In de column ‘RE: gister’ deelt organist, componist, cantorijlid en journalist Peter Sneep op in zijn ervaringen vanaf de orgelbank (en soms de pianokruk). De wederwaardigheden van de afgelopen zondag van de begeleider in drie Amersfoortse kerken zullen dan ook het onderwerp zijn van deze column. Als het even kan wekelijks op maandag. Deel 12 – Kerst.
advertentie
Bij een bezoek aan de stad Tallinn maakte een jaar of tien geleden een Russisch-orthodoxe kerkdienst mee. Gedeeltelijk althans. Het was laat in de middag en het schemerde buiten al flink. Bij binnenkomst merkte ik meteen dat er een dienst bezig was aan het karakteristieke gezang van het koor.
Het gekke was: ik was niet de enige die even binnenkwam. Er waren heel veel orthodoxe gelovigen die dat ook deden. Naar binnen, boodschappentas neerzetten, knielen, even meedoen met de liturgie en hups, dan weer weg.
Het duurde een tijdje voordat ik zag waar het koor zich bevond. Na enig zoeken, zag ik ze staan. Vijf, zes zangers stonden in de buurt van het altaar, achter een gordijn. Ik was verbaasd over wat ze deden. Ze volgden de liturgie niet, maar ze stonden met elkaar te praten! Toch zetten ze steeds op tijd in, omdat de dirigent goed genoeg oplette.
Zo terloops als die dienst in Tallinn verliep voor mij de kerkdienst op Eerste Kerstdag. Op kerstavond brak in mijn mond een verschrikkelijke kiespijn los. Ik zal niet zielig doen, maar het was zo erg dat ik midden in de nacht de huisartsenpost heb gebeld met de vraag of ik extra pijnstillers mocht nemen. Dat mocht. ’s Morgens meteen de dienstdoende tandarts gebeld. Ik kon er om half twaalf terecht.
Van de twaalf liederen (in totaal 53 coupletten) die we op kerstochtend in De Kandelaar zongen, hoefde ik er maar één te begeleiden. En nog niet eens helemaal. Van gezang 506 (Wij trekken in een lange stoet) heb ik de eerste drie coupletten begeleid op de piano. De refreinen en vers 4 deed Harry van Wijk op het orgel. Het lied heeft de wijs van ‘God rest you merry gentlemen’ en om de een of andere reden is het in het liedboek genoteerd zonder de beroemde triool van comfort and joy.
De dienst was maximaal opgetuigd. Kinderkoor, orkest, tienerkoor, cantorij, de drie organisten. Bach vooraf en Mendelssohn als toetje. De koster kreeg voor de dienst hulp van vele handen om extra stoelen neer te zetten. Pastor Jan had twee preken voorbereid. Liederen in alle stijlen waren met zorg uitgekozen. Zeven schriftlezingen, twee lectors.
Het begin van de dienst heb ik niet meegemaakt. Ik hielp mijn vrouw Petra, die dienst had in de crèche. Die kinderopvang is in een ruimte recht onder het orgel. Daar kon ik de dienst volgen aan de hand van het schema dat Harry had gemaild. Ik hoorde aan de baslijnen van het orgel wat er werd gezongen: ‘Once in royal David’s city’ en Psalm 98. Zo kon ik precies op tijd boven in de kerk zijn om achter de piano plaats te nemen. Aansluitend kon ik met de cantorij ‘Prijs de Heer die herders prijzen’ meezingen. Daarna ben ik zo snel ik kon naar de tandarts gegaan, met een omweg via de pinautomaat. Op christelijke feestdagen moet je de tandarts contant betalen en dat kan nog flink oplopen. ‘Je moet tweehonderd euro bij je hebben’, had de mevrouw aan de telefoon gezegd.
Het was doodstil op straat. Daardoor hoorde ik voor het eerst van mijn leven dat een pinautomaat ook in ruststand een geluid maakt. Het geluid komt van de wieltjes die het pasje naar binnen slikken.
Veel te vroeg belde ik bij de tandarts aan. Ik werd meteen geholpen. Terwijl de kerkgangers in De Kandelaar naar de preek luisterden, zakte de leuning van de tandartsstoel omlaag. De tandarts – een voortvarende vrouw – stelde doelgerichte vragen en met even doelgerichte handelingen stelde ze vast waar de pijn vandaan kwam en loste ze het probleem op.
Het was zo gebeurd. Ik zou nog een paar dagen flinke pijn kunnen hebben – wat inderdaad gebeurde. Opgelucht fietste ik terug. In de buurt van de kerk kwamen de eerste kerkgangers mij al tegemoet. Ze staarden me verbaasd aan. Je zag ze denken: ‘Hij was toch in de kerk? Hoe kan hij hier dan fietsen?’ Alsof ik op twee plaatsen tegelijk was geweest.
Peter Sneep (•1962) is organist van drie vrijgemaakt-gereformeerde kerken in Amersfoort: de Kandelaar, de Schaapskooi en de Martuskerk. Hij componeert kerkmuziek en maakte daarvan een aantal cd’s. Orgelles kreeg hij van Hetty Koelewijn en Gerrit ’t Hart. In De Kandelaar is hij lid van de cantorij, die onder leiding van Harry van Wijk eens in de zoveel tijd aan de diensten meewerkt. Peter Sneep is journalist. Van 1986 tot 2014 werkte hij bij het Nederlands Dagblad. Hij is getrouwd met Petra en vader van Anna (2) en Manuel (0).
