advertentie
Zaterdag 17 januari 2008 werd in Kopenhagen het nieuwe orgel van J.L. van den Heuvel Orgelbouw in het Koncerthuset, het concertgebouw van de Deense Omroep, in gebruik genomen. De ingebruikname van het orgel viel samen met de galaopening van de concertzaal.
De concertzaal is, evenals het orgelfront, ontworpen door de Franse architect Jean Nouvel en maakt deel uit van een groot nieuw gebouwencomplex waarin de Deense omroep DR-BYEN (Deense Radio & TV BYEN) is gevestigd. Het complex, waarvan de bouwkosten ruim 850 miljoen euro bedroegen, heeft ondermeer vier concertzalen. De grootste daarvan heeft 1.800 zitplaatsen. In 2003 werd de firma J.L. van den Heuvel Orgelbouw te Dordrecht na een Europese aanbesteding geselecteerd voor de bouw van een groot concertorgel voor de grote zaal. Van den Heuvel ontwierp een groot symfonisch 32-voetsconcept met 91 registers verdeeld over vier manualen en pedaal.
De concertzaal had volgens aanvankelijke planning in december 2006 gereed moeten zijn. De bouw is echter aanzienlijk uitgelopen, waardoor het orgel langere tijd bespeelbaar heeft gestaan in de opbouwruimte van Van den Heuvel. Pas in 2008 kon een begin worden gemaakt de de opbouw in Kopenhagen.
Het van den Heuvel-orgel, het grootste orgel van Denemarken, heeft een elektrische tractuur gekregen die de mechanische sleepladen bedient. De speeltafel is verplaatsbaar op het concertpodium en beschikt over een geheugensysteem met 8.000 vrij instelbare combinaties) zodat de concertorganist zijn registraties kan voorprogrammeren. Opslagmogelijkheden voor registraties zijn er via een usb-aansluiting. Daarnaast zijn er extra mogelijkheden zoals Midi waardoor het orgel het vastgelegde spel van een organist exact kan reproduceren
Het orgel beschikt over vier zwelkasten voor Positif, Récit, Solo en de Tuba’s Het Solo en de op een hoge winddruk sprekende tuba-registers worden vanaf het vierde manuaal bespeeld. De Royal Trumpet 8 van het Solo is horizontaal opgesteld buiten de zwelkast. Van den Heuvel heeft systeem oplopende winddrukken gebruikt voor het Grand Orgue, Récit en Solo. Het pedaal kent gescheiden winddrukken voor labialen en de tongwerken.
De niveaus binnen het veertien meter brede orgel zijn bereikbaar via loopbruggen en massief houten trappenhuizen. De klassieke windvoorziening (vouwbalgen) is geplaatst in speciaal geïsoleerde geluidskamers. De zeven ventilatoren zijn uitgerust met een elektronische regeling zodat ze, als er geen wind wordt gevraagd, langzamer draaien en daardoor minder geluid produceren: dit werd van belang gevonden omdat in de concertzaal ook veel (geluids)opnamen plaatsvinden.
Het orgel telt 6.144 pijpen waarvan er 324 zijn gemaakt van hout. Er zijn 70 labiaalregisters en 21 tongwerkregisters. Het metalen pijpwerk heeft tinpercentages variëren tussen de 40 en de 80.
De ingebruikname vond plaats tijdens de Gala Opening van het concertgebouw in het bijzijn van de Deense koningin Margrethe II, haar echtgenote en het kroonprinselijk paar. Aan het openingsconcert werd medewerking verleend door het Deens Nationaal Symfonieorkest van de Deense Radio onder leiding van Thomas Dausgaard, diverse vocale ensembles van de omroep en solisten. Organist Flemming Dreisig gaf een demonstratie van het Van den Heuvel-orgel.
Zie ook
• Megaorgel wacht jaar op bestemming Kopenhagen
• www.vandenheuvel-orgelbouw.nl
• www.dr.dk/koncerthuset
DISPOSITIE
Grand-Orgue (I) C-c4
Principal 16
Bourdon 16
Montre 8
Principal 8
Flûte harmonique 8
Bourdon 8
Viole de Gambe 8
Grande Sesquialtera II.
Prestant 4
Flûte traversière 4
Quinte 2 2/3
Septième 2 2/7
Doublette 2
Neuvième 1 7/9
Cornet II-IV
Fourniture VI
Bombarde 16
Trompette 8
Clairon 4
Positif Expressif (II) C-c4
Flûte 16
Principal 8
Flûte traversière 8
Quintaton 8
Flûte à cheminée 8
Salicional 8
Unda Maris 8
Prestant 4
Cor de chamois 4
Quinte 2 2/3
Flûte à bec 2
Tierce 1 1/3
Larigot 1 3/5
Septième 1 1/7
Plein-jeu V.
Cor Anglais 16
Cor d’harmonie 8
Clarinette 8
Tremolo
Récit Expressif (III) C-c4
Bourdon d’amour 16
Violoncelle 8
Flûte harmonique 8
Gambe 8
Voix céleste 8
Bourdon 8
Prestant 4
Fugara 4
Flûte octaviante 4
Nasard 2 2/3
Octavin 2
Carillon II
Harm. Aetheria III-VIII
Bombarde 16
Trompette harmonique 8
Basson-Hautbois 8
Voix humaine 8
Clairon harmonique 4
Tremolo
Solo Expressif (IV) C-c4
Stentorfon 8
Solo Gambe 8
Grosse Flûte 8 II
Flûte octaviante 4
Nasard harmonique 2 2/3
Octavin 2
Tierce harmonique 1 3/5
Piccolo harmonique 1
Royal Trumpet 8
Tremolo
Tuba magna 16
Tuba mirabilis 8
Cor harmonique 4
Pédale C-f1
Contre Bourdon 32
Montre 16
Flûte Basse 16
Violon 16
Soubasse 16
Basse d’écho 16
Grande Quinte 10 2/3
Octave 8
Flûte 8
Violoncelle 8
Bourdon 8
Grande Tièrce 6 2/5
Quinte 5 1/3
Septième 4 4/7
Flûte 4
Neuvième 3 5/9
Cornet IV
Mixture V
Contre Bombarde 32
Bombarde 16
Basson 16
Trompette 8
Baryton 8
Clairon 4
Koppels:
I 16 – I
II 16 – I
II 8 – I
III 16 – I
III 8 – I
Alto II 8 – I
Soprano IV 8 – I
III 16 – II
III 8 – II
III 16 – III
IV 8 – I
IV 8 – II
IV 8 – III
I – P
II – P
III – P
IV – P
I 4 – P
III 4 – P
Winddrukken
Grand Orgue
C – h0 95mm
c1 – c4 110mm
Positif Expressif
C – c4 82mm
Récit Expressif
C – h 115mm
C1 – c4 130mm
Solo Expressif
C – h 120mm
c1 – c4 135mm
Tuba’s
C – c4 380mm
Pédale
Labialen, C – f1 110mm
Tongwerken, C – f1 125mm
© 2009 www.orgelnieuws.nl
© 2009 fotografie Van den Heuvel Orgelbouw
