Op vrijdag 1 april werd het Arp Schnitger-orgel (1698) in de Protestantse Michaelskerk te Mensingeweer opnieuw in gebruik genomen. Mense Ruiter Orgelmakers te Zuidwolde voerde de restauratie van het orgel uit.

Text Example

advertentie

Arp Schnitger bouwde het orgel in 1698 voor de Hervormde Kerk in het nabijgelegen Pieterburen. Het orgel had een klavier met kort octaaf en acht stemmen. Allert Meijer plaatst er twee jaar later een loos rugpositief bij en in 1704 wordt er door Johannes Radeker een aangehangen pedaal toegevoegd.

In 1772 voert Hinsz omvangrijke werkzaamheden uit. Hij plaatst een nieuwe lade (C-c3) en vult het pijpwerk aan op basis van de nieuwe klavierambitus. Een Fluit 4’ wordt toegevoegd en de Mixtuur en de Trompet worden gedeeld. Klavier, regeerwerk en pedaalmechaniek en tremulant worden vernieuwd.

Orgelmaker Lohman restaureert het orgel in 1867 waarbij hij enkele wijzigingen doorvoert. Zo worden de Sexquialter en de Mixtuur vervangen door een Viola di Gamba 8’ discant en een Salicionaal 4’. Het orgel wordt gedeeltelijk geherintoneerd en omgestemd naar evenredig zwevende temperatuur. De tremulant wordt verwijderd.

Als in Pieterburen een nieuw orgel wordt geplaatst door Leichel, vindt het Schnitger-orgel een nieuwe bestemming in Mensingeweer. De overplaatsing naar de veel kleinere kerk wordt in 1901 uitgevoerd door W.K. Beukema. Het loze rugpositief en de balustratie worden vervangen, evenals de windvoorziening.

In 1982 wordt door de Gebr. Van Vulpen schoonmaak- en reparatiewerk uitgevoerd en een Werckmeister III-stemming aangebracht. In 1992 en 1996 worden reparatiewerkzaamheden uitgevoerd door Mense Ruiter Orgelmakers.

Als in 2003 de Michaelskerk wordt gerestaureerd, wordt het loze rugpositief verwijderd. De noodzakelijke restauratie van het orgel laat dan nog even op zich wachten. In 2009 wordt rijkssubsidie voor de restauratie toegekend (Brim-regeling), waarmee de restauratie door Mense Ruiter Orgelmakers te Zuidwolde van start kan gaan. Stef Tuinstra treedt hierbij op als adviseur. Het orgel werd geheel gerestaureerd, waarbij de dispositie van 1867 (Lohman) werd gehandhaafd.

Op vrijdag 1 april 2011 werd het orgel officieel in gebruik genomen, gevolgd door een open dag op zaterdag 2 april en de kerkelijke ingebruikname op zondag 3 april. Tijdens de Orgeldag Noord-Nederland op 14 mei 2011 is het orgel te bespelen door (amateur)organisten. Ook op 30 juni 2011 zal het orgel te beluisteren zijn tijdens een concert door Ton Koopman. Aanvang 20.15 uur.

Dispositie

Manuaal C-c3
Prestant 8
Holpijp 8
Viola di Gamba 8 disc.
Octaaf 4
Fluit 4
Salicionaal 4’ bas/disc.
Quint 3
Octaaf 2
Trompet 8 bas/disc.

Pedaal C-d1
aangehangen

Zie ook

Foto’s van de restauratie