De middeleeuwse moeder-overste Hildegard von Bingen (1098-1179) staat vooral bekend als mystica, een hoedanigheid waarin ze destijds groot gezag genoot. Maar ze was ook een eigenzinnige vrijdenker die openlijk over vrouwelijke seksualiteit schreef en de aan haar toevertrouwde nonnen liet toneelspelen en – muziekliefhebber die ze was – instrumenten liet bespelen.
Die verschillende aspecten komen samen in de opera Hildegard van de Utrechtse musicus-componist Steven Kamperman (*1970). In deze smeltkroes van eer- en eigentijdse klanken is Hildegard zelf vertegenwoordigd met delen uit haar mysteriespel Ordo Virtutum. Dat gaat kort gezegd over een ziel die meteen na haar geboorte naar de hemel wil. Daar steken de deugden, die vinden dat ze eerst de nodige levenservaring moet opdoen, echter een stokje voor.
Aan het online magazine JazzNu vertelt Kamperman: ‘De voorstelling begint met de pure, verstilde en onbewerkte Gregoriaanse klanken uit Ordo Virtutum. Daarna vertelt mijn eigen muziek in contrasterende scènes Hildegards levensverhaal, waarin vooral haar wereldse kant aan bod komt. Gaandeweg de voorstelling voeg ik aan de muziek van Hildegard moderne, maar toch ook melodieuze begeleidingen toe. Onze werken raken zo meer en meer verweven. Ik heb een veelheid aan invloeden verwerkt, zelfs blues en flamenco. In de geest van de vrijplaats, die haar klooster geweest moet zijn.’
De rol van Hildegard wordt vertolkt door de sopraan Wynanda Zeevaarder. De bas-bariton Marc Pantus kruipt in de rol Kuno van Disibodenberg, de abt van het nabijgelegen benedictijnerklooster met wie Hildegard de nodige robbertjes uitvocht. Dan zijn er nog de dames van Wishful Singing die als nonnenkoor de deugden personifiëren. De instrumentale omlijsting is in handen van HOT Het Orgel Trio – met de componist in de gelederen –, voor de gelegenheid aangevuld met een altviolist. De opname is gemaakt op de plek die min of meer de thuisbasis is van HOT: de Nicolaïkerk in Utrecht, waarvan de oudste delen trouwens uit de tijd van Hildegard dateren.
Hildegard Opera
Muziek: Hildegard von Bingen / Steven Kamperman
Libretto: Kirsten Roosendaal
Wynanda Zeevaarder, sopraan
Marc Pantus, bas-bariton
Wishful Singing: Anne-Christine Wemekamp & Maria Goetze, sopraan; Marjolein Verburg, mezzo; Carolina Luis & Marjolein Stots, alt
HOT Het Orgel Trio +: Berry van Berkum, orgel; Steven Kamperman, klarinetten; Dion Nijland, contrabas; George Dimitru, altviool
Barana – Bar19, TT 76’, prijs € 22,95 | bol.com