advertentie
Het Van Dinter/Gradussen-orgel te Wervershoof
Jan van der Leek, Pieter Rynja, Harry Hoogenberg, orgel
Rolf Hoogenberg, trombone
4 delen uit ‘Messe pour les couvents’ (F. Couperin); Dialogue uit 3ième livre (L. Marchand); Elegie (P. Rynja); Liebster Jesu wir sind hier (J.S. Bach); Ach bleib mit deiner Gnade; Liebster Jesu wir sind hier (M. Reger); Invocation Nr. 1 voor trombone en orgel (P. Eben); Mein Jesu der du mich; Schmücke dich, o liebe Seele; O Welt, ich muss dich lassen (J. Brahms); Sortie (C. Franck); Choral Dorien (J. Alain); Rapsodie voor trombone en orgel (P. Rynja)
Bestelnummer: S@V01
Tijdsduur: 67’37”
Documentatie: 4 pagina’s (Nederlands)
Prijs: € 15,00 exclusief verzendkosten, te bestellen bij Pieter Rynja (pieterrynja@cs.com)
Muzikale interpretatie * * * *
Programmakeuze * * * *
Keuze van het instrument * * * *
Kwaliteit van de opname * * * *
Documentatie * * *
Grafische vormgeving * * *
De naam van het Noord-Hollandse dorpje Wervershoof is volgens sommige geschiedkundigen afkomstig van Werenfridus’ hoeve. Werenfridus was een prediker die zich aan het eind van de 7e eeuw in het gebied vestigde. Hij werd patroon van het dorp en zowel de oude als de nieuwe kerk werden aan hem gewijd.
Waarschijnlijk heeft de Limburgse orgelmaker Mathieu van Dinter tussen 1860 en 1864 in de oude kerk een balustradeorgel met een onderpositief gebouwd. Nadat de huidige Sint Werenfriduskerk in 1875 was voltooid, werd het orgel in 1884 omgebouwd door de Gelderse orgelmaker Gradussen. In 2000 vond een restauratie plaats door Flentrop. Het instrument bezit momenteel negentien registers, verdeeld over twee klavieren en (d.m.v. transmissies) pedaal. Daarbij profiteert het orgel van de uitstekende akoestiek van de kerk.
Na de restauratie in 2000 vatten de organisten Jan van der Leek (*1952), Pieter Rynja (*1954) en Harry Hoogenberg (*1957) het plan op om een cd van het orgel te maken. Dit plan ging vergezeld van de wens om de schijf ‘in vriendschap op te dragen’ aan Hans van Nieuwkoop. Allen hebben namelijk bij Van Nieuwkoop gestudeerd. Daarmee kan deze cd met recht een discus amicorum worden genoemd.
In de begeleidende informatie geven de musici aan dat het orgel zich leent voor de vertolking van uiteenlopende muziekstijlen. De luisteraar kan die stelling zelf beoordelen, want de muziek op de cd varieert van barok tot hedendaags. Mijn indruk is dat met genoemde woorden weinig te veel is gezegd, hoewel dat uiteraard niet wil zeggen dat er op bepaalde punten geen wensen onvervuld zouden blijven.
In de composities uit de barok slaat het orgel zeker geen slecht figuur, al ontbreekt door de afwezigheid van registers als terts en nasard soms net dat beetje extra ‘kruidigheid’.
Het is vooral de muziek uit de Duitse en Franse romantiek (uitgevoerd door Jan van der Leek) die het erg goed doet op dit orgel, met dank aan de fraaie acht- en viervoetsregisters en de zwelkast.
Ook in werk uit later tijden laat het orgel zich niet onbetuigd. Rynja weet te ontroeren met zijn ingetogen vertolking van het Choral Dorien van Jehan Alain. Vader Harry en zoon Rolf (*1984) Hoogenberg laten een mooi staaltje samenspel horen in de Invocation van de onlangs overleden Petr Eben. Hieruit blijkt trouwens maar weer eens hoe schitterend de klanken van orgel en trombone zich met elkaar kunnen mengen.
Pieter Rynja is naast organist ook componist en heeft inmiddels een redelijk omvangrijk oeuvre op zijn naam staan. Twee van zijn composities worden hier uitgevoerd, niet door hemzelf, maar door de anderen. Begrijpelijk, want Rynja heeft de werken ook aan hen opgedragen. De Elegie bestaat hoofdzakelijk uit melodische lijnen, die af en toe worden onderbroken door een kort ostinatomotief. Een stuk dat zich al vrij snel in je hoofd vastzet. De Rapsodie (met een af en toe heerlijk ‘schurende’ trombone) kent een grilliger verloop en is daardoor wat minder toegankelijk dan de Elegie. Toch ben ik ervan overtuigd dat beide composities ook mensen met een minder ontwikkeld oor voor hedendaagse muziek zullen kunnen boeien.
De documentatie bij de cd is wat aan de magere kant. Naast twee foto’s (op de voor- en achterkant) is er een korte biografie van de musici en een beschrijving van het orgel. Gebruikte registraties zijn niet weergegeven en ook een toelichting op de gespeelde werken ontbreekt. Met name bij de werken van Pieter Rynja vind ik dat een gemiste kans op nog meer (verdiende) aandacht, ondanks het overtuigende muzikale pleidooi van zijn collega’s.
Al met al heeft deze opname bij mij een positieve indruk achtergelaten. De musici hebben een prima visitekaartje hebben afgegeven van het orgel en van zichzelf. Hans van Nieuwkoop hoeft zich voor deze vrienden zeker niet te schamen. [JOOST VAN BEEK]
Foto’s en dispositie van het orgel:
http://www.orgelsite.nl/wervershoof.htm
© 2007 www.orgelnieuws.nl
