Op zaterdagavond 18 november 2023 vindt een excursie plaats naar het orgel in de Pieterskerk in Utrecht onder leiding van Jaap Jan Steensma. Aanleiding is de vorig jaar uitgevoerde restauratie van dit ‘moderne erfgoed‘ door Elbertse Orgelmakers.
advertentie
Het orgel van de 900 jaar oude Pieterskerk werd in 1968 gebouwd door Bernard Pels & Zn. te Alkmaar naar ontwerp van ingenieur P. Kluyver (1909-1992), toenmalig hoofd van de Provinciale Planologische Dienst in Utrecht.
Het instrument neemt een bijzondere plaats in tussen de orgels in de Utrechtse binnenstad. In een tijd waarin orgelmakers zich oriënteerden op oude orgelbouw, wilden de ontwerpers van dit orgel een eigen geluid laten horen. Dat is in de dispositie van het drieklaviers instrument van 37 registers onder meer af te lezen aan de bezetting van het Bovenwerk (deels in zwelkast) met enkele Franse tongwerken.
Pieterskerk Utrecht
Gerestaureerd
In 2022/2023 is het orgel gerestaureerd door Elbertse Orgelmakers te Soest. Bij die gelegenheid zijn op het Bovenwerk de registers Sifflet 1’ en Nasard 1 1/3’ opgeschoven tot respectievelijk Octaaf 2’ en Nasard 2 2/3’. De Vioolregaal 8’ is vervangen door een Basson-Hobo 8’; het afkomende register wordt bij het orgel bewaard. Klankmatige wijzigingen die in 1988 zijn aangebracht in de Prestant 8’ (Hoofdwerk) en de mixturen van het Hoofdwerk en het Bovenwerk, zijn bij de laatste restauratie ongedaan gemaakt.
Achtergronden
Tijdens de excursie zal orgeladviseur Jaap Jan Steensma vertellen over de vroegere orgels van de Pieterskerk en over de achtergronden en bijzonderheden van het huidige instrument. Hij zal ook ingaan op de betrokkenheid van de bekende en omstreden orgeldeskundige mr. Arie Bouman bij het ontwerp. Die kwam naar voren na onderzoek door Steensma in Het Utrechts Archief en in het orgelarchief van de Universiteitsbibliotheek Utrecht.
Dick Duijst, organist van de Pieterskerk, zal het orgel demonstreren aan de hand van muziekvoorbeelden en improvisaties.
Deelname en aanmelden
De excursie wordt georganiseerd door de Historische Vereniging Oud Utrecht. De presentatie begint om 20.00 uur en duurt een uurtje. Na afloop is er een drankje en gelegenheid het orgel van dichtbij te zien. Vanwege de catering worden deelnemers gevraagd zich vooraf op te geven via oud-utrecht.nl.
