advertentie
De Hervormde Kerk te Tuil heeft sinds kort een Van Dam-orgel uit 1891 binnen haar muren. Eind augustus is het in gebruik genomen. Oorspronkelijk gebouwd voor een kerk in Eindhoven is het orgel via Nijmegen en de opslag van de orgelmakers Pels & Van Leeuwen in de Tuilse kerk terechtgekomen. De Bossche orgelbouwers verzorgden ook de restauratie en plaatsing van het historische instrument.
De orgelmakers L. van Dam en Zonen uit Leeuwarden bouwden het orgel in 1891 voor de toenmalige Hervormde Kerk uit 1813 aan de Ten Hagestraat in Eindhoven. Toen de Eindhovense Hervormden verhuisden naar de nieuwe Opstandingskerk werd de oude kerk in 1958 gesloten. Het Van Dam-orgel kreeg een plaats in de Kerk van Onze Lieve Vrouw ten Hemelopneming (in de volksmond ‘Daniëlskerk’) in de Nijmeegse wijk Hees. Het binnenwerk van het orgel bleef origineel, de kas werd aangepast aan het moderne kerkinterieur en werd daarom aanmerkelijk versoberd. Zo werd de ornamentiek verwijderd en kregen de voetlijst en de kappen een eenvoudiger vorm door het aanbrengen van plaatmateriaal.
Toen eind jaren negentig het besluit viel om de Daniëlskerk aan de eredienst te onttrekken, kwam het orgel na de kerksluiting in opslag te liggen bij de firma Pels & Van Leeuwen in ‘s-Hertogenbosch.
De Hervormde Gemeente van Tuil wist het Van Dam-orgel voor haar kerk te verwerven ter vervanging van een vijf stemmen tellend Verschueren-orgel (type ‘Bach’) dat sinds eind jaren negentig stond opgesteld achter een oud houten schijnfront. Daarvoor werd gebruik gemaakt van een elektronisch orgel. Het schijnfront is nog in de kerk bewaard gebleven en kreeg een plaats in de ruimte tussen de kerkzaal en de torenmuur.
Dankzij subside van de Rijkdienst voor Cultureel Erfgoed kon aan de firma Pels & Van Leeuwen de opdracht worden verstrekt tot het geheel restaureren en plaatsen van het Van Dam-orgel in Tuil. Een belangrijk deel van de werkzaamheden bestond uit het reconstrueren van de ornamentiek en herstel van de kas. Als adviseur was Aart van Beek bij het project betrokken.
De officiële overdracht van het orgel vond plaats op 28 augustus 2009. De daarop volgende zondag wordt het orgel kerkelijk in gebruik genomen.
Dispositie
Manuaal C-g3
Prestant 8 – C-A en c-d1 in het front
Bourdon 16 D – metaal
Violon 8 – c-h in zijvelden front, C-H i.c.m Holpijp 8
Holpijp 8 – C-H eiken, rest metaal
Octaaf 4
Fluit d’ amour 4 – C-g2 gedekt; rest open, licht conisch
Octaaf 2
Cornet III D – samenstelling: 2 2/3 – 2 – 1 3/5
Trompet 8 B/D – houten stevels en koppen
Pedaal C- c1
Aangehangen
Werktuiglijke registers
Tremulant
Afsluiting
© 2009 www.orgelnieuws.nl
© 2009 fotografie www.gerardvanbetlehem.nl
