orgel oosterbierum — Van Dam-orgel Oosterbierum (detail) | © foto Orgelmakerij Bakker en Timmenga

Eind 2022 heeft Orgelmakerij Bakker en Timmenga uit Leeuwarden het groot onderhoud aan het Van Dam-orgel in de Joriskerk te Oosterbierum afgerond.

Text Example

advertentie

Het orgel in de protestantse Joriskerk is in 1868 gebouwd door de firma L. van Dam en Zonen. Het is het derde orgel in deze kerk. In 1719 bouwt Jan Harmens Camp het eerste orgel. In 1813 wordt de kas instrument door Lammert van Dam gebruikt voor het tweede orgel, dat zich thans in de Gertrudiskerk te Hindloopen bevindt.

Van Dam herstelt het orgel in 1881 na brandschade. Rond 1915 vervangt dezelfde firma de Quintfluit 3 van het Bovenwerk door een Aeoline 8 vanaf klein c.

In 1972 restaureert Orgelmakerij Bakker en Timmenga uit Leeuwarden het orgel waarbij onder meer de windladen worden hersteld.

Groot onderhoud 2022

Na vijftig jaar is groot onderhoud noodzakelijk geworden. Opnieuw is het Orgelmakerij Bakker en Timmenga die de werkzaamheden uitvoert:

Opnieuw beleren van de magazijnbalg en scheppers.
Nazien van de kanalisatie die waar nodig is gerepareerd.
Aanbrengen van isolatiemateriaal op de aanvoerkanalen en de motorkist.
Uitnemen van alle pijpwerk, ter plaatse schoonmaken en waar nodig uitdeuken.
Schoonmaak en herstel van de beide tongwerken in de werkplaats. Grafieten van de stemkrukken, lijmen van de stevels en opnieuw oppassen van de koppen.
Terugplaatsen van het pijpwerk, nalopen van de intonatie en stemmen.
Schoonmaak van alle speel- en registermechaniek; grafieten vanbeweegbare delen voor zover bereikbaar.
Opnieuw inregelen van de speelmechaniek.
Restauratie van de manualen, waarbij los toetsbeleg opnieuw is gelijmd.
De pedaalabstracten voorzien van een ophoudmechaniek zodat de manuaaltoetsen iets lichter spelen en de mechaniek niet mee rammelt.
In de was zetten van lijsten en bakstukken van de klaviatuur.
Opnieuw schilderen van de houten nomenclatuurlijsten boven de registertrekkers.
Nazien van alle hang- en sluitwerk van de orgelkas, waarbij ontbrekende wervels zijn gecompleteerd.

Het werk werd uitgevoerd onder advies van Stef Tuinstra.

Van Dam-orgel in de Joriskerk te Oosterbierum | © foto Orgelmakerij Bakker en Timmenga

Dispositie

Hoofdwerk C-g3
Violon 16
Bourdon 16 discant
Prestant 8
Holpijp 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Quint prestant 3
Octaaf 2
Cornet IV discant
Trompet 8 bas/discant

Bovenwerk C-g3
Salicionaal 8
Viola di gamba 8
Roerfluit 8
Aeoline 8
Salicet 4
Fluit travers 4
Gemshoorn 2
Klarinet 8 – doorslaand

Pedaal C-c1
aangehangen

Werktuiglijke registers
Manuaalkoppel
Afsluiter Hoofdwerk
Afsluiter Bovenwerk
Tremulant Bovenwerk
Windlosser

Stemming: gelijkzwevend
Toonhoogte: a1 = 435 Hz

Bronnen:

Informatie verstrekt door Orgelmakerij Bakker & Timmenga, Leeuwarden (14 december 2022)
Jongepier, J. (2004), Vijf eeuwen Friese orgelbouw. Een schoone voorraad waarlyk. Leeuwarden: Friese Pers Boekerij
Toom, dr. T den, (eindred.) (2004). Het Historische Orgel in Nederland 1865-1872. Amsterdam: Stichting NIvO