Een winterlandschap met mooie vergezichten
advertentie
Henco de Berg, Müller-orgel, Grote- of St. Bavokerk te Haarlem
Improvisaties
• Intrada
• Quatre Chorals Grégoriens: Puer natus est nobis, Haec dies / Victimae paschali laudes, Veni Creator Spiritus, Ave maris stella
• Tanztoccata
• Esquisses sur B-A-C-H : Introduction, Duo, Tutti I, Pièce en trio, Jeux de rythmes, Fresque, Tutti II, Cornet, Flûtes, Dialogue, Postlude.
• Symphonische Phantasie und Fuge
Label: Prestare (Zwoferink CD-Productions) – ZWF 3331535
Tijdsduur: 74:35
Booklet: 14 pagina’s, Nederlands, Engels, Duits, Frans
Op 28 mei 2003 nam Henco de Berg zijn eerste improvisatie-cd in de Laurenskerk in Rotterdam op en wist daarmee een verrassend debuut te maken. Geheel passend bij het eigenzinnige karakter van het Marcussen-hoofdorgel improviseerde hij iets meer dan 77 minuten lang in een verfrissend idioom en op een uiterst boeiende wijze. In zijn Cinq Méditations die als hommage aan Olivier Messiaen gedacht waren, wist hij toen het idioom van zijn voorbeeld verbluffend dicht te benaderen. Dat is een prestatie van formaat. Door uw recensent werd de op de website van Prestare al langere tijd aangekondigde tweede improvisatie-schijf verwachtingsvol tegemoet gezien.
Nu is het dan zover! Er is gekozen voor Haarlem en dat zal geen enkele improvisatieliefhebber verbazen. De combinatie Haarlem-improvisatie is namelijk nog net niet spreekwoordelijk en met de Müller kun je veel kanten op. Bij beluistering valt direct de consequente en gedegen vormvastheid op. Het in één sessie en zonder voorbereiding geïmproviseerde programma opent passend met een stoere Intrada in een prettig gematigd modern idioom. In de vier gregoriaanse koralen oriënteert de improvisator zich op de composities van Tournemire en Demessieux. Met deze ‘suite’ maakt de luisteraar een korte muzikale trip door het kerkelijke jaar: beginnend bij Kerst met als tussenstops Pasen en Pinksteren om vervolgens te eindigen bij de Mariafeesten. De Tanztoccata heeft, net als de gelijknamige tegenhanger van Anton Heiler, een enorm stuwende werking. Een substantieel programmaonderdeel vormen de 11 schetsen over het bekende B-A-C-H-motief. De Berg maakt hierbij gebruik van de grondvorm, de kreeft en de omkering en leeft zijn fantasie uit in een afwisselend spectrum aan compositietechnieken. Heel knap gedaan. De CD besluit met een laatromantisch aandoende Fantasie en Fuga waarbij goed naar de oostkant van de Nederlandse orgelgrens gekeken is: Herr Reger und Herr Karg-Elert lassen herzlich grüßen…
In De Bergs sterke kant, namelijk diens vormvastheid en beheerste virtuositeit, schuilt ook een bepaald gevaar. Zo nu en dan blijven de improvisaties teveel naar binnen gekeerd, een zekere mate van uitbundigheid en lef wordt gemist. We propageren geen ontsporende overmoedigheid, maar iets meer durf had het geheel zeker geen kwaad gedaan. In de bespreking van deze opname binnen de redactie van orgelnieuws.nl vergeleek één van de redacteuren de sfeer met die van een winterlandschap: veel mooie vergezichten, maar het blijft soms wat kil. Je mist soms de koek en sopie om weer even op te warmen.
De opname klinkt op enig moment geforceerd; of dit met de opstelling van de microfoons te maken heeft, is lastig te beoordelen. Eén en ander zou ook kunnen samenhangen met het gehanteerde idioom en de gebruikte registraties. Hoe dan ook, dit is een goede uitgave waar velen het nodige plezier aan kunnen beleven. We kijken uit naar de derde cd en zouden het toejuichen wanneer dit een literatuuropname zou worden. De improvisaties maken nieuwsgierig naar De Bergs interpretaties van het orgelrepertoire. [ANDRÉ KRUIJF]
