Ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van de Franse grootmeester Gaston Litaize (1909-1991) verscheen een 5cd-box met zijn complete orgelwerken, consciëntieus en zeer muzikaal uitgevoerd door twee van zijn leerlingen: het echtpaar Marie-Ange Leurent en Eric Lebrun.
advertentie
Litaize, blind geboren, studeerde aan het Institution Nationale des Jeunes Aveugles. Hij was privé-leerling van Louis Vierne en studeerde later bij Marcel Dupré. In 1938 verwierf hij de tweede Grand Prix de Rome voor compositie. Hij won ook enkele andere eerste prijzen voor fuga, improvisatie en compositie. Sinds 1946 was hij organist titulaire van de St. François-Xavier in Parijs en leraar orgel aan het Institution Nationale des Jeunes Aveugles. Dertig jaar lang was hij redacteur van een radioprogramma voor religieuze muziek en als zodanig verzorgde hij vijf radio-uitzendingen per week. Litaize was invloedrijk binnen de Franse orgelcultuur. Olivier Latry gaf eens aan door Litaize geïnspireerd te zijn tot een carrière als organist. Hoewel Litaize ervoor koos geen notes inégales te spelen in het werk van François Couperin, was hij terdege geïnteresseerd in historisch georiënteerde uitvoeringspraktijk.
Het helaas nogal onbekende werk van Litaize laat ons een klankbeeld horen dat deels als neoklassiek te duiden is en de harmonische taal van Fauré tot Messiaen omspant. Vooral zijn Prélude et danse fuguée uit 1964 wordt nog wel eens op concerten gespeeld. Zijn muziek werd wel getypeerd met woorden als ‘rusteloos, somber … en: heftig, brandend …’ Niet al zijn werken viel trouwens een positieve ontvangst ten deel.
Vermeldenswaard is dat Motette Ursina in 2006 een digitale remastering van de grammofoonplaat Litaize spielt Litaize (Albiez-orgel Propsteikirche Kempen) heeft uitgebracht. Op deze plaat is te horen hoe buitengewoon virtuoos Litaize was, maar ook hoe hij was ingevoerd in het (gebruik van) Gregoriaans. Het orgel sluit wat beter aan bij de klanktaal van Litaize dan het door Lebrun en Laurent gebruikte (overigens schitterende) Cavaillé-Coll-orgel van de église Saint-Antoine-des-Quinze-Vingts te Parijs.
De uitgave van Bayard Musique is zeer verzorgd en het is goed dat een omissie in de discografie van het orgel hiermee is goedgemaakt: het orgelwerk van de grote en ten onrechte zo onbekende Gaston Litaize.
Gaston Litaize – Jubilate Deo
Intégrale des oeuvres pour orgue / Complete organ works
Marie-Ange Leurent et Eric Lebrun
CD1: L’organiste litugique: de Noël au jour de Pâques – Epipahnie; Noël basque; Teges Tharsis; Messe basse pour tous les temps; Offerte vobis pacem; Fugue sur l’introït Da pacem; Meeditation improvisée; Sonate à deux
CD2: L‘organiste liturgique: de la Pentecôte à la Toussaint – Pentecôte pour deux orgues; Messe de la Toussaint; Suite en forme de Messe
CD3: Douze pièces pour grand orgue: Prélude; Double-fugue; Lied; Intermezzo pastoral; Final; Lamento; Scherzo; Toccata sur le Veni Creator; Prière; Jeux de rythmes; Interlude; Variations sur un Noël angevin
CD4: Vingt-quatre préludes liturgiques – Dan l’esprit d’un choral; Dans l’esprit d’un Noël populaire (thème et variations; Andantino; Allegretto; Moderato; Andantino; Rythme libre; (Sans indication de mouvement); Andantino; Sur un cantique breton. Andante; Rythme libre; Librement; Moderato; Sur un thème breton. Andante espressivo; Allegro; Espressivo; Allegro; Dan l’esprit d’une complainte; Andantino; Sans rigueur; Allegro; Andante; Allegretto; Andante.
CD5: Le virtuose – Pièce en trio; Passacaille sur le nom de Flor Peeters; Divertissement à trois; Prélude et danse fuguée; Thème et variations sur le nom de Victor Gonzalez; Choral; Grand-Messe pour tous les temps; Trois versets; Diapason; Arches, Fantaisie pour orgue; Cinq pièces liturgiques.
Label: Bayard Musique
Nummer: S 420562 [5CD]
Speelduur: 70’14 + 69’14 + 65’39 + 77’59 + 77’29
Booklet: 32 pagina’s (FR)
Prijs: € 45,00
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
