In kerkgebouw De Fontein van de Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt in Den Ham (Ov.) werd vrijdag 3 oktober een orgel van de Engelse bouwer William Holt in gebruik genomen. Het orgel uit 1867 werd geplaatst door orgelmaker F.R. Feenstra uit Grootegast.
advertentie
Het instrument is gebouwd door William Holt in 1867, als gift van de first Lady Churston, voor de kerk van Churston Ferrers, Devon (GB). De naam van de bouwer is gevonden op stroken papier die op de dammen waren geplakt. Deze waren bedrukt met aanbevelingen van onder anderen Samuel Sebastian Wesley met betrekking tot ‘improvements‘ op het gebied van pedaaltongwerken en het toucher van de manualen (‘jointed pallet‘, gepatenteerd in 1849). Dat William Holt inderdaad de bouwer is van het instrument, werd bevestigd na een onderzoek van de archieven van de kerk van Churston Ferrers.
Holt gebruikte een oudere Great-lade, aangezien het oorspronkelijk een contra-G lade is geweest waarvan nu vier cancellen zijn dichtgezet. Ook aan de lade van het Swell (omvang vanaf klein-c) is een verbouwing uitgevoerd waarvan de datering onbekend is.
In 1967 is het orgel verkocht aan de kerk van Dowlish Wake (Somerset). Mogelijk is er bij die gelegenheid een Choir-bass-lade gebouwd met baspijpen voor de Open Diapason (uitgevoerd als gedekt), Principal en Cornopean. Baspijpen voor de Cornopean waren echter niet aanwezig. De baslade was geplaatst achter de Swell-lade, waarbij de zwelkast was verdiept. De Sesquialtra was verdwenen. In plaats daarvan had men het pijpwerk van de Double Diapason als tweede achtvoets Open Diapason op het Great geplaatst.
Bij de onlangs uitgevoerde restauratie is de oorspronkelijke dispositie hersteld en werd het Swell uitgebreid met een Stopt Diapason (evenals bij het Great uitgevoerd als metalen Roerfluit met dichtgesoldeerde hoeden). De toegevoegde Choir-bas bleef gehandhaafd. Tevens werd er een koppel Swell to Pedal toegevoegd. De grootste octaven van de Stopt Diapason en de Double Diapason zijn uitgevoerd als transmissie.
De originele orgelkas werd voorzien van een bredere middenlijst, een verhoogde kap en een nieuwe tandlijst als bekroning. Bovendien werd snijwerk aangebracht (in de zijvelden uit voorraad, het middenveld werd daarvan gekopieerd). Dit werd gedaan met het oog op verbetering van het ietwat gedrongen en kale uiterlijk van de originele kas. De kas is geloogd en daarna in imitatie-eiken geschilderd door Appie Veenstra te Westervelde. De labia van de frontpijpen werden verguld.
In Den Ham vervangt dit instrument het in 1978 gebouwde Reil-orgel dat door Feenstra werd overgeplaatst naar de Kirche zum Heiligen Kreuz te Bremen-Werschenrege (D).
Op 3 oktober 2008 werd het instrument in gebruik genomen met een concert door adviseur Sietze de Vries.
Dispositie
Great C-f3
Open Diapason 8
Stopt Diapason 8 Bass/Treble
Keraulophon 8
Principal 4
Flute 4
Fifteenth 2
Sesquialtra 2-3 rks
Swell C-f3
Double Diapason 16 (af c, af c#1 open)
Open Diapason 8
Stopt Diapason 8
Principal 4
Cornopean 8
Pedal C-e3
Bourdon 16
Koppels
Swell to Great
Great to Pedal
Swell to Pedal
