Een comité van experts gaat onderzoek doen naar de oorspronkelijke klank van het orgel in de Mariakerk van Krewerd. Dit orgel uit 1531 is een van de oudste nog bespeelbare orgels in Europa. Op vrijdag 8 december zal er in de kerk van Krewerd een studiebijeenkomst plaatsvinden om dit onderzoek te starten.
Het relatief klein orgel (7/IaP) in Krewerd bevindt zich voor een belangrijk deel nog in zijn oorspronkelijke staat. Het is echter niet duidelijk of de meeste pijpen daadwerkelijk uit 1531 dateren. Tot nu toe zijn er geen bewijzen gevonden om dit met zekerheid toe te schrijven aan een specifieke orgelbouwer uit die tijd. Het zou zelfs mogelijk kunnen zijn dat het orgel gedeeltelijk een oudere oorsprong heeft.
Afgestemd
Architect Wim S. Ros rondde in 2019 een promotieonderzoek af naar orgels in de vijftiende eeuw, met aandacht voor architectuur en ontwerp. Hij heeft aangetoond dat dit orgel specifiek voor de kerk in Krewerd is ontworpen, en dat de klank dus ook op deze ruimte moet zijn afgestemd geweest.
Zoektocht
Een lid van de promotiecommissie van Wim Ros was Ton Koopman. Hem werd gevraagd of hij een rol wilde spelen in de zoektocht naar mogelijkheden om, voor zover dat mogelijk is, de oorspronkelijke klank van het orgel terug te brengen naar de Mariakerk.
Dat was de aanleiding voor het initiatief om een onderzoekscomité in het leven te roepen. Daarin hebben zich inmiddels experts verenigd, waaronder orgeldeskundigen, adviseurs, bouwkundigen, muziekwetenschappers, orgelhistorici en een orgelmaker. Voorzitter van het comité is professor dr. Hans Fidom.
Versnipperd
‘Tot nu toe is de informatie over dit instrument zeer versnipperd. Er moet nog veel onderzoek worden gedaan om een goede inventarisatie te maken’, aldus het comité. ‘Er zijn ook plannen om een nieuwe publicatie voor te bereiden waarin alles wat bekend is over dit instrument en de context ervan wordt beschreven. Daarnaast zal er worden besproken hoe het instrument op een verantwoorde manier kan worden beheerd.’
Bijeenkomst
Op vrijdagmiddag 8 december 2023 zal er in samenwerking met de plaatselijke kerkcommissie in de Mariakerk in Krewerd een bijeenkomst worden gehouden om het werk van het comité te starten. Het programma ziet er als volgt uit:
- 13.00 uur: Welkom met koffie of thee.
- 13.30 uur: Inleidende woorden door professor Hans Fidom over het idee om een publicatie over het orgel en zijn klank te realiseren.
- 14.00 uur: Eerste deel van een concert door Ton Koopman.
- 14.20 uur: Lezing door Wim Ros over zijn onderzoek en de resultaten met betrekking tot het ensemble kerk en orgel in Krewerd.
- 15.15 uur: Pauze.
- 15.30 uur: Tweede deel van een concert door Ton Koopman.
- 15.50 uur: Evaluatie en uitwisseling van gedachten.
- 17.00 uur: Afsluiting met een drankje en een hapje, en de gelegenheid om verder te praten over de toekomst van het instrument.
Aanmelden
Aanmelding voor deze bijeenkomst kan plaatsvinden door een bijdrage van € 15 per persoon over te maken naar rekeningnummer NL60 RABO 0328 7069 49 van de Mariakerk Krewerd, met vermelding van ‘orgelklank’.
Vanwege de temperatuur in de kerk wordt bezoekers aangeraden om warme kleding te dragen.
Het Onderzoekscomité orgel Mariakerk Krewerd bestaat uit:
Jan Bril, akoestisch deskundige; Wim Diepenhorst, orgelspecialist Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed; Hans Fidom, hoogleraar orgelkunde aan de VU te Amsterdam; Koos van de Linde, orgeldeskundige en orgeladviseur bij o.a. middeleeuwse instrumenten; Konrad Küster, hoogleraar muziekwetenschappen (Freiburg), publiceerde onder meer over de historische muzikale en culturele samenhang in de regio; Wim S. Ros, architect; Victor Timmer, orgelhistoricus; Peter Westerbrink, organist en mentor van het orgel namens Stichting Groninger Kerken; Groninger Kerken (eigenaar van de Mariakerk), vertegenwoordigd door bouwkundige Christiaan Velvis; leden van de plaatselijke commissie in Krewerd; Orgelmakerij Van der Putten, vertegenwoordigd door Winold van der Putten.