Toegegeven, onze zuiderburen hebben niet iets als onze Groningse Schnitger-orgels, Haarlem of de Utrechtse Dom (om maar enkele voorbeelden te noemen), maar het zou jammer zijn om geblinddoekt en met dovemansoren vanuit ons land via België meteen maar naar Frankrijk te reizen. In België bevinden zich vele onvermoede orgelschatten… zoals we die in Nederland niet vinden.
advertentie
Voor de Hollandse orgelliefhebber is het zeer de moeite waard om eens op bezoek te gaan in het Vlaamse land. Een reisgids is beschikbaar in de vorm van een tijdschrift dat al sinds 1978 verschijnt: Orgelkunst, Vlaams tijdschrift voor orgelcultuur en de site orgelkunst.be.
Vol spanning wachten we op de restauratie van het Cavaillé-Coll-orgel in de concertzaal van het Koninklijk Conservatorium te Brussel (een bijzonder belangwekkend instrument dat verwantschap vertoont met het Cavaillé-Coll-orgel in de Saint-François-de-Sales te Lyon, eveneens uit 1880) en op de restauratie van het Pierre Schyven-orgel in de O.L.V. Kathedraal te Antwerpen.
François Houtart studeerde bij Hubert Schoonbroodt aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Hij volgde masterclasses bij onder anderen Jean Guillou, Jean Boyer en André Isoir. Houtart begeleidt orgelrestauraties in België. Van 1992 tot 2009 leidde hij de Schola Gregoriana van de Heilig Hart Basiliek in Brussel.
Het werk van Paul de Maleingreau is recent op voortreffelijke wijze gespeeld door Peter Van der Velde op zijn Schyven-orgel in de Kathedraal van Antwerpen en al even voortreffelijk vastgelegd door Aeolus. Deze opname van Houtart is kleinschaliger.
François Houtart voelt de sfeer van de Belgische orgelromantiek fijn aan. Vanaf de Marche Triomphale van Lemmens tot het boeiende, latere werk van De Maleingreau schildert Houtart met de prachtige kleuren van het Walcker-orgel. Eberhard Friedrich Walcker was rond 1820 de oprichter van het bedrijf, dat later niet alleen de naam, maar ook de initialen bleef voeren, zodat er in La Cambre (Ter Kameren) een E.F. Walcker-orgel (1930) staat. Het bedrijf bestaat overigens nog steeds.
Het orgel in La Cambre heeft geen frontpijpen, maar het pijpwerk staat opgesteld achter opengewerkte panelen die zijn bespannen met rood doek. Desgevraagd gaf orgelmaker Gerhard Walcker aan mij aan niet te weten waarom het instrument eigenlijk geen ‘gezicht’ heeft, maar te vermoeden dat het toentertijd een kwestie van geldgebrek is geweest. Men heeft in ieder geval gelukkig niet bezuinigd op de klank. De namen van de registers zijn Franstalig en in de sfeer van Cavaillé-Coll en Mutin (Flûte octaviante, Voix céleste, enz.), maar de klank is niet vrij van Duits-romantische invloeden. Een fraaie melange, die voor dit repertoire fantastisch uitwerkt. In de Toccata van de ten onrechte toch wel wat verwaarloosde Joseph Jongen legt de Bombarde een sonore en welsprekende basis. Houtart benut de mogelijkheden van het niet heel grote instrument op smaakvolle wijze.
Temidden van het vele goedkope snoepgoed dat op orgelgebied verschijnt is dit een Belgische praline van hoge klasse.
Belgian Organ Music
Lemmens, Mailly, Jongen, De Maleingreau
François Houtart, Great E.F. Walcker & Cie organ, Abbey of la Cambre, Brussels
Marche Triomphale; Andante avec variations (Lemmens); Sonate en Ré mineur opus 1 pour grand orgue (Mailly); Pastorale opus 5 no. 3; Toccata opus 104 (Jongen); Suite pour orgue opus 14 [Prélude, Choral, Pastorale, Toccata] (De Maleingreau)
Label: Pavane Records
Nummer: ADW 7549
Speelduur: 75’34
Booklet: 24 pagina’s (FR/EN/NE)
Prijs: € 22,50
