De restauratie van het Holtgräve-orgel in de Grote Kerk te Dalfsen is onlangs afgerond. De werkzaamheden aan het instrument werden uitgevoerd door orgelmakerij Gebr. Van Vulpen te Utrecht. Donderdag 24 september wordt het orgel officieel opnieuw in gebruik genomen.
Het Holtgräve-orgel is niet het eerste orgel dat voor deze kerk werd gebouwd. Aan het vorige instrument, in 1808 gebouwd door Johann Christoph Scheuer – destijds gevestigd te Coevorden – herinnert thans nog het loze schijnfront met geschilderde draperie, dat het relatief kleine instrument een grootsere aanblik moest geven.
Holtgräve
Het Scheuer-orgel moest in 1930 plaats maken van voor een gebruikt instrument, afkomstig uit de Hervormde Kerk van Hengelo (Ov). Dit orgel werd in 1844 gebouwd door Johann Heinrich Holtgräve, die daarvoor deels gebruik maakte van ouder materiaal. In 1878 werd het door zoon H.G. Holtgräve hersteld, gewijzigd en verplaatst. In 1893 werd het door orgelmakerij Bakker & Timmenga vergroot met een tweede manuaal en vrij pedaal. Daarbij werd de kas dieper en breder gemaakt en onderging de klankgeving aanpassingen. In 1909/1910 voerde Jan Proper te Kampen nog enkele wijzigingen uit. De overplaatsing naar Dalfsen werd, vrij ongewijzigd uitgevoerd, door de firma Valckx & Van Kouteren. In 1966 werd het orgel door de firma Hendriksen & Reitsma uit Nunspeet in zowel technisch als muzikaal opzicht vergaand gewijzigd.
Restauratie
In 2014 startte een restauratie door Orgelmakerij Gebr. Van Vulpen te Utrecht. Adviseurs waren Aart van Beek en, namens de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, Wim Diepenhorst. Ook organist Gerrit Hoving was betrokken bij archief- en pijpwerkonderzoek. Uitgangspunt voor de restauratie was in hoofdzaak de klankstructuur van 1893. Van later materiaal is een deel gehandhaafd. De Klarinet en Trombone zijn nieuw gemaakt naar voorbeelden van Bakker & Timmenga uit het laatste decennium van de negentiende eeuw. In samenhang met de restauratie van het instrument is ook de draperie geconserveerd en de beschildering van het schijnfront hersteld door Bert Jonker te Zwolle.
Ingebruikname
De officiële ingebruikname vindt plaats op donderdag 24 september om 20.00 uur. Zaterdag 26 september is er om 20.00 uur nog een gratis concert door organist Gerrit Hoving met medewerking van Margreet Rietveld (sopraan) en Leonie van Eldik (hobo).
Dispositie
Hoofdwerk C-f3
Bourdon 16
Prestant 8
Holpijp 8
Octaaf 4
Fluit 4
Quint 3
Octaaf 2
Cornet IV discant
Mixtuur III-IV
Trompet 8
Achterwerk C-f3
Roerfluit 8
Viola 8
Prestant 4
Roerfluit 4
Woudfluit 2
Klarinet 8
Pedaal C-d1
Subbas 16
Prestant 8
Octaaf 4
Fagot 16
Trombone 8
Werktuiglijke registers
Manuaalkoppel
Koppel Pedaal-Hoofdwerk
Tremulant
© 2015 fotografie Aart van Beek