Beter een goede buur…
Organum Dominicum
The Dutch German Legacy
Leo van Doeselaar – Sauer-organ, Berlin Cathedral
Patria, opus 36 (Jan Willem Brandts-Buys); Sonata No. 2 d minor, opus 60 (Max Reger); Legende, opus 29 (Gerard Bunk); Fugue a-flat minor [Zweite Fassung], WoO 8 (Johannes Brahms); Sonata No. 5 c minor, opus 50 (Samuel de Lange jr.).
Label: NorthWest Classics – NWC 204089 (SACD).
Tijdsduur: 71:01
Booklet: 8 pagina’s, Engels.
Prijs: € 21,95 (tot en met 31 oktober € 18,50 exclusief verzendkosten.
ATTENTIE! Speciaal voor de bezoekers van www.orgelnieuws.nl is deze cd alléén in de maand oktober te bestellen via de orgelnieuws.nl bestelservice voor slechts € 18,50, exclusief verzendkosten!
Klik hier om dit artikel te bestellenNederlandse organisten leverden het afgelopen decennium door middel van cd-opnamen een aanzienlijke bijdrage in de herwaardering van de grote romantische Duitse orgels van rond 1900. Van hen noem ik hier slechts Cor van Wageningen, die voor zijn Reger-opnamen naar het Walcker-orgel in Doesburg en het Sauer-orgel in de Berlijnse Dom toog. Belangrijk was in dit verband bovendien de dissertatie van Hans Fidom en diens reeks radio-uitzendingen “Verscheidenheid in eenheid” uit 2003, zowat het laatste wat de NCRV op orgelgebied via Radio 4 van zich liet horen.
Nu is het dan Leo van Doeselaar, die, eveneens in de Berlijnse Dom, de cd “The Dutch German Legacy” opnam. Van Doeselaar blijkt hiermee een dubbele loyaliteit te hebben. Dat is ook goed te begrijpen, omdat hij als Nederlander aan de Universiteit voor de Kunsten in de Duitse hoofdstad doceert. Daarmee staat hij in dezelfde traditie van de Nederlandse organisten die in de negentiende eeuw naar Duitsland togen en van wie werk op deze cd klinkt: Gerard Bunk en de één generatie oudere (en conservatievere) Samuël de Lange Jr., die respectievelijk in Dortmund en Stuttgart werkten. In dezelfde tijd werd de muziek van Johannes Brahms en Max Reger snel geliefd in Nederland. Ziehier het concept van Van Doeselaars programma, dat een connectie benadrukt die lang onderbelicht is gebleven. Niet alleen componerende organisten komen we in dit programma tegen, maar ook de muziektheoreticus Jan Willem Brandts-Buys, bekend door zijn analyses van Bachs Wohltemperiertes Clavier. Met “Patria” liet hij een patriottische compositie na, die niet vrij is van heimwee, getuige de Wilhelmus-citaten. De componist had namelijk Oostenrijk als zijn nieuwe vaderland verkozen. Het is een imposant en voor 1912 vooruitstrevend concertstuk, dat Van Doeselaar ook met overtuiging en gevoel voor de dramatiek neerzet. Dat geldt misschien nog meer voor Bunks prachtige Legende, een fantastisch stuk programmamuziek, dat je op het puntje van je stoel zit te beluisteren. Vooral de scherzandi gedeelten zijn uiterst spannend om te horen. Deze compositie van Bunk behoort absoluut tot de topstukken uit de orgelromantiek.
De tweede sonate van Reger wordt soeverein en wars van ijdel vertoon gespeeld. Hier hoor je ook hoe goed Reger voor het instrument schreef. Had hij echt de aanwijzingen van Straube nodig? Brahms’ eindeloos ernstige, in de gebruiksonvriendelijke toonsoort as-mineur geschreven fuga is en blijft een van de cruciale stukken van de Duitse Romantiek.
Aan het einde van het programma wacht een blijde verrassing: de vijfde sonate van Samuël de Lange Jr. uit 1887 is even solide en competent geschreven als de sonates van Alexandre Guilmant.
De opname heeft een zeldzaam hoog niveau. De hele bandbreedte van dynamische nuances van het Sauer-orgel is prima opgenomen. Overigens is het niet minder dan een wonder dat dit orgel überhaupt nog bestaat, na de verschrikkingen van het laatste oorlogsjaar en 40 jaar verwaarlozing in de DDR-tijd.
Het booklet is bescheiden van omvang en Engelstalig. Het bevat een sympathieke reflectie van Leo van Doeselaar op de programmakeuze en de opnamesessie, alsmede de dispositie van het Sauer-orgel. Wie meer wil weten kan terecht bij www.northwestrecords.com onder “Library”, waar een uitvoerige toelichting van de hand van Wim Kloppenburg is te vinden.
Enigszins verwarrend is het dat de Berlijnse Dom wordt aangeduid als “Berlin Cathedral”, wat de suggestie zou kunnen wekken dat het om de (r.-k.) St. Hedwigs-Kathedrale gaat.
Maar voor het overige: een buitengewoon fraaie cd met topinterpretaties van topstukken van goede buren. [BERT WISGERHOF]
Klik hier om dit artikel te bestellen
Hoe bestelt u cd’s en/of bladmuziek
• stuur een mail naar bestelservice@orgelnieuws.nl
• vermeld daarin de gegevens van de te bestellen cd’s en/of bladmuziek (inclusief gewenst aantal)
• vermeld tevens uw naam, adres, postcode en woonplaats
• uw bestelling wordt verwerkt door de muziekafdeling van Den Hertog in Houten.
• voor betaling ontvangt u van Den Hertog een factuur tezamen met uw
bestelling.
• de prijzen (exclusief verzendkosten) van cd’s en bladmuziek zijn zoals vermeld op https://www.orgelnieuws.nl
• De verzendkosten bedragen 1,85 € voor een of twee cd’s, 2,80 € voor drie of meer. Bij besteding van meer dan 35,00 € betaalt u geen verzendkosten.
• met uw bestelling via onze bestelservice steunt u tevens het werk van orgelnieuws.nl