Op dinsdagavond 31 oktober 2017 werd het orgel in de dorpskerk van Jorwert weer in gebruik genomen. Het Van Gruisen-orgel onderging omvangrijke onderhouds- en herstelwerkzaamheden door de orgelmakers Bakker & Timmenga uit Leeuwarden.
advertentie
Het instrument van Albertus Johannes van Gruisen (1799) is qua pijpwerk nog helemaal origineel. Het orgel werd op 7 oktober 1799 in gebruik genomen met een bespeling door de Leeuwarder organisten S. de Vries en Pieter Frank en kan beschouwd worden als een zusje van het instrument dat Van Gruisen in 1804 opleverde in het nabijgelegen Marssum.
In 1913 werd het orgel door Bakker & Timmenga nagekeken en voorzien van nieuwe handklavieren en manuaalkoppel. In 1936 werden de spaanbalgen door dezelfde firma vervangen door een grote magazijnbalg.
Restauratie 1956
Een grondige restauratie werd uitgevoerd in 1956 door de orgelmaker Willem van Leeuwen Gzn uit Leiderdorp nadat het instrument veel vochtschade had opgelopen door de kerkrestauratie. Onder andere werden de windladen voorzien van het VEKA-systeem en werd het celluloidtoetsbeleg uit 1913 vervangen door ivoor. Het pijpwerk werd ongewijzigd herplaatst. De kosten van deze restauratie bedroegen ƒ 11.000.
Werkzaamheden 2017
Na klachten over de bespeelbaarheid en het loslaten van veel snijwerk gaf de St. Alde Fryske Tsjerken, eigenaar van het kerkgebouw, opdracht tot een grote onderhoudsbeurt onder advies van Theo Jellema. Veel werk vergde het lijmen en aanvullen van het uitbundige snijwerk aan de orgelkas. Verder is ook de orgelkas geheel nagelopen en hersteld. Karin Veldman en Jantina Veltman, restauratie- en decoratieschilders te Haren, hebben het beschadigde verfwerk hersteld evenals dat van de peiwand onder het orgel. De orgelmakers hebben het orgelinterieur schoongemaakt, mechanieken hersteld en bijgeregeld. Besloten werd om het nog goed functionerende VEKA-systeem (voorlopig) te handhaven.
Bij de heringebruikname op 31 oktober werd het Van Gruisen-orgel door adviseur Theo Jellema gedemonstreerde met een klein concert.
Dispositie
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16 discant
Prestant 8
Holpijp 8
Octaaf 4
Fluit d’Amour 4
Quint 3
Octaaf 2
Mixtuur IV-VI
Trompet 8 bas/discant
Rugpositief C-f3
Fluit Does 8
Fiool de Gambe 8 discant
Prestant 4
Nasat 3
Woudfluit 2
Dulciaan 8 bas/discant
Pedaal C-d1
aangehangen aan Hoofdwerk
Werktuiglijke registers
Koppel Hoofdwerk-Rugpositief
Pedaal-Hoofdwerk
Afsluiter Hoofdwerk
Afsluiter Rugpositief
© 2017 fotografie Ad Fahner
