advertentie
Hungarian organ music
Zsusza Elekes – Walcker organ Martinikerk Doesburg
Toccata in G Op.101 (Pikéthy), Abendlied, Minnesang, Toneninsel nach Böcklin, Spielende Faunen nach Böcklin, Chanson dans la nuit, Madonna – ein Glasgemälde (Antalffy-Zsiross); Te Deum Fantasie (Sulyok); St.-Stephan-Fantasie (Lisznyay-Szabó); Epilogue (B-A-C-H) (Huzella); Sonata for organ (Hidas)
Label: Stichting Monumentaal Walcker Orgel Doesburg
Nummer: VC 2533
Speelduur:
Booklet: 28 pagina’s (NE/EN/DU)
Prijs: € 18,50 inclusief verzendkosten
Bestellen: door overmaken van € 18,50 op bankrekening 4421690 ten name van Stichting Monumentaal Walcker Orgel Doesburg te Zwijndrecht o.v.v. adres en “cd Zsuzsa Elekes”.
Uitvoering: * * * * *
Opname: * * * *
Laten we even met de deur in huis vallen door heel seksistisch op te merken dat Zsuzsa Elekes als blonde orgeldiva de leemte in het Nederlandse (mannen-)orgelwereldje heeft opgevuld die er was na het overlijden van Michelle Leclerc. Reeds vele jaren is deze Hongaarse virtuoze (die ook nog een beetje lijkt op Leclerc) een jaarlijks terugkerende gast op onze concertorgels. Met name het Walcker-orgel in Doesburg lijkt daarbij één van haar favoriete instrumenten te zijn.
En terecht, want waar Leclerc zich nogal eens beperkte tot voornamelijk Franse en oud-Duitse muziek lijkt het repertoire van Elekes een stuk breder, natuurlijk ook doordat ze als Hongaarse kan putten uit een voor ons vrijwel onbekende bron, die van de Hongaarse orgelmuziek.Er zijn, behalve de grote werken van Liszt en enkele kleinere werken van Kodaly en Koloss, maar zelden Hongaarse orgelwerken te horen in ons land en deze cd bewijst dat dit bepaald onterecht is.
Zo opent Elekes met een ongecompliceerd klinkende Toccata van Tibor Pikéthy die evengoed in Frankrijk of Engeland geschreven had kunnen zijn (en dan wel vaker op onze lessenaars had gestaan…). Ronduit verrassend zijn de zes karakterstukken van Dezsö Antalffy-Zsiross, die bij wijze van spreken ook door Karg-Elert in zijn late scheppingsfase gecomponeerd zouden kunnen zijn. Vanzelfsprekend dat het Doesburgse orgel het ideale vehikel is voor deze stukken. Van de bekende organist, pedagoog en componist Imre Sulyok horen we een wat strenger en zakelijker klinkende Te Deum Fantasie; niet onverdienstelijke muziek, maar wellicht, vanwege de thematiek, iets te beschaafd contrapuntisch. Zowel origineel qua contrapunt als (verticale) harmonie is de B-A-C-H Epilogue van Elek Huzella, een stuk dat in een concertprogramma een perfect ‘tegengif’ zou kunnen vormen t.o.v. Liszts B-A-C-H Fantasie. Doorwrochte laat-Romantiek horen we in de St. Stephan-Fantasie (gebaseerd op een hier uiteraard onbekend Hongaarse kerklied) van Gábor Lisznyay-Szabó, o.i. het minst interessante stuk van deze schijf. Tot slot horen we de driedelige Sonate van Frigyes Hidas, een stuk dat ooit werd gepubliceerd in een in ons land mondjesmaat verkrijgbaar verzamelalbum met Hongaarse muziek. Vooral de bruisende Toccata (die welhaast in één take moet zijn opgenomen) is een brok muziek waar het plezier van af spat. Een prestatie van formaat zoals Elekes dit stuk op het Doesburgse orgel uit haar mouwen schudt.
Te horen is dat Elekes het Walcker-orgel goed kent, zij tovert met kleuren en weet de ensembles goed te gebruiken, ook op die plekken waar je misschien eerder een wat helderder (neobarokker) orgeltype zou wensen (zoals bij de Toccata van Hidas). Ook gezien de altijd ietsje tragere aanspraak van de electro-pneumatiek is de uitvoering van sommige werken (Pikéthy, Hidas) een lastige klus. Jammer dat dit met name bij de Toccata van Pikéthy te horen is in de pedaalpartij, niet zozeer de schuld van Elekes als wel die van de technische aanleg van dit orgel. Het in de talen Nederlands, Duits en Engels gestelde booklet is verlucht met foto’s van de componisten, korte toelichtingen op de werken en hun auteurs (door Gerco Schaap) en een korte beschrijving en dispositie van het Walcker-orgel. De duidelijke opname is van Jean van Cleef. Jammer dat (zoals zo vaak bij cd’s) niet wordt vermeld waar de bladmuziek is uitgegeven….
Samenvattend kunnen we zeggen dat deze cd met twintigste-eeuwse Hongaarse muziek een aanrader is voor liefhebbers die een gezonde dosis orgelhonger hebben en verder kijken dan de geëffende paden. [AART DE KORT]
© 2009 www.orgelnieuws.nl
