Liefhebbers van Noord-Duitse orgelmuziek uit de tijd voor Bach zullen Peter Westerbrink inmiddels kennen als een musicus die de ene na de andere interessante cd-productie op de markt brengt. Interessant omdat hij een goede hand van programmeren heeft. Bekende orgelwerken worden afgewisseld met niet of nauwelijks bekende composities die zeer de moeite waard blijken te zijn.
advertentie
Hetzelfde procedé volgt Westerbrink ook bij dit tweede deel uit zijn Tunder-serie. Naast werken van Franz Tunder programmeert hij werken van vroegere en latere tijdgenoten die dezelfde vormen gebruikt of bij hetzelfde koraal een bewerking geschreven hebben. Dat levert een bijzonder aantrekkelijke cd op.
Wat mij betreft is dat ook omdat Tunders werken niet zo fijnzinnig zijn als die van Heinrich Scheidemann of zo groots als die van Weckmann. Peter Westerbrink denkt daar anders over. Hij schrijft tenminste over de Tunders koraalfantasie ‘In dich hab ich gehoffnet, Herr’ dat die, vergeleken met Scheidemann, duidelijk een volgend stadium in de ontwikkeling van de koraalfantasie vertegenwoordigt. ‘De uitwerking van de vijf regels is, vergeleken met Scheidemann, geraffineerder en veel gevarieerder qua lengte en gebruikte technieken’. Ik heb echter meer genoten van de bewerkingen van Scheidemann dan van die van Tunder, juist omdat Scheidemann een koraalmelodie nog niet zo uitmelkt als Tunder, bij wie elke regel uiteenvalt in fragmentjes, die op alle klavieren herhaald worden. Waar die ontwikkeling toe leidt is op Westerbrinks cd voortreffelijk gedocumenteerd met een koraalfantasie over ‘Ein feste Burg ist unser Gott’ van een anonieme componist. Dit stuk is in feite een dertien minuten durende deconstructie van het koraal, die door Westerbrink gloedvol vertolkt wordt. Dat dan weer wel.
Dat Tunder echter ook een ander gezicht heeft, blijkt wat mij betreft vooral uit zijn bewerking van ‘Jesus Christus, wahr’ Gottes Sohn’, die door Westerbrink met een schitterende registratie wordt uitgevoerd in Noordbroek. Voor mij het hoogtepunt van de cd. De melodie van dit weinig bekende koraal wordt hier op veel eenvoudiger manier uitgeserveerd en kan daardoor ademen en zingen. Schitterend! Maar sowieso het deel van de cd dat is opgenomen in Noordbroek van een grote schoonheid. Prachtig hoe Westerbrink Weckmanns monumentale Praeambulum Primi toni a 5 contrasteert met Scheidemanns sprankelende Canzona in G.
Na Tunders bekende koraalfantasie over ‘Jesus Christus, unser Heiland’, die van Westerbrink een voortreffelijke uitvoering krijgt, vormt het gecoloreerde koraal ‘O Mensch bewein dein Sünde gross’ een prachtig rustpunt. Het is van de hand van een zekere M.W.C.B.M. Wie dat mag zijn is nog niet opgehelderd. Gedacht is wel aan Wilhelm Karges. Maar als het Bernard Winsemius was die stiekem wat eigen werk tussen het oud papier gestopt had, zou me dat ook niet verbazen. Wat doet het ertoe. Het is een prachtig werk dat van Peter Westerbrink een heel muzikale uitvoering krijgt.
Het eerste deel van de cd nam Westerbrink op in Anloo op het door Van Eeken gereconstrueerde Garrels/Radeker-orgel. Een gedurfde keuze, die wat mij betreft heel overtuigend uitpakt. Je waant je terug in de zeventiende eeuw. Probleem voor mij is echter dat ik teveel eenentwintigste-eeuwer ben om de ongeretoucheerde klank van een orgel in middentoon dat staat in een kerk met weinig nagalm lang te kunnen verdragen. Wie daar geen last van heeft zal vanaf de eerste track smullen van deze Tunder en tijdgenoten.
Franz Tunder in perspectief 2
Orgelcultuur van de Hanze – Peter Westerbrink
Radeker-Garrels-orgel Anloo – Arp Schnitger-orgel Noordbroek
Praeambulum in F (Scheidemann); Ein feste Burg is unser Gott (Anonymus / Lüneburg KN 208-1); Auf meinem lieben Gott (Scheidt); Auf meinem lieben Gott (Wunder); In dich hab ich gehoffet, Herr (Scheidemann); Praeambulum in F (Anonymus / Lüneburg KN 207-16); In dich hab ich gehofft, Herr (Scheidemann); In dich hab ich gehofft, Herr (Tunder); Praeambulum ex F (J. Praetorius); Praeambulum Primi toni a 5 (Weckmann); Cantzoenn [ex G] (Scheidemann); Jesus Christus , unser Heiland (Wunder); O Mensch, bewein dein Sünde gross (Anonymus / M.W.C.B.M.); Jesus Christus, wahr’ Gottes Sohn (Tunder); Canon [ex F] (Scheidemann); Ein feste Burg ist unser Gott (Anonymus / Pelplin / Tabulatura organowa Tom. 1)
Label: Stichting Internationale Orgelacademie Groningen (SIOG)
Nummer: SIOG 201501
Speelduur: 76’04
Booklet: 32 pagina’s (NE/EN/DU)
Prijs: € 19,50 (inclusief verzendkosten)
Bestellen via www.peterwesterbrink.nl
