Waarom is de orgelmuziek van Franck zo mooi? Omdat zijn altijd modulerende muziek zo melancholiek en ernstig is, dramatisch en gelovig, met onderhuids een gevoel van groot geluk.
advertentie
Ik ben dan ook altijd blij als er weer een nieuwe uitvoering van de drie Chorals van César Franck verschijnt. Al vanaf mijn lagere schooltijd ken ik de nobele muziek van de organist van de Sainte-Clotilde. Mijn ouders hadden een langspeelplaat waarop Piet Kiel het Klais-orgel van de Sint-Baafskathedraal in Gent bespeelt met (voor mij) als hoogtepunt Francks eerste koraal. Steeds opnieuw draaide ik die plaat.
Van die componist moest ik meer weten en op de eerstvolgende sinterklaasavond kreeg ik mijn zin. Ik mocht een lp uitpakken met muziek van Franck, gespeeld door Kurt Rapf op een nieuw orgel in de Dom van Linz. Dat orgel was van Marcussen en bleek een scherp en ouder zusje van het orgel in de Laurenskerk in Rotterdam. Dat gaf niks, want ik hoorde voor het eerst de koralen II en III en ik vond de muziek prachtig. Maar het klonk allemaal iets minder mooi dan op de lp uit Gent. Wat weet je ervan als je tien, elf jaar oud bent?
Maar het grote vergelijken was begonnen. Welke uitvoering van Franck is het mooist? En ook het grote verzamelen begon. Bijna altijd als er een nieuw Franck-boxje (meestal zijn het drie cd’s) of een cd met de alle drie de Chorals verschijnt, schaf ik ’m aan. Vorig jaar bijvoorbeeld kocht ik op aanraden van vrienden een erg goede cd aan, een uitgave van het Vlaamse tijdschrift Orgelkunst. Daarop speelt Louis Robilliard de drie koralen op zijn Cavaillé-Coll-orgel in de Saint-François-de-Sales in Lyon. Ik ben er nog steeds diep van onder de indruk. Kan het beter?
Nou, misschien wel. Want al een paar weken zit de cd ‘César Franck – Trois Chorals’ van Yoann Tardivel in mijn speler. De jonge organist Tardivel is assistent-professor naast Bernard Foccroulle aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. Hij studeerde in Parijs bij Olivier Latry en in Kopenhagen bij Bine K. Bryndorf. Tardivel is radiopresentator van het programma Musiq3 van de Franstalige Belgische omroep RTBF. Zijn liefde voor het orgel ontstond op jonge leeftijd tijdens het luisteren naar Franck. Kijk, dat horen we graag.
Voor de opnames van zijn Franck-cd ging hij naar het orgel van Merklin in de kathedraal van Moulins in de Franse regio Auvergne. Joseph Merklin was zoon van een Duits orgelbouwer, vestigde zich na zijn huwelijk in de buurt van Brussel en nam in 1855 de Parijse orgelbouwer Ducroquet over. Het is dan ook niet verbazend dat het orgel in Moulins een licht Duitse tongval heeft. Onmiskenbaar Frans, maar zeker in de tongwerken minder ruig dan tijdgenoot Cavaillé-Coll.
Vergeleken met Robilliard neemt Tardivel alle tijd. Bij het Premier Choral en het Troisième Choral loopt bij Tardivel de stopwatch zelfs ruim twee minuten langer door dan bij zijn collega uit Lyon. Ondertussen verliest hij geen moment de spanning. Wat een rust!
En als cadeautje pakt Tardivel uit met elf minuten onbekende muziek van Franck. Hij speelt drie transcripties van Charles Tournemire uit de opera’s ‘Hulda’ en ‘Ghiselle’. Je zou zweren dat dit originele orgelcomposities zijn. Heerlijk om naar te luisteren.
In het boekje, met teksten in het Frans en in het Engels, gaat orgelbouwer Michel Jurine in op de nauwe contacten tussen Franck en Merklin. Merkwaardig genoeg ontbreekt in het uitgebreide boekje de dispositie van het orgel. Maar dat is dan ook de enige onvolkomenheid aan deze productie.
César Franck – Trois Chorals
Yoann Tardivel – Orgue Merklin de la cathédrale de Moulins
Choral en Mi majeur
Cortège des fiancés extrait de l’opéra ‘Hulda’ (tr. Charles Tournemire)
Chanson de l’Hermine extrait de l’opéra ‘Hulda’ (tr. Charles Tournemire)
Prélude de l’acte II extrait de l’opéra ‘Ghiselle’ (tr. Charles Tournemire)
Choral en Si mineur
Choral en La mineur
Label: Editions Hortus
Nummer: Hortus 147
Speelduur: 57’56
Booklet: 24 pagina’s (FR/EN)
Prijs: € 15,00
Bestellen: www.editionshortus.com
