Componisten die een grote plaats innemen in de algemene muziekliteratuur en daarbij ook voor orgel componeren, leveren daar helaas soms maar een beperkte, maar vaak wel een opvallende bijdrage aan. Mozart, Bruckner en ook Beethoven! Wat buitengewoon jammer trouwens dat Mahler niets voor het orgel heeft nagelaten.
advertentie
De bijdrage van Beethoven is intussen toch wel heel beperkt qua omvang. Kwaliteitslabel Aeolus weet er ruim 80 minuten mee te vullen, maar neemt dan ook onder andere klavierwerken mee die op het orgel te spelen zijn; vandaar de titel van de cd: Organ Perspectives. Het Präludium durch alle Dur-Tonarten op. 39/ 1 bijvoorbeeld is wel een heus orgelwerk van misschien wel de grootste componist aller tijden.
Voor deze orgelplaat – want dat is het toch – heeft Aeolus een buitengewoon geschikt orgel gevonden. Het Stieffell-orgel wordt wel de ‘parel van Baden’ genoemd. In Bonn is Beethoven enkele jaren – jawel! – tweede hoforganist geweest. Hij had daar een orgel onder handen dat wel groter was dan het Stieffell-orgel, maar er toch een sterke verwantschap mee heeft. Het instrument is gewetensvol en goed gedocumenteerd gerestaureerd door orgelmaker Andreas Schiegnitz en wat een orgel is het! Zoetgevooisde, omfloerste, laat 18e-eeuwse klanken worden door Mademoiselle Kaczor gul in onze grage oren gestrooid. Kaczor maakt smaakvol gebruik van de vele zeer karakteristieke registers.
Tegenover een eerdere opname van Kaczor (Esprit des lumières volantes, Kernorgel Sapporo Concert Hall Japan) stond ik aanvankelijk (onterecht?) wat gereserveerd. Deze plaat is werkelijk een parel. Kaczor demonstreert een pianistische techniek, die Beethoven op een orgel laat schitteren. Wat een toucher, wat een articulaties! Pittig, voortvarend, echter zonder maar ergens over een prachtige Beethoven-passage heen te spelen. Maria-Magdalena Kaczor dient de muziek van Beethoven en serveert uiterst geconcentreerd een verrukkelijk menu van de grote meester. Het melancholische Adagio in F WoO 33, het swingende Allegro in G WoO 33, het zowel qua harmonisatie als registratie zeer verrassende Präludium durch alle Dur-Tonarten op. 39/ 2 (de grote Beethoven oefende zich in het moduleren!); er is teveel om op te noemen.
De opname laat al dat schoons helder horen. De uitgave kon niet beter en fraaier verzorgd zijn – hoewel: de registraties ontbreken. Maar het is wel aardig om al die wonderlijke klanken dan maar zelf te herleiden met de dispositielijst in handen. Een goede kok legt ook het kookboek niet op tafel.
Wie wil horen hoe een van de grootste componisten ooit op een orgel kan klinken, krijgt hier door Kaczor een uiterst muzikantesk perspectief aangereikt.
Beethoven – organ perspectives
Maria-Magdalena Kaczor
Ferdinand Stieffell organ (1786)
Ludwigskirche, Kalsbad-Langensteinbach
Allegro non più molto in C-Dur WoO 33; Adagio in F-Dur WoO 33; Allegretto WoO 33; Scherzo in G-Dur E WoO 33; Allegro in G-Dur WoO 33; Rondo in C-Dur WoO 48; Grenadiersmarsch in F-Dur Hess 107; Präludium durch alle Dur-Tonarten op. 39,1; Bagatelle Es-Dur op. 33,1; Bagatelle c-Moll WoO 52; Bagatelle A-Dur op. 33,4; Bagatelle D-Dur op. 33,6; Allegretto in C-Dur WoO 56; Bagatelle C-Dur op. 33,5; Präludium f-Moll WoO 55; Fuge C-Dur Hess 64; Präludium durch alle Dur-Tonarten op. 39,2; Trio Nr. 1 g-Moll (C.Ph.E. Bach); Trio Nr. 2 es-Moll (C.Ph.E. Bach); Trio Nr. 3 e-Moll Hess 29; Fuge e-Moll Hess 29; Fuga a 3 D-Dur WoO 31. – bonustracks SACD / gratis downloads: Fuga a 4 a-Moll Hess 238,4; Tripla Fuga d-Moll Hess 244; Fuge D-Dur Hess 237,1
Label: Aeolus
Nummer: AE-11111
Speelduur: 82’00 (CD) / 89’13 (SACD)
Booklet: 47 pagina’s (DU/EN/FR)
Prijs: € 21,95
