Op donderdag 10 januari neemt de Gereformeerde Gemeente van Elspeet een nieuw orgel van de Sloveense orgelbouw Škrabl in gebruik. De zaterdag erna is het orgel tijdens een orgelmiddag ook te bekijken en te beluisteren.
advertentie
Het Škrabl-orgel vervangt een tweeklaviers orgel van de firma Flentrop, in 1962 gebouwd voor de Gereformeerde Gemeente te Leiden en in 1988 geplaatst in Elspeet. Toen in 2011 door de gift van een gemeentelid kon worden overgegaan tot nieuwbouw van het orgel, werd het Flentrop-orgel verkocht aan de Gereformeerde Kerk (vrijgemaakt) in de Église Française te Voorburg.
Het ontwerp voor het orgel werd gemaakt door Jan Bambacht van Consultare Orgelbouw & Adviesbureau uit Hellouw, vertegenwoordiger van Škrabl in Nederland. De bouw en intonatie werd tevens begeleid door orgeladviseur Aart Bergwerff.
Het orgel is boven de kansel gebouwd als balustradewerk met zijkantbespeling. De Hollandse orgelbouw van de negentiende eeuw heeft gediend als inspiratiebron voor het orgel. De orgelkas, die wat vormgeving betreft doet denken aan het werk van de orgelmakers Van Dam en Bakker & Timmenga, is vervaardigd uit massief eiken. Het snijwerk is gemaakt uit naturel massief lindenhout. De windladen zijn gemaakt uit eiken met stokken en roosters uit massief mahonie. Voor de klaviatuur, ingebouwd in de rechterzijkant, is gekozen voor een 21e-eeuwse ergonomische vormgeving. De registertrekkers zijn gegroepeerd rond de lessenaar: de trekkers voor de beide manualen in twee rijen boven de lessenaarbak, de koppels links en de pedaalregisters rechts naast de lessenaar. De koppels zijn, in wisselwerking, ook uitgevoerd als grote ebenhouten voettreden.
Het orgel heeft 24 stemmen verdeel over Hoofdwerk, Zwelwerk en Pedaal. De windladen staan alle opgesteld op gelijk niveau. De Hoofdwerklade staat direct achter het front in C/C#-opstelling aflopend naar het midden. Daarachter, gescheiden door een loopplank bevindt zich de zwelkast, het pijpwerk van de zwelwerklade evenals het Hoofdwerk in naar het midden aflopend opgestelde c- en C#-laden. Achterin de orgelkast staat de pedaallade (piramidaal) opgesteld.
De windvoorziening, bestaande uit een windmotor, een dubbelvouws en een enkelvouwsbalg, staat opgesteld op de balustrade aan de linkerzijde van de orgelkast.
Het orgel wordt op donderdag 10 januari door de kerkelijke gemeente in gebruik genomen. Op zaterdag 12 januari is er van 13.00 tot 17.00 uur een orgelmiddag waarbij belangstellenden de gelegenheid krijgen het orgel te bekijken en te beluisteren. Bespelen is alleen mogelijk voor wie zich daarvoor heeft aangemeld. De orgelmiddag wordt om 16.00 afgesloten met een bespeling door Aart Bergwerff.
Dispositie
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16 – C-h eiken, rest metaal 24% tin
Prestant 8 – frontpijpwerk 70% tin, binnenpijpwerk 40%
Salicionaal 8 – 40% tin
Flûte Harmonique 8 – 24% tin
Octaaf 4 – 40% tin
Blokfluit 4 – 24% tin
Quint 2 2/3 – 40% tin
Octaaf 2 – ‘Vorabzug’ uit Mixtuur
Mixtuur III-IV – 40% tin
Cornet V – discant, 24% tin, 8’-koor roergedekt
Trompet 8 – bas/discant, 40% tin, metalen stevels en bekers
Zwelwerk C-g3
Holpijp 8 – C-H eiken, rest 24% tin
Nachthoorn 8 – geheel conisch, 24% tin
Viola di Gamba 8- 40% tin
Voix Céleste 8 – af c0, 40% tin
Salicet 4 – 40% tin
Flûte Harmonique 4 – 24% tin
Nasard 2 2/3 – ‘Vorabzug’ met Terts 1 3/5, 24% tin
Woudfluit 2 – 24% tin
Terts 1 3/5 – 24% tin
Hobo 8 – 40% tin, bekers C-h trechtervormig, rest ‘à pavillon’, metalen stevels
Pedaal C-f1
Subbas 16 – eiken
Octaaf 8 – 40% tin
Bazuin 16 – stevels mahonie, bekers 40% tin, volle lengte
Werktuiglijke registers
Koppeling Hoofdwerk + Zwelwerk
Koppeling Hoofdwerk + Zwelwerk 16’
Koppeling Pedaal + Hoofdwerk
Koppeling Pedaal + Zwelwerk
Tremulant Hoofdwerk
Tremulant Zwelwerk
Samenstelling vulstemmen
Mixtuur III-V
C: 2 – 1 1/3 – 1
G: 2 2/3 – 2 – 1 1/3 – 1
a0: 4 – 2 2/3 – 2 – 1 1/3 – 1
h1: 5 1/3 – 4 – 2 2/3 – 2 – 1 1/3
c#3: 8 – 5 1/3 – 4 – 2 2/3 – 2
Cornet V
c1: 8 – 4 – 2 2/3 – 2 – 1 3/5
Stemming: evenredig zwevend
Toonhoogte: 440 Hz bij 18 graden Celcius
Winddruk: Hoofdwerk en Pedaal 76 mm wk, Zwelwerk 84 mm wk.
© 2013 fotografie Jan Bambacht, Consultare Orgelbouw en Adviesbureau
