7 oktober | Jubileumconcert Kees van Houten

Text Example

advertentie

Kees van Houten (67) had zich meer voorgesteld van het jubileum dat hij in 2007 viert. De Boxtelse musicus speelt sinds 1957 orgel en had zijn gouden jubileum als organist dit jaar graag gevierd met een reeks bijzondere concerten. Een ernstige ziekte noopte hem tot het annuleren van alle feestelijkheden. Maar het jubileumconcert in Boxtel, zondag 7 oktober op het monumentale Smitsorgel in de Sint-Petruskerk, gaat door.

Van Houten heeft lang getwijfeld of hij het orgelconcert in de Sint-Petruskerk door zou laten gaan. Maar een paar weken geleden heeft hij de knoop doorgehakt en heeft hij besloten er klaar voor te zijn. ,,Ik had hier een beetje meer speling omdat ik ook voorzitter van de Stichting Kerkconcerten Boxtel ben”, glimlacht Van Houten. ,,Ik had beslist heel vlot een vervanger gevonden. Maar gelukkig is dat niet nodig en kan ik het publiek trakteren op louter werken van Bach.”

De jubilerend organist heeft iets met Bach. Niet alleen speelt hij de werken graag, ook schreef hij diverse toonaangevende en soms ook spraakmakende studies over de componist. ,,Ik houd ieder jaar heel veel lezingen, onder andere over de Hohe Messe en de Matthäus Passion. Maar door mijn ziekte heb ik in het voorjaar wel twintig lezingen af moeten zeggen.” Nu Van Houtens gezondheid aanmerkelijk beter is, heeft hij ook die draad weer opgepakt. ,,Maar de afgelopen weken heb ik me vooral gericht op het concert op het Smitsorgel in Boxtel.”

Een paar keer per week pikt hij bij de pastorie op Duinendaal de sleutel van de kerk op en gaat hij studeren. Dinsdagmiddag lag Praeludium et Fuga op de lessenaar en vertelde de organist enthousiast over zijn grote liefde. Want zo mogen zowel het orgel als het orgelspel beslist aangeduid worden. ,,Ik ben al vijftig jaar vaste organist op het monumentale Robustelly-orgel in Helmond. Hoewel ik dat alweer dertig jaar samen doe met een oud-leerling van me, blijf ik aan dit geweldige orgel verbonden. Stel je voor dat ik geen vaste organist meer was. Dan moest ik beslist de sleutel inleveren en kon ik er niet meer op spelen!”

Het Robustelly-orgel is volgens Van Houten een van de mooiste orgels ter wereld. ,,Ik ben daar dus niet weg te krijgen, ook al woon ik al sinds 1972 in Boxtel. Spelen op het Smitsorgel is ook heel bijzonder, maar ruilen met Helmond? Nee, nooit.” Het toeval bracht de organist in de jaren vijftig in aanraking met het orgelspel. Van Houten speelde al enkele jaren piano en wist dat hij naar het conservatorium zou gaan, toen hij gevraagd werd hulporganist te worden op het Robustelly-orgel in zijn geboorteplaats. ,,Een jaar later mocht ik de vaste organist worden, op voorwaarde dat ik ook orgel ging studeren.”

Dat deed de Boxtelaar. Op het conservatorium studeerde hij af op twee hoofdvakken: piano en orgel. En al die tijd, tot op de dag van vandaag, is hij de vaste bespeler van het 18e eeuwse orgel in Helmond. ,,Om meer vrije tijd te hebben, verdelen we het werk”, legt Van Houten uit. ,,Ik neem de zaterdagmissen voor mijn rekening, Jan van de Laar speelt op zondag.” Het orgelspel in Helmond combineerde hij jarenlang met een baan op het Utrechts conservatorium, waar hij het hoofdvak orgel doceerde.

Inmiddels is Van Houten thuis en richt hij zich volledig op het orgelspel en de muziekstudie. Oefenen op het Smitsorgel, dat in 1842 speciaal voor de Sint-Petruskerk werd vervaardigd, staat de komende dagen centraal. Tot in het kleinste detail worden de werken van Bach ingestudeerd. Met een minidisc-recorder neemt Van Houten de repetities op om thuis terug te horen hoe het in de kerk klinkt. ,,Beneden klinkt het namelijk heel anders dan als je boven bij het orgel zit.” Ook thuis oefent hij, op een elektronisch orgeltje. ,,Dat kan tussen de soep en de aardappelen door.”

Ondanks zijn voorliefde voor het Robustelly-orgel in Helmond heeft ook een Smitsorgel bijzondere betekenis voor Van Houten. Sinds de restauratie is een aantal technische mankementen verholpen en is de stoffige klank van de 1842 orgelpijpen verdwenen. ,,Het is weer heerlijk spelen op het Smitsorgel, hoewel het altijd zwaar blijft om met twee handen en voeten te spelen. Daarom duren orgelconcerten doorgaans maar een uur. Het is een echte sport. Tijdens mijn ziekte heb ik vijf maanden geen orgel kunnen spelen. Daarom was het even spannend of ik de concentratie en de energie weer op kon brengen. Maar ik ben er weer en sta klaar om de werken van Bach te spelen. Waarom Bach? Ach… Bach is niet gemakkelijk, maar het zijn allemaal werken die me zo dierbaar zijn.”

Het orgelconcert van Kees van Houten staat zondag 7 oktober in het teken van zijn vijftigjarig jubileum als musicerend organist. De uitvoering op het Smitsorgel begint om 20.15 uur. Toegangskaarten zijn verkrijgbaar aan de kerk. Het is het laatste concert in een reeks uitvoeringen van de Stichting Kerkconcerten Boxtel.

Bron: Brabants Centrum