Kunstenaars, zakenmannen en theologen – Puriteins of populair orgelspel. Op een beurs die zich richt op de rechterflank van christelijk Nederland zijn in oktober die twee fenomenen opnieuw tegenover elkaar gezet. Naar aanleiding hiervan ging op internet de discussie nog even door.
Zelf ben ik inmiddels van mening dat het niet helemaal correct is om puriteins en populair orgelspel te positioneren als elkaars tegenpolen. Het klinkt als de tegenstelling tussen goed en fout. Er is veel geliefde (dus populaire) orgelmuziek die goed in elkaar zit.
Het verschil zit hem volgens mij in iets anders: we hebben in Nederland Orgelland te maken met kunstenaars en met zakenmannen. De kunstenaar zet de muziek als kunstvorm voorop en probeert daarmee zijn brood te verdienen. De zakenman probeert geld te verdienen en gebruikt daarbij het product muziek.
Kunstenaars en zakenmannen. Er is echter nog een derde groepL die van de theologen. Neem bijvoorbeeld de theoloog Bach. In het derde kwartaal van dit jaar heb ik mij intensief beziggehouden met zijn ‘Dies sind die heil’gen Zehn Gebot’ (BWV 678 en 679). Wat een prachtige muziek. Mijn bewondering voor deze man wordt met ieder stuk dat ik van hem studeer groter.
Dat Bach niet alleen een groot toonkunstenaar was, maar ook iemand met een grote theologische kennis blijkt onder andere uit BWV 678 (‘de Canon’) en BWV 679 (‘de Fughetta’). Het kader voor de interpretatie is in BWV 678 vrij duidelijk: alleen al de seufzer-figuren en het gebruik van de strenge canonvorm maken onmiddellijk duidelijk dat de Wet niet gemakkelijk te houden is. Maar hoe zit het dan met BWV 679? Deze vreugdevolle dans staat in contrast met de Canon. Zou Bach het Joodse feest Simchat Tora hebben gekend? Simchat Tora, Vreugde van de Wet. Onderdeel van dit feest is dat men met de Tora op de arm dansend door de synagoge gaat.
Volgens Nietzsche zijn kunstenaars slaapwandelaars bij daglicht. Daar zit een kern van waarheid in. Bach bewijst echter dat kunstenaars ook theologen en zelfs exegeten kunnen zijn die uitleg geven over diepe en realistische waarheden. [MATTHIJS]
Matthijs Visscher heeft een grote hobby: klassieke muziek. Begon jong met het bespelen van het orgel en had plannen om van orgelspelen zijn werk te maken. Hoewel muziek voor hem bijna een eerste levensbehoefte is, heeft hij uiteindelijk gekozen voor het bedrijfsleven. Op Orgelnieuws.nl deelt hij maandelijks zijn gedachten over (orgel)muziek en het bijbehorende wereldje.
Wilt u reageren? Graag!
info@orgelnieuws.nl
© 2011 www.orgelnieuws.nl