Text Example

advertentie

Op 14 maart 2010 werd in de Sint Gertrudiskerk in Bergen op Zoom het Rogier-orgel afkomstig uit de Evangelisch-Lutherse kerk in Bergen op Zoom in gebruik genomen. Elbertse Orgelmakers B.V. uit Soest verzorgde de overplaatsing en herstelwerkzaamheden.

Orgelbouwer en schrijnwerker C.J.Rogier (1804-1885) uit Bergen op Zoom bouwde het orgel in 1857. Zes jaar later werd het aangekocht door de Evangelisch-Lutherse gemeente van Bergen op Zoom. In 1939 namen de Lutheranen een nieuw kerkgebouw in gebruik. Hoewel het aanvankelijk niet de bedoeling was het Rogier-orgel over te plaatsen werd daar alsnog toe besloten. Een verhoogde uitbouw boven de orgelgaanderij moest meer ruimte geven. Toch bleek deze uitbouw te laag; de harpspelende figuur en twee vazen konden niet worden geplaatst en vanuit de kerk was de bovenzijde van het orgel niet meer te zien.

Behoudens enige oorlogsschade heeft het orgel de tand des tijds goed doorstaan. In 1980/81 werd het orgel in opdracht van de Evangelisch-Lutherse gemeente gerestaureerd door orgelmaker de Graaf uit Leusden.

Begin 2009 was de Evangelisch-Lutherse gemeente in Bergen op Zoom genoodzaakt de deuren van haar kerkgebouw te sluiten. Besloten werd het Rogier-orgel op te stellen in het koor van de Sint Gertrudiskerk. De lutheranen gaven het instrument in bruikleen aan de Stichting Nationaal Kerkmuziek Centrum Gertrudiskerk. De opbouw- en herstelwerkzaamheden werden verricht door Elbertse Orgelmakers B.V. uit Soest. Op 14 maart 2010 werd het orgel feestelijk in gebruik genomen door Janno den Engelsman en Marcel van Westen. Ook Piet van Kalmthout, een nazaat van C.J. Rogier bespeelde het orgel.

Uit de stijl van het werk van Cornelis Johannes Rogier valt af te leiden dat hij tussen 1822 en 1828 in de leer is geweest bij schrijnwerkers en orgelmakers in een Zuid-Nederlandse stad zoals Antwerpen.

In 1828 vestigde hij zich voorgoed in Bergen op Zoom als ‘schrijnwerker, orgelmaker en maker van kerkelijke meubelementen’. Hij verwierf zich in de loop van de tijd een werkterrein met een straal van ongeveer dertig kilometer rond Bergen op Zoom.

Zijn bouwstijl is Vlaams beïnvloed, het ontwerp van het snijwerk is meestal achttiende-eeuws, de orgelfronten zijn vijfdelig; drie torens en twee velden. Op de torens vinden we vaak beelden of vazen. Ook in het binnenwerk van de orgels zijn Vlaamse invloeden aan te wijzen.

Vermoedelijk gebruikte Rogier tot 1863 pijpwerk van Jean Corneille Charles de la Haye (1809-1863). Bij onderzoek bleek dat Rogier na diens dood merendeels tweedehands pijpwerk voor zijn orgels gebruikte. De kwaliteit van zijn instrumenten is goed te noemen, de klank helder en zangerig. Naast het gaaf beweaard gebleven orgel in Bergen op Zoom bevinden zich nog orgels van zijn hand in de r.k. kerken van Oud-Vossemeer (1854) en De Heen (1854).

De dispositie van het orgel is sinds 1857 niet gewijzigd en luidt :

Manuaal C-f3

Bourdon D 16

Praestant B/D 8

Holpijp 8

Praestant B/D 4

Fluit 4

Quintfluit 3

Octaaf 2

Fluit 2

Trompet B/D 8

Pedaal C-h

Aangehangen

Ventil

Deling B/D tussen h en c1

Windvoorziening: magazijnbalg met twee schepbalgen (1858)