De gevoelige en hoogbegaafde Holst had geen gemakkelijk leven. Een tragische val van een podium bezorgde hem ondraaglijke hoofdpijnen. Hij kon de druk van een hoed op of een kussen onder zijn hoofd niet verdragen. Ook maagbloedingen teisterden hem aan het einde van zijn leven. Meer nog wellicht leed hij onder een existentiële zelftwijfel en meedogenloze zelfkritiek.
advertentie
Holst onderging als componist allerlei uiteenlopende invloeden. Hij verzorgde in 1911 een eerste uitvoering van Purcells Fairy Queen sinds de zeventiende eeuw, werd een groot bewonderaar van de Engelse madrigalisten (Weelkes in het bijzonder; de as van Holst zou worden geplaatst nabij het graf van Weelkes in de kathedraal van Chichester!). Hij kwam al jong zeer onder de indruk van de klankwereld van Wagner. Voor werken die hij wilde schrijven op teksten in het Grieks en Sanskriet maakte hij zich de betreffende talen in voldoende mate eigen om zo zijn eigen vertalingen van de teksten te kunnen maken!
Tijdens lange weekends in de familie cottage in het landelijke Thaxted, gelegen in de graafschap Essex, schreef hij de orkestraties voor The Planets, geschreven in dezelfde periode als de St. Paul’s Suite. Lang niet alle werken van Holst kregen echter een goede ontvangst. Zijn werken werden ervaren als te intellectueel, te zoekend, kil en soms stuurloos. The Daily Telegraph kon echter ook schrijven over ‘momenten van uitzonderlijke schoonheid’ in het werk van Holst. Een uitvoering van Schuberts Quintet in C ervoer Holst zelf in een van zijn laatste levensjaren als confronterend: vooral zijn latere werken, zo leek het hem toe, misten de warmte van Schuberts werk. Holst zag overigens wel een voordeel in de onbarmhartigheid van zijn publiek: je wordt immers niet verleid om als kunstenaar jezelf te herhalen.
Holst schreef The Planets kort na Stravinsky’s Le Sacre du Printemps. Ook het traceren van invloeden van Dukas en Fauré is mogelijk. Vaughan Williams, de levenslange vriend van Holst, suggereerde om de hoofdmelodie van Jupiter te gebruiken voor de woorden van de hymn “I vow to thee my country”. The Planets genoot al tijdens het leven van de componist een behoorlijke populariteit – maar ook dat werd door Holst weer betreurd: het ging immers ten koste van aandacht voor zijn andere werken.
Voor een uitvoering op orgel van de transcriptie van The Planets voldeed zelfs het orgel van St. Paul’s Cathedral nog maar net. Voor een uitvoering van de St. Paul’s Suite was echter juist een bescheiden aanpak vereist: het werk is voor strijkers geschreven, hoewel Holst in zijn praktijk als docent van een muziekschool ook wel blazers toevoegde.
Over de uitvoering door Simon Johnson kunnen we kort zijn. Zal een orgelversie van The Planets ooit een betere ambassadeur kunnen vinden? Simon Johnson zit ‘er bovenop’ en het resultaat is, om maar een onvertaalbare Engelse kwalificatie te gebruiken: spine thrilling. Johnson heeft het gigantische instrument en de navenante akoestiek natuurlijk mee. Hij bouwt grote spanningen op, laat ze volgen door verrukkelijke ontladingen, maar glorieert ook in momenten van esoterische verstilling.
De begeleidende tekst van Johnson over Holst en zijn werk en over de onderhavige transcripties is onderhoudend en boeiend. De gehele productie is van grote klasse. Een mooie fish-eye foto van St. Paul’s Cathedral versiert de inlay. De opname vind ik mooi in balans. Voorwaar geen opgave op deze locatie! De teksten van Priory doen vermoeden dat men heel trots is op deze uitgave – en dat is zonder meer terecht.
Holst – The Planets, St. Paul’s Suite
Simon Johnson play the Organ of St. Paul’s Cathedral
assisted by Peter Holder; The Choristers of St. Paul’s Cathedral Choir, directed by Andrew Carwood
Gustav Holst (1874-1934). The Planets (trans. Peter Sykes): Mars, the Bringer of War – Venus, the Bringer of Peace – Mercury – the Winged Messenger – Jupiter, the Bringer of Jolity – Saturn, the Bringer of Old Age – Uranus, the Magician – Neptune, the Mystic; St. Paul’s Suite (arr. Simon Johnson): Jig – Ostinato – Intermezzo – Finale (The Dargason).
Label: Priory Records
Nummer: PRCD 1144
Booklet: 16 pagina’s (EN)
Prijs: € 18,50
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
