In de column ‘RE: gister’ deelt organist, componist, cantorijlid en journalist Peter Sneep op in zijn ervaringen vanaf de orgelbank (en soms de pianokruk). De wederwaardigheden van de afgelopen zondag van de begeleider in drie Amersfoortse kerken zullen dan veelal het onderwerp zijn van deze column. Als het even kan wekelijks op maandag. Deel 30 – Skrabbelen: terugblik.
advertentie
Ik wilde het niet, maar toch zat ik nog wel even flink in de rats. Tien minuten voor het begin van de cd-opname waren er nog niet veel mensen. Hoeveel? Dertig misschien. Moeten we daarmee een cd opnemen, vroeg ik me hardop af? We gaan het gewoon doen, zei Gerben Mourik.
Gerben, bestuurslid van het Psalmenproject, had een goede reden om aan te nemen dat er nog wel wat mensen zouden komen. Hij en zijn vrouw Annelies hadden naar eigen zeggen een half uur door Nijkerk gedwaald voordat ze kerkgebouw De Fontein hadden gevonden. Hij vermoedde dan ook dat er nog steeds mensen door de Nijkerkse buurten Corlaer en Spoorzone aan het ronddwalen waren.
Waarschijnlijk had hij gelijk, want net toen Adriaan Arkeraats om half drie de opname op christelijke wijze wilde beginnen, kwam er nog een flinke horde zangers binnen. De teller bleef steken op net geen negentig bezoekers, inclusief ‘personeel’.
Het zit er weer op, de cd-opname van de veertien psalmen in De Fontein in Nijkerk. Dat is een lekker gevoel en het is tegelijk jammer. Jammer dat het voorbij is, maar fijn dat ik van de stress af ben.
Gelukkig viel het met de stress erg mee. Bij eerdere cd-opnamen heb ik daar flink last van gehad. De nacht voor de opname heb ik heerlijk geslapen.
Koster/beheerder Ina de Heer en organist Henk van Asperen van De Fontein hadden alles perfect geregeld. ’s Morgens hadden ze Jan Bambacht naar Nijkerk laten komen om de tongwerken te stemmen. Gedurende de opname was Erik van den Brink, ook organist van De Fontein, aanwezig om eventuele storingen te verhelpen. Als hij er niet was geweest, was er zeker iets misgegaan met het orgel. Nu niet. Het enige was een a (voor de kenners: twee gestreept) van de Cornet. Een van de koren was flink ontstemd. Samen met Gerben heeft hij de ontstemde pijp naast de windlade gezet. Geluk bij een ongeluk was dat het niet het tertskoor van de Cornet was.
Na alle voorbereiding vond ik het erg leuk dat ik het orgel nu echt kon laten horen op de manier zoals het instrument is bedoeld: voor het begeleiden van zingende mensen. Ruim tachtig mensen is niet zoveel, maar een koor van tachtig leden is groot. Naar een cd-opname met samenzang van psalmen komen echte zangers. Dat bleek ook nu weer. Er was dus een groot en goed koor van tachtig man, dat aanstekelijk zong. Bij het inzingen met psalm 3 zongen de stemmen van de aanwezigen de kerkruimte moeiteloos vol. Ik werd er gelukkig van. En het kleine beetje stress dat ik nog had, viel van me af.
Bij eerdere cd’s die ik opnam, moesten alle liederen een paar keer over. Daar werd een hele dag voor uitgetrokken. Als je maar 2,5 uur hebt om een cd op te nemen, kan dat niet. Afgelopen zaterdag hoefden maar drie dingen over, vanwege aarzelende inzetten. Eén aarzelende inzet kwam door mij. Op de cd komen na elkaar psalm 83, 106 en 127. Alle drie de psalmen hebben twee kruizen. Om saaiheid te voorkomen wilde ik daarom psalm 106 een toon lager spelen. Zo staat de psalm in het nieuwe liedboek ook genoteerd, waarschijnlijk vanwege de hoge inzet. In de schakelpauze tussen voorspel en inzet vergat ik dat en daarom zette ik zaterdag toch met twee kruizen in. Gek genoeg namen de zangers die nieuwe toonhoogte onmiddellijk over.
En nee, ik had geen registrant. Dat kan ook niet. De bedoeling is dat ik alles zou improviseren, en dan heeft het weinig zin om registraties af te spreken, omdat je die nog niet weet. En wat heeft het voor zin om tijdens een cd-opname van alles naar je registrant te sissen, met als risico dat hij je verkeerd verstaat en dat je instructies op de cd terecht komen?
Een paar onbekende psalmen en psalmen waar toevallige verhogingen zijn weggelaten, heeft dirigent Jannes Munneke van te voren geoefend. Tijdens dat oefenen ontdekte ik nog een nieuwe klank van het orgel: Cornet met tremulant. Het resultaat heb ik later toegepast in psalm 127 vers 3. Als dat vers er niet wordt afgeknipt, kunt u het resultaat binnenkort beluisteren.
Of dat vers er wordt afgeknipt weet ik niet. In de pauze kreeg ik van Gerben Mourik het verzoek om kortere voorspelen te maken, omdat het anders niet op de cd zou passen. Ik hoop dat alles wat we hebben opgenomen ook op de cd past. En omdat je in voorspelen niet kunt knippen, moeten er verzen worden afgeknipt als er meer dan 78 minuten muziek is opgenomen.
We zongen trouwens vanaf de beamer, waarop alle coupletten met muzieknotatie werden weergegeven. Gevaarlijke noten waren rood omcirkeld. Het werkte perfect. Zeker, de beamer heeft nadelen, maar als je staat te zingen en je blik omhoog richt naar ‘het scherm’ (in De Fontein is dat scherm gewoon de muur), heb je wel een perfecte zanghouding. Dirigent Jannes Munneke stond onder het scherm. Niemand kon hem missen.
Bij Jannes Munneke zing je vanzelf, constateerden we unaniem tijdens de nazit in Pompeï, de beste pizzeria van Amersfoort. Hij heeft alles wat je nodig hebt om lekker te zingen. Hij snapt de psalmen, de melodieën en de teksten. Hij is enthousiast en vrolijk (Böse Menschen haben keine Lieder). Hij is onvermoeibaar. En hij heeft charisma. Hij hoeft alleen maar te zeggen: ‘zingt u maar’, en iedereen zingt zoals het moet.
In een roes vloog de middag om. Zomaar ineens was het klaar en gingen de zangers vanaf de onvindbare kerk op zoek naar de route naar huis.
Peter Sneep (1962) is organist van drie vrijgemaakt-gereformeerde kerken in Amersfoort: de Kandelaar, de Schaapskooi en de Martuskerk. Hij componeert kerkmuziek en maakte daarvan een aantal cd’s. Orgelles kreeg hij van Hetty Koelewijn en Gerrit ’t Hart. In De Kandelaar is hij lid van de cantorij, die onder leiding van Harry van Wijk eens in de zoveel tijd aan de diensten meewerkt. Hij is radiopresentator bij de Reformatorische Omroep. Van 1986 tot 2014 werkte hij bij het Nederlands Dagblad. Hij is getrouwd met Petra en vader van Anna (2) en Manuel (1).
Ben heel benieuwd naar de CD.