Op zondag 19 mei wordt het Hardorff-orgel in de Johanneskerk te Britsum opnieuw in gebruik genomen. Het instrument uit 1861 werd in 2018-2019 gerestaureerd door Orgelmakerij Bakker & Timmenga te Leeuwarden.
advertentie
Willem Hardorff te Leeuwarden bouwde het orgel voor de kerk van Britsum in 1861. Het instrument kreeg zestien stemmen verdeeld over Hoofdwerk, Bovenwerk en aangehangen pedaal. Op enig moment (waarschijnlijk aan het begin van de twintigste eeuw) werd de Quint 3 van het Hoofdwerk vervangen door een Violon 8. Verdere wijzigingen aan het orgel hebben niet plaatsgevonden.
Restauratie
In de afgelopen jaren diende zich een algehele restauratie van het instrument aan, onder meer vanwege vervuiling, lekkage, slijtage en houtworm. Onder advies van Theo Jellema werden de werkzaamheden in 2018-2019 uitgevoerd door Bakker & Timmenga.
Werkzaamheden
De beide windladen zijn geheel uit elkaar genomen. De cancellenkoppen zijn met leertjes uitgelijmd. Onder de stokken en op de lade zijn liegelindringen aangebracht. In de ventielkast is een aantal dilatatiezaagsneden gemaakt. Ventielen zijn van een nieuwe dubbele laag leer voorzien. Alle messing stiften konden gehandhaafd blijven. Pulpeten en trekdraden zijn geheel vernieuwd.
Van de klavieren is het ivoren toetsbeleg opnieuw verlijmd en genageld. Een aantal ontbrekende inlegstukken van de bakstukken is aangevuld. De stootkussens zijn nieuw. Van zowel de manualen als het pedaalklavier is de overtollige speling weggenomen.
De wellenramen kregen nieuwe messing stiften. Ook de abstractdraden zijn in messing vernieuwd.
De magazijnbalg is opnieuw beleerd. Alle windkanalen zijn op dichtheid gecontroleerd.
Quint 3
Het pijpwerk is schoongemaakt en waar nodig uitgedeukt. De Violon 8’ keerde niet terug. De oorspronkelijke dispositie werd hersteld met een nieuwe Quint 3, naar voorbeeld van de Britsumer Octaaf 4 en andere Hardorff-orgels. Hiervoor is het originele rooster aangepast. Het frontpijpwerk is gepoetst en de labia zin opnieuw verguld.
Het orgel is nagelopen op intonatie en waar nodig zijn gebreken daarin verholpen.
Ingebruikname
De ingebruikname vindt plaats met een concert op zondag 19 mei om 15.30 uur. Adviseur Theo Jellema zal het gerestaureerde orgel bespelen. De toegang is gratis. In verband met het beperkte aantal zitplaatsen wordt opgave vooraf op prijs gesteld bij Stichting Alde Fryske Tsjerke.
Dispositie
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16
Prestant 8
Holpijp 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Quint 3
Octaaf 2
Cornet III discant
Basson 8 bas
Trompet 8 discant
Bovenwerk C-g3
Prestant 8 discant
Fluit dolce 8
Viola 8
Salicet 4
Fluit travers 4
Gemshoorn 2
Pedaal C-g
Werktuiglijke registers
Manuaalkoppel
Koppeling Pedaal – Hoofdwerk
Afsluiting Hoofdwerk
Afsluiting Bovenwerk
Tremulant Bovenwerk
Ventiel
Muet
Toonhoogte: a1=436 Hz
Stemming: evenredig zwevend
Winddruk: 81 mm wk
Gegevens met dank aan Orgelmakerij Bakker & Timmenga
© 2019 beeld Ad Fahner
