In Nederland zijn de orgelmakers in sommige opzichten erg bescheiden. Een jubileum is meestal geen reden om eens extra publicitair ‘uit te pakken’. In de jaren vijftig verplichtte de fima Verschueren veel orgelliefhebbers aan zich met de uitgave van enkele dikke brochures met daarin de door de firma gebouwde orgels en recenter zijn er fraaie jubileumboeken van Flentrop en Adema. Zo niet in Duitsland waar onder meer Seifert, Klais, Kreienbrink en Oberlinger er al vele decennia een traditie van maken.
advertentie
Daar is nu de firma Winterhalter bijgekomen. Wie het orgelnieuws bijhoudt en/of geabonneerd is op Ars Organi zal deze firma zeker kennen. In 1955 begon Franz Winterhalter, na leertijd bij onder anderen Welte, Dold, Bosch en Walcker, zijn eigen orgelmakerij. Voor hem was het vele reizen als stemmer en reparateur bij Walcker niet te combineren met zijn functie als organist van de dorpskerk van Oberharmersbach, een plaatsje in het Zwarte Woud ten oosten van Offenburg. In zijn kleine werkplaats, direct naast de kerk, bouwde en restaureerde hij voornamelijk bescheiden orgels volgens het toen gangbare elektro-pneumatische systeem. Pas in de jaren zestig ging hij volledig over op het bouwen volgens de mechanische tractuur. Behalve aan de klank werd ook veel zorg besteed aan het uiterlijk van de instrumenten.
In 1981 nam zoon Claudius de leiding van het bedrijf over. Hij ging verder kijken dan de gebruikelijke dispositie en intonatie van die tijd en liet zich inspireren door het Badische orgellandschap, dat ook het één en ander gemeen heeft met de naburige Elzas. Zo ontstonden fraaie instrumenten in Tauberbischofsheim en Ottersweier. Dit laatste orgel gebruikte Ewald Kooiman voor een LP-opname met werken van Bach en Boëly. Een verdere ontwikkeling voor het bedrijf was de orgels voor de kerken van Achern en Grafenrheinfeld, waar de Franse romantiek in klank en vormgeving bepalend was.
Medebepalend voor de vormgeving van veel Winterhalter-orgels is de kunstenaar Armin Göhringer geweest, ofwel ‘de man met de kettingzaag’. Wie wil weten wat het verbluffende effect van zijn kunsten is op de uiterlijke vormgeving van Winterhalters orgels moet zeker eens de website van de orgelmaker bezoeken of het jubileumboek aanschaffen. Dit boek is verlucht met een groot aantal uitstekende kleurenfoto’s en uiteraard de beschrijvingen van de afgebeelde orgels. Eén uitspraak van Claudius Winterhalter wil ik u niet onthouden: ‘Een orgel moet klinken zoals het eruitziet en andersom.’ Voor alle liefhebbers van eigentijdse orgelbouw is Alle Kunst der Freude een ‘muß haben’!
Alle Kunst der Freude
60 Jahre Orgelbau Winterhalter
Bijdragen van onder anderen Claudius Winterhalter, Markus Zimmerman en Holger Brülls
Uitgave: Verlag Steiner & Schnell
ISBN: 978-3-7954-3073-3
Uitvoering: Hardcover, 23 x 28,8 cm, 240 pagina’s
Prijs: € 39,95 ex porto
Verkrijgbaar via onder ander de website van Orgelbau Winterhalter
