Op vrijdag 30 oktober verschijnt het novembernummer van ‘De Orgelvriend’. Met daarin een absolute primeur: een biografisch artikel over de vroegere Haarlemse stadsorganist Louis Robert. Geschreven door Lourens Stuifbergen en geïllustreerd met historische afbeeldingen uit familiebezit.
advertentie
- Louis Robert: een toporganist
Een van de grootste organisten, die Nederland aan het begin van de vorige eeuw kende, was Louis Robert, die op 13 november 1882 in Haarlem werd geboren. Nadat hij in 1922 naar Amerika was geëmigreerd is hij hier langzamerhand vergeten. Hij overleed op 14 februari 1938 in New York. Hendrik Andriessen gaf hoog op van zijn orgelspel, Anthon van der Horst noemde hem een genie. Anderen vergeleken zijn spel met dat van Marcel Dupré. Een portret.
Louis Robert was de zoon van violist/dirigent Willem Robert (1847-1914) uit ’s Hertogenbosch, die in 1875 als viooldocent aan de Toonkunstmuziekschool in Haarlem werd benoemd en later directeur van deze instelling werd. Hij leidde het Toonkunstkoor dat aan de school verbonden was, vanaf 1883 eveneens het mannenkoor ‘Zang en Vriendschap’. We kunnen wel zeggen dat hij rond de eeuwwisseling de centrale figuur was in het Haarlemse muziekleven. Louis onderging gretig de muzikale invloeden waardoor hij werd omringd, vioollessen ontving hij van zijn vader, pianolessen van Leander Schlegel en muziektheorielessen van W.H.C. Schmölling, evenals Willem Robert vooraanstaande musici in Haarlem. Na een studie van drie jaar aan het Amsterdamsch Conservatorium bij Jean-Baptiste de Pauw behaalde Louis in 1902 op 19-jarige leeftijd zijn eindexamen, op 11 november 1904 gevolgd door de in 1901 ingestelde Prix d’Excellence, de hoogste onderscheiding in Nederland.
Naast het Franse orkestrepertoire kreeg de orgelmuziek van Franck, Saint-Saëns, Guilmant en Widor eind negentiende, begin twintigste eeuw geleidelijk steeds meer bekendheid in Nederland. Roberts leraar De Pauw speelde van tijd tot tijd Franse composities. Hendrik de Vries, organist van de St. Laurenskerk te Rotterdam, die contacten had met Guilmant en Widor, speelde hun werken regelmatig, en een belangrijke impuls kwam van Charles Tournemire, die in 1908 in de Haarlemse Bavo op het beroemde Müller-orgel onder meer de Final van Franck ten gehore bracht. De toenmalige stadsorganist Willem Ezerman nam Franse werken op zijn repertoire. Deze ontwikkeling werd krachtig voortgezet door Louis Robert, die in 1913 met grote meerderheid van stemmen in de gemeenteraad van Haarlem benoemd werd tot stadsorganist van Haarlem en het publiek met veel contemporaine Franse orgelmuziek liet kennismaken.
[Lees meer in het novembernummer, ook los te bestellen bij de uitgever]
- Simon Stelling: ‘Muziek is een communicatiemiddel’
Simon Stelling, kerkmusicus in de Adventskerk in Alphen aan den Rijn en sinds 2013 stadsorganist van die gemeente, viert dit jaar zijn 40-jarig organistenjubileum. Sinds 1975 is hij de vaste bespeler van het Steinmeyer-orgel in de Adventskerk en stelt hij alles in het werk om ‘zijn’ orgel en de orgelcultuur te promoten. Zijn jeugdvriend Rens Swart nam hem een interview af en verzorgde ook de fotografie. “Het orgel is wat mij betreft niet het enig zaligmakende instrument in de kerkdienst”.
- Restauratie De Crane-orgel in de Hervormde Kerk te Waspik (2)
Een van de weinige door Matthæus de Crane gebouwde orgels werd het afgelopen jaar gerestaureerd door Hans van Rossum; monumentenschilder Gerard de Jongh gaf het orgel zijn oorspronkelijke kleur terug. Wim van der Ros doet in woord en beeld verslag van de restauratie en Jamie de Goei geeft een speel- en klankimpressie.
- Muziekbijlage van Margreeth de Jong
In dit nummer een ‘Meditation’ van Margreeth de Jong, uit haar nieuwste bundel Zwölf Meditationen, uitgave Dr. Butz Musikverlag in Bonn. De vierde pagina is gevuld met een deel van ‘Variatie VI’ uit haar Introductie en variaties over Psalm 25, de tweede bundel in de serie Koraalbewerkingen voor orgel in romantische stijl, uitgave Den Hertog, Houten. Beide bundels worden besproken door Lex Gunnink.
- In memoriam Cor Edskes (1925-2015)
Op 7 september jl. overleed de internationaal bekende orgeldeskundige Cor Edskes uit Groningen op 90-jarige leeftijd. Hij bouwde zijn organologische kennis op door onderzoek en ervaring en adviseerde bij restauratie van historische orgels en nieuwbouw. “Ik zie het zo dat mijn werk vooral intellectueel van aard is.” Een ‘In memoriam’ door Gerco Schaap.
En verder: • Uit de orgelwereld • Startschot orgelrestauratie Oude Kerk Amsterdam • Robustelly-orgel Helmond in restauratie • Column ‘Trouwens’ over Anthon van der Horst • Nieuwe muziekuitgaven • Cd-recensies (o.m. ‘Concert onder de koepel’, ‘Muzikale herinneringen aan Egbert Woelderink’, ‘Max Reger Organ Works’ door Henrico Stewen (Marcel Punt) en de complete koraalvoorspelen van Homilius • Wegwijzers en ‘Toegelicht’. En: een lezersaanbieding van D.E. Versluis!
