advertentie
Het Engelse label Regent Records beschikt over een fijne neus als het gaat over orgels die in aanmerking komen voor een opname. De ene na de andere uitgave weet het orgelhart te veroveren. En niet alleen bij Regent Records, ook gerenommeerde labels als Lammas Records en Priory Records doen het goed op de Nederlandse markt. Engeland is in the picture.
Ook het onder ons bekende blad de Orgelvriend focust zijn blik met enige regelmaat op de Britse eilanden en in de Hooglandse Kerk in Leiden bereidt men zich voor om een uit de kluiten gewassen Engels orgel te plaatsen. Ook in Oudewater weten ze ervan mee te praten, ook daar krijgt een bestaand opus een nieuw leven. En zo zijn er nog wel meer voorbeelden te noemen. Kortom, het Engelse orgel is helemaal in. Vanwaar deze belangstelling? Meerdere redenen zijn denkbaar denk ik maar vooral het (multi)functionele karakter van deze instrumenten voeren de boventoon. Enfin, om daar een passend antwoord op te krijgen nemen we u graag mee naar het Harrison & Harrison-orgel van de St. Mary Redcliffe in Bristol en laten organist William Saunders (zijn leeftijd wordt helaas nergens vermeld) in deze nieuwe Regent-opname zijn verhaal vertellen.
Het befaamde Harrison & Harrison-orgel uit 1912 bezit in totaal 71 registers verdeeld over vier klavieren en pedaal. Het Swell is in twee divisions opgesteld in de west- en zuidzijde van de kerk, het Great en Pedal in de noordzijde en het Choir en Solo in de zuidzijde. Het bezit in totaal drie zwelkasten; twee voor de afzonderlijke divisions van het Swell en een voor het Echo en Solowerk inclusief de Tuba. Het orgel heeft in 1990 nog een algehele revisie ondergaan maar is in klanktechnisch opzicht nagenoeg zijn gehele bestaansperiode ongewijzigd gebleven. Wel is het Swell na een brand in 1942 (veroorzaakt door een teleurgestelde dief!) compleet vervangen zonder dat dat consequenties heeft gehad voor de klankesthetiek. Arthur Harrison beschouwde dit instrument als zijn ‘fijnste en kenmerkendste werk’ en dat feit wordt tot op de dag van vandaag nog steeds door menig organist bevestigd.
Voor ons is het al niet anders, het orgel weet van meet af aan te overtuigen, niet in het minst door Saunders spel. Hij opent virtuoos met de Toccata on O Filii et Filiae van Lynnwood Farnam (1885-1930). Een niet onverdienstelijk werk wat vooral een poging is tot imponeren. De elektrische speeltractuur reageert hier uiterst gedisciplineerd, wat tegelijk kenmerkend is voor dit type orgel. Koppel dat aan het exacte spel van Saunders en alle ingrediënten zijn compleet. De Six Pieces van Christopher Steel (1938-91) uit 1967 gaan vergezeld met van die heerlijk kruidige en typisch Engelse harmonieën. Het aanstekelijke idioom doet hier en daar sterk denken aan het werk van John Rutter. Daarnaast zijn er ook verschillende rollen weggelegd voor de imponerende Tuba, onmisbaar in dit repertoire. Saunders beantwoordt hier de vraag waarom het Engelse orgel zo populair is: het blijkt een geweldige kleurendoos, de draagkrachtige en volle orkestrale klank heeft souplesse en in z’n totaliteit is het allround. En de term allround heeft in dit geval niets te maken met het feit dat hier dus niets echt goed zou klinken,…integendeel!
Dat de Engelsen ook een meester zijn in het arrangeren van orkestwerken kunnen we beluisteren in de Four Transcriptions for Organ van Percy Whitlock in een arrangement van Malcolm Riley. Prachtig om te horen hoe men het weet te vertalen naar het orgel. Als je niet beter wist zou je zonder meer aannemen dat deze werken voor orgel geschreven zijn. Meesterlijk. De twee composities van Alfred Hollins (1865-1942) zijn heerlijke ‘versnaperingen’ en zijn goed geplaatst tussen de andere werken als het ware ter verpozing. Als slot van deze Engelse orgelschijf klinkt de 1st Sonata, Opus 5 uit 1886 van Basil Harwood (1859-1949). Een werk wat sterk geïnspireerd is op Joseph Rheinberger. Zijn orgelsonates stonden model voor dit werk. Constructieve muziek en een waardige afsluiting van dit stijlvolle Engelse programma. Overigens, als we het over waardig hebben, de titel van deze cd is daarmee raak gekozen!
In eerste instantie zou je als buitenstaander bij een eerste aanblik van St. Mary’s Redcliffe een grote c.q. lange akoestiek verwachten zoals we dat meestal tegenkomen bij de Franse kathedralen. Maar niets is minder waar en je komt het wel meer tegen in Engeland. De akoestiek van de St. Mary Redcliffe klinkt meer als een volwassen concertzaal en de respons van de galm is dan ook wat intiemer en ruimtelijk van aard met een lengte van zo’n kleine vier seconden. De opname van Gary Cole, de drijvende kracht achter Regent Records, is fraai waarbij vooral de lage frequenties bijzonder mooi zijn vastgelegd. De Double Open Wood 32’ hoor je niet alleen maar voel je ook! De kerkruimte bezit wel een eigenaardige hoogfrequente ruis en is in de zachte delen soms licht storend. De uitgave is verder smaakvol vormgegeven met een mooie gedetailleerde coverfoto die ‘handen in beweging’ laten zien. Daarnaast zijn twee kleurenfoto’s opgenomen van de kerk en het orgel en het twaalf pagina’s tellende boekje bevat alle informatie over de gespeelde werken en het orgel inclusief dispositie en cv van de organist.
Een inspirerend schijfje, een must voor de Engelandvaarder en een absolute aanrader voor de gemiddelde orgelliefhebber!
Dignity & Impudence
The Organ of St. Mary Redcliffe, Bristol
Toccata on O Filii et Filiae – Lynnwood Farnam; Six Pieces Opus 33 – Christopher Steel: Intrada – Flourish – Nocture – Dance – Meditation – Postlude; Maytime Gavotte – Alfred Hollins; Intermezzo in D flat – Alfred Hollins; Four Transcriptions for Organ – Percy Whitlock (arr. Malcolm Riley): Fanfare – To Phoebe – Elegy – March ‘Dignity and Impudence’; Sonata No.1 in C sharp minor Opus 5 – Basil Harwood – Allegro appassionato – Andante – Maestoso-Con moto
Label: Regent Records (UK)
Speelduur: 67’33’’
Booklet: 12 pagina’s (E)
Prijs: € 17,50
Muzikale interpretatie * * * * *
Programmakeuze * * * * *
Keuze van het instrument * * * * *
Kwaliteit van de opname * * * *
Informatie in het boeklet * * * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * * * *
Voor meer informatie over de kerk en het orgel
© 2008 www.orgelnieuws.nl
