Text Example

advertentie

Vrijdag 15 juni neemt de Hervormde Gemeente van Zuidhorn haar gerestaureerde Snitger/Freytag-orgel weer in gebruik. Het orgel werd weer zoveel mogelijk naar zijn oorspronkelijke staat terug gebracht door Mense Ruiter Orgelmakers te Zuidwolde.

Het in 1793 door Frans Caspar Snitger en Heinrich Hermann Freytag gebouwde orgel kwam de laatste pakweg anderhalve eeuw niet ongeschonden door. In 1877 verving Petrus van Oeckelen de drie spaanbalgen van het eenklaviers orgel door een magazijnbalg en de Sesquialter moest plaatsmaken voor een Gamba 8’. De orgelkast wordt in rijtuigzwart geschilderd en het orgel wordt omgestemd in gelijkzwevende stemming. In 1924 volgen drastischer ingrepen door de firma P. van Dam uit Leeuwarden. Zij bouwen het orgel om tot tweeklaviers instrument met nieuwe pneumatische windladen en een speeltafel aan de zijkant van het orgel. Ook nu zijn er dispositiewijzigingen: er worden twee strijkers bijgeplaatst (Violon en Aeoline), de Trompet wordt nieuw gemaakt en de Mixtuur wordt vervangen door een Nasard.

Dertig jaar na deze ombouw levert het orgel al technische problemen op komt reconstructie ter sprake. Het zou nog tot 1973 voor het eerste restauratie/reconstructie-rapport wordt opgezet door Klaas Bolt. Door een gebrek aan financiële middelen kunnen de plannen niet worden doorgevoerd. Ook niet nadat in 1995 een geactualiseerd rapport wordt opgemaakt door Stef Tuinstra.

In 2007 komt er dan toch subsidie van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in het kader van de achterstandsregeling. Samen met middelen uit andere fondsen kon zo de reconstructie van het orgel worden gerealiseerd. Onder advies van Stef Tuinstra werd de opdracht gegeven aan Mense Ruiter Orgelmakers in Zuidwolde, die de werkzaamheden uitvoerde in samenwerking met Orgelmakerij Van der Putten te Finsterwolde (tekenwerk) en Harm Kirschner te Stapelmoor (D) (vervaardiging pijpwerk).

Het orgel is naar voorbeeld van andere Freytag-orgels gereconstrueerd naar de situatie van 1793. Windlade, mechaniek, en drie spaanbalgen werden nieuw gemaakt. Zo ook de klavieren (pedaal en manuaal) waarvoor het Freytag-orgel van Bellingwolde model stond. De registers Nasard, Sesquialter, Mixtuur en Trompet werden eveneens nieuw vervaardigd naar Freytag-voorbeeld. De orgelkas werd hersteld en door Lammert Muller opnieuw van bladgoud voorzien. Helmert Hut verzorgde de nieuwe registeropschriften.

Op vrijdag 15 juni wordt het orgel om 16.00 uur opnieuw in gebruik genomen. Dan vindt de officiële overdracht plaats. Daags daarna is er een open dag waarbij er gelegenheid is het orgel te bespelen. Sietze de Vries besluit die dag om 16.00 uur met een concert. Op zondag 17 juni zal de kerkelijke gemeente tijdens de eredienst ook aandacht besteden aan het hernieuwde instrument.

Over de restauratie verschijnt ook een boek van de hand van Kees Kugel, organist van de kerk, met bijdragen van Stef Tuinstra. Het boek is vanaf 15 juni verkrijgbaar. Meer informatie: Kees Kugel, Verlengde Oosterweg 45, 9804 RD, Noordhorn, e-mail keeskugel@hetnet.nl

Dispositie

Manuaal C-d3

Bourdon 16

Prestant 8

Holpijp 8

Octaaf 4

Speelfluit 4

Gedakt fluit 4

Nassat 3

Octaaf 2

Woudfluit 2

Sesquialter II

Mixtuur III-IV-V-VI B/D

Trompet 8 B/D

Pedaal C-d1

Aangehangen

Werktuiglijke registers

Tremulant

Windlosser