Er komt geen orgel in de concertzaal van het nieuwe Onderwijs- en Cultuurcomplex (OCC) in het Spuikwartier in Den Haag. Dat meldt Omroep West naar aanleiding van een gisteren gehouden commissievergadering van de Haagse gemeenteraad.
advertentie
Het OCC gaat onderdak bieden aan het Residentie Orkest, het Nederlands Danstheater en het Koninklijk Conservatorium. Het ontwerp is van de hand van de architecten Jo Coenen en Patrick Fransen. Donderdag werd het voorlopig ontwerp van het OCC besproken in de commissie Ruimte.
Fractievoorzitter Pieter Grinwis van de ChristenUnie-SGP wees verantwoordelijk wethouder Joris Wijsmuller op het ontbreken van een concertorgel in het ontwerp van de nieuwe grote zaal. ‘Dat beperkt het repertoire van een symfonieorkest’. Alle concertzalen die nu nieuw worden gebouwd krijgen volgens hem zo’n orgel. Grinwis: ‘Wij zijn straks het sulletje van de concertzalen.’
Wijsmuller verklaarde dat het nu te laat is om dat nog te realiseren. ‘Als je een concertorgel wilt, moet je daar bij het ontwerp rekening mee houden in verband met de akoestiek’, aldus Wijsmuller.
In 2016 start de bouw van het complex op de plaats van de huidige Dr. Anton Philipszaal en het Lucent Danstheater, die volgende maand onder de slopershamer gaan. Het OCC moet in 2019/2020 in gebruik worden genomen.
© 2015 Beeld: Patrick Fransen Architectuurstudio HH en Jo Coenen Archictects & Urbanists
Even een misverstandje rechtzetten: geheel onterecht is Rob van der Hilsts gulle lach nu ook weer niet. Maar de orgelpartijen bij Mahler en Tsjaikovsky behoren ‘slechts’ tot de totaalpartituren van deze componisten. Essentieel zijn ook bv. de orgelpartijen in de requiems van Faure en Duruflé. Met name bij het ‘In paradisum’. Niettemin is het gemis van een concertorgel ook een verloren kans om allerlei interessant zelfstandig orgelrepertorie en diverse combinaties met instrumenten aan het concertpubliek te laten horen. Zie verder mijn eerdere commentaar… Goede herinneringen bewaar ik nog steeds aan de recitals door het echtpaar Duruflé-Chevalier, Albert de Klerk en Jeanne Demessieux op het orgel in het Concertgebouw.
HoHoHo HiHiHi HaHaHa! Wat een afknapper dus, gelet op de grote hoeveelheid aan orkestrepertoire — om maar even een straat te noemen — waarvoor een groot orgel staat voorgeschreven: in symfonieën van Tsjaikovsky en Mahler bijvoorbeeld. En dus, maar nu met zijn allen: HoHoHo HiHiHi HaHaHa!
Ik vrees, dat Rob van der Hilst nogal voorbarig lacht! Met enig graaf-en spitwerk is er wel degelijk repertoire te ontdekken voor orgel + orkest/ensemble, maar die moeite moet wel gedaan worden! Hindemith heeft sowieso al twee orgelconcerten geschreven, en natuurlijk is Poulencs orgelwerk overbekend. Dat Anthon van der Horst twee concerten heeft geschreven, evenals meerdere werken door zijn sterleerling Albert de Klerk ontgaat Van der Hilst kennelijk. Verder noem ik graag het concert van Tristan Keuris, Hendrik Andriessen, diverse concerten van Henk Badings,en bijvoorbeeld een serieel werk voor ensemble en orgel van Ton de Leeuw. Ook romantici als Cornelis de Wolf hebben orgelconcerten geschreven. Niet alleen organist/componisten hebben dus orgelsolowerken / orgel + geschreven. Bovendien: de bewerking en uitvoering van Stravinsky’s ‘Le Sacre’….( vierhandig/-voetig) in de R.K.Bavo in Haarlem was een ongekend succes; zo-iets kan ook eens in een concertorgel-serie passen, al dan niet gecombineerd met orgelconcerten. Velen weten niet dat Jean Langlais ook orgelconcerten heeft geschreven. En laten we ons aller G.F. Handel evenmin vergeten… Het is te uitputtend om het orgel ook te noemen in combinatie met solo-instrument(-en), solozang en koor. Wat te denken van het “Haarlem-concerto”van Piet Kee voor orgel en ensemble? Bijvoorbeeld Daan Manneke heeft in recente werken (eerste uitvoeringen in het Amsterdamse Concertgebouw) wel degelijk het orgel een ruime plaats gegeven. Jan Hage gaf zelfs in het Concertgebouw een orgelsolo-première van Jan Vriend. Dit alles rechtvaardigt wel degelijk een concertinstrument in een ambiance, waar een publiek niet gewoon is z’n gezicht in een kerkgebouw te laten zien. Als we alleen af moeten gaan op Saint-Saëns, of die paar maatjes uit Pijpers 2e symphonie, dan is Van der Hilsts schaterlach helaas terecht. Maar nogmaals: we moeten ons wel moeite geven om muzikale schatten, ook van eigen bodem te willen delven. Er is gelukkig meer dan Camille uit Frankrijk alleen… Als dat het geval was, dan is een concertzaal zonder orgel helaas terecht.