Als in Verweggistan de onvolprezen ZomerAgenda van de KVOK is bezorgd, weten wij niet hoe snel we weer voor een paar maandjes naar het Land van de Aangehangen Pedalen moeten. Heerlijk!
advertentie
Vlak voor de terugreis maken we op Schiphol nog even de balans op. Er is iets aan het veranderen in Nederland Orgelland. Vermoedelijk geïnspireerd door de vakbonden lijkt ook de Barokpolitie te staken. We lezen amper nog artikelen over ‘hoe het moet en niet anders’, of dit nou de uitvoering van Sweelinck en Bach betreft of de orgelbouw. Wat dit laatste betreft: veel orgelbouwers plegen alleen nog nieuwbouw in het buitenland en voelen zich een stuk vrijer. De ‘vrije’ orgels die in het buitenland vrijkomen door kerksluiting of anderszins worden vervolgens aan Nederlandse liefhebbers verkocht die het laten plaatsen in hun architectonische draken op de Bible Belt.
Over kerkgebouwen gesproken: het valt ons op dat veel meer dan voorheen in de zomer de kerken ‘gewoon’ open zijn voor bezichtiging. Een jarenlange voorloper op dit gebied is de stad Utrecht. Met in de hand een aantrekkelijk foldertje kan precies een route worden uitgestippeld en wie boft, hoort ook nog een organist aan het werk (in kerken elders in het land prefereert men cd’s van Taizé of Nederland Zingt, zelfs in rooms-katholieke kerken). Wij liepen onlangs de Nicolaikerk in Utrecht binnen. Er was zojuist een goedbedoelde maar wat slordige fototentoonstelling over Maarschalkerweerd ingericht (bij veel foto’s hingen geen plaatsnaambordjes) en er zat een organist te studeren ter voorbereiding van een vesperdienst. Het kerkblad van de Nicolaigemeente is een glossy met de naam Klaas (we zijn benieuwd hoe die van de Domkerk heet….). Drie artikelen vielen ons op: ‘De droom van een perfectionist’ over Lambert Erné en zijn Nicolaiorgel, een artikel ‘De herontdekking van de hemel’ met als uitgelicht citaat “In de hemel is geen bier en daarom drinken we het hier” (ik kom daar straks op terug) en een enthousiast interview met organist Berry van Berkum over de implementatie (inculturatie zo u wilt) van jazz en Strawinsky in de liturgische muziek.
Was een optreden van Louis van Dijk decennia geleden nog reden voor George Stam om te vertrekken als Laurensorganist, tegenwoordig ‘mag’ het weer. En er mag nog veel meer. Was het embargo op muziek van Jan Zwart al doorbroken door Ewald Kooiman, nu wordt er ook driftig gearrangeerd. Niet alleen door Kees van Houten, Reitze Smits en Geert Bierling (conservatoriumdocenten, dus dan mag het) maar ook door Willeke Smits (Mendelssohn, Grieg), Aart de Kort (Saint-Saëns, Voormolen) en Bert van Stam (Janá?ek). De Amerikaanse organist Stephen Tharp speelde in juli in de Haagse Elandstraatkerk louter transcripties van werken van Schumann, Rachmaninoff, Mussorgsky en Tchaikovsky. Om Gerard Reve te parafraseren: ‘Piet van Egmonds werk is niet onopgemerkt gebleven’. Trouwens, ook Guillou ‘mag’ weer, alleen durven zijn propagandisten het nog niet aan zijn hondsmoeilijke werken in te studeren.
En dat jazz soms erg goed kan werken hebben Engelse componisten als Rutter, Chilcott en Todd al bewezen. In Duitsland probeert men het ook, maar lijken daar onzes inziens alleen Andreas Wermeling en Heinz Werner Zimmermann met smaak in te slagen. Tijdens het laatste North Sea Jazz Festival in Rotterdam was er jammer genoeg geen jumelage tussen het festival en de in de stad plaatsvindende orgelconcerten. Jammer, wij kennen een organist die dolgraag met Lady Gaga had samengewerkt.
Nog even terugkomend op dat bier…. (dat na een zomers orgelconcert zo lekker smaakt op een Haarlems terrasje). We struikelden over een oud artikel in de Leeuwarder Courant van 22 augustus 1953. Personen uit het hele land wordt gevraagd naar hun ervaring met bier. De Maastrichtse orgelbouwer Pierre Pereboom had het niet beter kunnen zeggen! De artistieke waarde van zijn orgels mag dan vaak omgekeerd evenredig zijn aan zijn dorst, hij heeft een punt! Ook dat zal Geert Bierling beamen.
Een kernsteek levert al eeuwenlang een discussie op. Volgens de een helemaal okay, voor de ander volstrekt fout. Dat verklaart dus waarom de schrijver m/v van deze column op Orgelnieuws tegendraads kan zijn. Soms zelfs in het geheel niet objectief. Maar wel altijd betrokken op de orgelwereld. De teksten ingeleverd via een vage server in Verweggistan, tast zelfs de redactie in het duister wie ‘Kernsteek’ is.
