advertentie
Dendermonde, Hofstade en Grimbergen
Een Vlaamse tripel – of quadrupel…
door Dick Sanderman
“Onvermoede orgelpracht”: dat zou het motto kunnen zijn van een orgeltrip naar Vlaanderen, gemaakt in gezelschap van twee redacteuren van www.orgelnieuws.nl met de redacteur van het Vlaamse orgeltijdschrift Orgelkunst als gids. Vlaanderen: ’t is niet eens zo ver – en er valt nog zóveel te ontdekken! Regelmatig klonk dan ook de verzuchting “Waarom weten wij dit niet?”: een bewijs dat zelfs de meest doorgewinterde orgelliefhebbers in Vlaanderen nog voor zeer aangename verrassingen kunnen komen te staan!
Als eerste bezochten we de Onze-Lieve-Vrouwekerk in Dendermonde, een riant en goed onderhouden kerkgebouw, onmiskenbaar de thuisbasis van een welvarende parochie. Het fraaie orgelmeubel dateert uit de jaren 1858-1860 en doet in de verte denken aan de Salvatorkathedraal in Brugge. Het orgel, oorspronkelijk gebouwd door Maximilien van Peteghem, werd in mei jongstleden in gebruik genomen na een restauratie die tien jaar in beslag heeft genomen. In de eerste fase (1995-2005) restaureerde G. Potvlieghe-De Maeyer de orgelkas en het Groot Orgel; de tweede fase (2002-2005) behelsde Positief, Reciet en Pedaal en werd uitgevoerd door Pels & Van Leeuwen, een firma die regelmatig actief is in België. Met vijfendertig stemmen op drie manualen en pedaal is het een middelgroot romantisch instrument, ongetwijfeld zeer geschikt voor de liturgische functie die het orgel rond het midden van de negentiende eeuw vervulde. Kleurrijk, niet bijzonder luid, een plenum dat vooral gekleurd wordt door de tongwerken en Cornets. Al improviserend kom je als vanzelf terecht in romantische en impressionistische sferen: daarin voldoet het instrument uitstekend. Aan de klaviatuur lijkt de onderlinge versmelting van de stemmen niet optimaal, maar beneden in de kerk valt dat allemaal wel op z’n plek. Hinderlijk is wel de uiterst zwaar lopende registertractuur. Juist op zo’n orgel dat uitnodigt tot improviseren is het van groot belang dat de organist snel en soepel kan registreren tijdens het spel. Niettegenstaande deze kanttekening hebben we ons afgevraagd hoe zo’n orgel nu verder gebruikt gaat worden. Het is gerestaureerd, ingespeeld door Maarten van Ingelgem (afgestudeerd pianist, doch ook als organist actief) – maar zal er na die inwijding ooit weer een concert worden gegeven?
Enfin, het was een goed begin van onze trip, een mooie kerk waarin het zeker de moeite loonde om het orgel even de rug toe te keren en de overige kerkschatten te bewonderen.
