In de cd-reeks ‘Les musiciens et la Grande Guerre’ over musici in de Eerste Wereldoolog verscheen bij Editions Hortus deel 24. Het leeuwendeel daarvan wordt ingenomen door het herdenkingswerk ‘Commémoration fraternelle’ voor koor en orgel van de Russische componist Alexandre Kastalsky (1856-1926).
Kastalsky, leerling van onder anderen Tsjaikosvki en Tanajev, begon het werk eind 1914 in eerst instantie als nagedachtenis aan de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog, na de eerste nederlagen van het Russische leger aan het oostfront. Later speelde ook de bezorgdheid over broederschap onder bondgenoten in het conflict (Frankrijk en Engeland) een rol in het werk. In 1917 zou hij de grootschalige compositie afronden.
Commémoration fraternelle is wat genre betreft wat lastig te plaatsen. Het bevat elementen uit zowel de katholieke als de orthodoxe traditie, maar ook anglicaanse elementen. Het zou Brittens ‘War Requiem’ avant la lettre kunnen zijn. Alexandre Kastalsky schreef het oorspronkelijk met orgelbegeleiding, en maakte later een a capella-versie en een instrumentatie voor groot orkest. Op deze cd wordt is het werk met orgelbegeleiding opgenomen tijdens een concert in de Philharmonie van Moskou.
De cd is aangevuld met drie WW1-gerelateerde werken van Hans Fährmann, René Vierne en A. Herbert Brewer. Sylvain Heili bespeelt daarbij het Cavaillé-Coll/Mutin-orgel van de collégiale Saint-Pierre in Douai. De keuze voor dit instrument is niet zonder betekenis. Het orgel was in 1910 besteld door het conservatorium van Sint-Petersburg, maar kon – eenmaal klaar in 1914 – niet naar Rusland getransporteerd vanwege oorlogsperikelen. De revolutie van 1917 maakte dat het orgel in Frankrijk bleef . In Douai resteerde na de oorlog alleen nog het achttiende-eeuwse front, waarachter in 1922 uiteindelijk het Cavaillé-Coll/Mutin-orgel een plaats vond.
Les musiciens et la Grande Guerre – XXIV
Commémoration fraternelle
Commémoration fraternelle (Alexandre Kastalsky)
Klage Op. 60 No. 1 (Hans Fährmann)
Marche héroïque (A. Hebert Brewer)
Canzona (René Vierne)
Editions Hortus – Hortus 724, TT 66’13, booklet 51 pagina’s (FR/RU), prijs € 15 | editionshortus.com