Puccini? Bij die naam zal menig organist zijn schouders ophalen of zeggen ‘dat is toch die van Madame Butterfly?’ En inderdaad, totdat ik deze cd ontving had ik Giacomo Puccini ook nooit in relatie tot het orgel gezien. Toch blijkt dat hij in het begin van zijn carrière in de voetsporen van vader en opa Puccini heeft willen treden en zo het organistenvak te gaan beoefenen. Als snel stapt hij van dit plan af en viert hij zijn triomfen als operacomponist.
advertentie
Desondanks heeft de Toscaans-Nederlandse organist Liuwe Tamminga inmiddels twee cd’s gemaakt met werk van Puccini. Ter gelegenheid van diens 150e geboortedag speelde hij in 2008 een eerste schijf vol met vooral transcripties. Negen jaar later is hij wederom met Puccini op de orgelbank gekropen. Daar was ook goede reden toe, enkele jaren geleden zijn er twee manuscripten opgedoken waarin de jonge Puccini zijn eerstelingen heeft vastgelegd.
Hier ontpopt hij zich als een jeugdig componist die als doel heeft om de kerkganger te laten ontspannen bij zijn muziek. Hoewel een groot deel van de composities als sonate worden gekenschetst, gaat het overwegend om hele korte stukjes, variërend in de lengte van 1 tot 3 minuten. Veel diepgang hebben de werkjes niet, wel zijn ze heel frivool en geven ze ons een beeld hoe rondom de Italiaanse liturgie het orgel kon functioneren. In zekere zin doen ze ook wel denken aan één van zijn Italiaanse voorgangers Padre Davide da Bergamo. Hij schreef een eeuw eerder al een scala aan kleine theatrale orgelwerkjes, bedoeld ter opluistering van de liturgie.
Alhoewel ik dergelijk muziek beslist kan waarderen is een hele cd toch wel veel. Gelukkig wisselt Tamminga het nog wel af met drie grotere transcripties, waarbij hij zich tweemaal verdienstelijk laat vergezellen door de harpiste Paola Perrucci.
Tamminga heeft, evenals bij de eerste opname, gekozen voor orgels waarop Puccini zelf heeft gespeeld. Het zijn drie instrumenten in het Toscaanse Lucca, gebouwd of gerenoveerd in de negentiende eeuw. Voor zover ik kan achterhalen zijn ze ook grotendeels in de staat waarin Puccini ze in die jaren heeft bespeeld.
Hoewel het bescheiden eenklaviers instrumenten zijn hebben ze een magistrale klank (ervan uitgaande dat de opname rekening houdt met een ‘luisteraarspositie’), waarbij deze ‘verstrooiingsmuziek’ heel aanstekelijk werkt. Naast krachtige tongwerken beschikt één van de instrumenten ook nog over de nodige bellen en drums, waarmee het opera-effect extra kracht wordt bij gezet. Met een beetje fantasie zie je een draaiorgel door de winkelstraat gaan.
Grote hulde voor de wijze waarop Liuwe Tamminga deze werken heeft ingespeeld. De musiceervreugde spat ervan af, maar waarbij de grens naar banaliteit bij dergelijk muziek makkelijk overschreden kan worden, blijft hij beheerst aan de goede kant. Zo hoort het!
Giacomo Puccini – Organ Works
World Premiere Recording
Liuwe Tamminga playing the organs in Lucca (S. Pietro Somaldi), Piano di Conca and Farneta
Sonata in Sol maggiore [Nr. 2]; Sonata in Sol maggiore [Nr.15]; Sonata in Sol maggiore [Nr. 10]; Sonata in Sol maggiore [Nr. 7]; Marcia in Re maggiore [Nr. 9]; Sonata in Sol maggiore [Nr. 12]; Sonata in Sol maggiore, Maestoso [Nr. 6]; Marcia in Re maggiore [Nr. 4]; Intermezzo (da Manon Lescaut); Sonata in Re Maggiore, No. 17; Sonata in Sol maggiore [Nr. 3]; Sonata in Sol maggiore – Allegro, No. 16; Versetto in Sol maggiore, Allegretto [Nr. 23]; Versetto in La Maggiore, Maestoso [Nr. 26]; Intermezzo (da Suor Angelica); Marcia in Re maggiore Nr. 45]; Versetto in Mi minore, Allegro [Nr. 22]; Sonata su Questa o quella dal Rigoletto [Nr. 1]; Marcia in Do maggiore, Allegro [Nr. 21; Sonata in Sol maggiore [Nr. 11]; Versetto in Sol maggiore, Allegro [Nr. 20]; Sonata in La maggiore, Tempo di Valzer però un poco meno [Nr. 14]; Marcia in Sol maggiore [Nr. 18]; Sonata in Re minore [Nr. 5]; Marcia e Valzer in Re maggiore [Nr. 8]; Sonata in Sol maggiore [Nr. 13]; Versetto in La maggiore [Nr. 25]; Marcia in La maggiore; Tosca, Grande Fantasia di Emile Tavan.
Label: Passacaille
Nummer: 1029
Speelduur: 70’15
Booklet: 40 pagina’s (IT/EN/FR/DU)
Prijs: € 17,00
