Muziek van de ‘conservatieve’ Brahms en de ‘revolutionaire’ Schönberg op één cd. Tom Bell combineert beide werelden op het Schulze-orgel (1869) van St. Bartholomew’s in Armley (nabij de Engelse stad Leeds).
advertentie
Maar, kloppen bovengenoemde kwalificaties van beide componisten eigenlijk wel? Tijdgenoten vonden Brahms soms maar hopeloos melancholisch en ouderwets. Arnold Schönberg, inderdaad de grondlegger van de twaalftoonsmuziek, noemde Brahms daarentegen progressief, maar kende zelf ook een beginperiode die een groot contrast met zijn later werk vormde.
Zoals de muziek van deze cd is ook het orgel ‘van Duitschen bloed’. De Schulzes hadden hun werkplaats in Paulinzella in Thüringen en exposeerden in 1851 met een orgel op de Great Industrial Exhibition, een grote tentoonstelling met industriële innovaties in het Crystal Palace in Hyde Park te Londen. De intiatiefnemer van de tentoonstelling, de Engelse prins Albert – bij wie ook Duits bloed door de aderen vloeide – was de verbindende schakel. De naam Schulze zou daarna gevestigd zijn in het Verenigd Koninkrijk.
Het leverde Schulze een klant op in een buitenwijk van Leeds: T.S. Kennedy, een toen 25-jarige ‘nieuw geld’-telg uit een zakenfamilie, die kennelijk voldoende middelen had om zich een vierklaviers orgel aan te schaffen, waaromheen een achthonderd zitplaatsen tellende orgelzaal werd gebouwd. In 1869 nam S.S. Wesley het met een concert in gebruik. Na een paar jaar gooide ziekte roet in het eten en werd het speeltje uitgeleend aan St. Peter’s Church in Harrogate, om uiteindelijk te belanden op zijn huidige standplaats in Armley.
Tom Bell maakt goed gebruik van de Germaanse koloriet van het 57 stemmen tellende instrument in het contrastrijke programma. Hoe hij dat doet is alleen te volgen in opus 122 en twee andere werken van Brahms, waarvan de gebruikte registraties zijn vermeld. Voor het overige wordt een beroep gedaan op de verbeelding van de luisteraar.
Brahms: Complete Works for Organ
Schoenberg: Variations on a Recitative
Tom Bell – Schulze Organ of St Bartholomew’s Church, Armley
Prelude and Fugue in G minor WoO 10, Eleven Chorale Preludes op. 122, Prelude and Fugue in A minor WoO 9, Chorale Prelude and Fugue ‘O Traurigkeit, O Herzeleid’ WoO 7, Fugue in A flat minor WoO 8 (Johannes Brahms); Variations on a Recitative op. 40 (Arnold Schönberg)
Label: Regent Records
Nummer: REGCD484
Speelduur: 81’17
Booklet: 12 pagina’s
Prijs: £ 10,00 / circa € 12,70
Bestellen: www.regent-records.co.uk
