Het orgel in de Maartenskerk in Zaltbommel (39/IIIP) werd in 1786 gebouwd door Andreas Wolfferts. In 1796 is het omgebouwd door Heyneman, in 1860 gereviseerd door Naber, en in 1986 prachtig gerestaureerd door de Fa. Blank. Klaas Bolt zette het op de kaart met een improvisatie over een Geuzenlied. Reitze Smits met pianomuziek van Schubert en Mendelssohn. Arno van Wijk met orgelwerken van Liszt en De Lange. En André Nieuwkoop met de begeleiding van stoer psalmgezang.
advertentie
Onlangs verscheen een cd waarop de huidige titularis van de Maartenskerk, Hugo Bakker, het orgel bespeelt. Hierop voert hij moderne muziek uit, die is geïnspireerd door barokmuziek. Omdat op dit schijfje ook barokke originelen te horen zijn, is een boeiend geheel ontstaan.
De cd opent met vier fraaie ‘A solis ortus’-versetten van De Grigny: een feest om naar te luisteren! Ze worden gevolgd door een Tierce-en-taille van de Zweeds/Canadese componist Bengt Hambræus. Deze Tierce komt uit het Livre d’ Orgue (1981), waarin Hambræus de frans-barokke klankwereld nieuw leven inblaast. In de tenor is helaas geen tertsregister te horen. Maar intrigerend kringelt het wel.
Van de hongaar György Kurtág klinken zeven stukjes uit Játékok (1973-2017), een negenbandige serie met allerlei ‘speelgoed’ voor piano. Die uit boek VI (1997) gaan over Kaïn, Noach, Abraham en Izaäk, en lijken oud en archaïsch. Maar ook klinkt een vrolijk-verwrongen felicitatie aan de olympische waterpoloster Dóra Antal, en een fluisterzacht ‘humble regard’ (eerbewijs) aan Olivier Messiaen. Bakker wisselt deze miniaturen af met verstilde koraalbewerkingen van Bach – net zoals Kurtág dat zelf deed tijdens concerten met zijn vrouw.
Verrassend is de Fantasia sopra 721 waarin Peter-Jan Wagemans aan de haal gaat met Bachs Erbarm dich mein (BWV 721). De fantasie, waarin de ‘harteklop’ uit het origineel prominent aanwezig is, laat zich beluisteren als een verhaal. Klinkt er aanvankelijk een nerveuze puls, die soms overslaat of uit angst bijna stil staat, met daarbij ‘luid geklaag’ en ‘stil geween’, later stijgt de melodie, steeds duidelijker, als een gebed omhoog (Vox Humana). Tevens wordt de begeleiding, na radeloos geroetsj (Carillon) en schichtig gespring (Flaut Traver), steeds vaster en verandert de harteklop in een rustige slag (grondstemmen). De fantasie wordt besloten met een Toccata (plenum), waar in een blijde, opgewonden puls (het lijkt het wel of er een leslie in het orgel zit!), de ‘dankbaarheid voor de erbarming’ tot uiting komt.
Wat je ook van dit gefantaseer vindt, – verrukkelijk in elk geval klinkt Bachs oorspronkelijke stuk. Bakker speelt het op een zacht-strijkende Prestant van het Rugwerk, met begeleiding van wat grondstemmen van het Bovenwerk. Alle tremulanten open. Mooi hoor!
In zijn Nachtmuziek trekt Jan Welmers fraaie sluiers – en soms dikke gordijnen – over Bachs Von Gott will ich nicht lassen. Het origineel wordt door Bakker, net als de overige Bachwerken, op louter grondstemmen uitgevoed. Jammer? Ja – en nee, want zo ontstaat een mooi egale ondergrond voor alle onconventionele geluiden die op deze cd zijn gezet. Een boeiend geheel, waarop je niet snel raakt uitgeluisterd!
Humble Regard
Hugo Bakker – Wolfferts- / Heijneman-orgel Zaltbommel
A solis cardine (De Grigny); Livre d’orgue IV: Tierce en taille (Hambraeus); Aus tiefer Not BWV 687 (Bach); Játékok VI (Kurtág); Das alte Jahr vergangen ist BWV 614 (Bach); O, Lamm Gottes unschuldig BWV 618 (Bach); Erbarm Dich mein, o Herre Gott BWV 721 (Bach); Fantasia sopra BWV 721 (Wagemans); Von Gott will ich nicht lassen BWV 658 (Bach); Von Gott will ich nicht lassen (nachtmuziek) (Welmers)
Label: Diamond Line (Excellent Recordings)
Nummer: DL127917
Speelduur: 77’27
Booklet: 16 pagina’s (NE/EN)
Prijs: € 16,95
Bestellen: valeurajoutee.eu
