De kathedraal in Reims. Het is niet alleen de Franse kroningskerk. Maar ook de plek waar Nicolas de Grigny met delicate klanken de Franse orgelbarok tot een hoogtepunt bracht (1696-1703). Onlangs is een project voltooid dat een hommage is aan deze Reimsenaar.
advertentie
Op 6 mei 2011 was het 800 jaar geleden dat de eerste steen werd gelegd van de Reimse kathedraal. Tijdens de voorbereiding op dit jubileum ontstond het idee om het te vieren met muziek die heden en verleden met elkaar verbindt. Dientengevolge werd aan vijf organisten de opdracht gegeven om een bewerking te maken van een middeleeuwse hymne. En wel één van de vijf die De Grigny in zijn ‘Livre d’Orgue’ (1699) heeft verwerkt: Veni Creator, Pange lingua, A solis ortus, Verbum supernum en Ave maris Stella.
Versetten
De voltooiing van dit project heeft enkele jaren op zich laten wachten: in 2011 waren slechts twee composities klaar; de overige volgden pas in 2012 en 2014. Maar de reacties waren steeds lovend.
De nieuwe stukken zijn onlangs, met die van De Grigny, op een dubbel-cd gezet. Daaruit blijkt, dat ze zeer verschillend zijn. Jean-Baptiste Robin bijvoorbeeld is, met zijn vijf versetten over ‘Veni Creator’, dicht bij De Grigny gebleven. Evenals Benoît Mernier, die in zijn ‘Pange lingua’ Grigny’s versetten (wat zijn ze prachtig!) afwisselt met passend commentaar.
Evocaties
Thierry Escaich daarentegen heeft zich niet aan de versetten-structuur gehouden; hij schreef een ‘Evocation’ waarin de sacramentshymne ‘Verbum supernum’ in allerlei gedaanten voorbij komt. Veel verder ging Pierre Farago in zijn ‘Adusque Terrae Limitem’; hier is de kersthymne ‘A solis ortus’, temidden van een weefsel van zestienvoet, prestant en viervoetsfluit, slechts in omgekeerde kreeftgang te horen.
Het verst ging Vincent Paulet. Hij schreef een ‘Hymne’ waarin een impressie wordt gegeven van het Mariaportaal van de kathedraal. Pas wanneer we, begeleid door donkere accoorden met springende nones erboven, in het hart van het bouwwerk zijn aangeland is, in een twinkeling, het ‘Ave maris Stella’ te ontwaren.
Snufjes
Omdat het vele malen omgebouwde orgel in de kathedraal – laatstelijk door Gonzalez (1937) – tijdens het jubileum in deplorabele toestand verkeerde, is men voor de première van het project uitgeweken naar de basiliek van St. Remi in Reims, waar in het jaar 2000 een zwaluwnest-orgel (45/IIIP) is gebouwd door de firma Cattiaux. Ook op de cd’s is het te beluisteren. Het instrument klinkt niet zo charmant als de Frans/Vlaamse voorbeelden waarop het is geënt (onder andere Bolbec), maar is, dankzij de stemming (Barca) en de snufjes (combinateur électronique), een geschikt middel om zowel 17e- als 21e-eeuwse orgelmuziek tot klinken te brengen.
Hommages
De cd’s zitten in een boekje dat fraai is opgemaakt en uitgebreide informatie bevat. Jammer is slechts dat de orgelfoto’s nogal donker zijn. Verder is deze productie puntgaaf. Een waardig eerbetoon aan De Grigny. En een mooi voorbeeld van hoe je het jubileum van een kathedraal luister bijzet.
Hymnes
Thierry Escaich • Pierre Farago • Benoît Mernier • Vincent Paulet • Jean-Baptise Robin – Nicolas de Grigny
Vincent Dubois, Pierre Farago, Olivier Latry, Benoît Mernier, Jean-Baptiste Robin
Orgue Betrand Cattiaux (2000), Basilique Saint-Remi, Reims
Hymne ‘Ave maris stella’ (Nicolas De Grigny); ‘Hymne’ (à Olivier Latry) (Vincent Paulet); Hymne ‘Veni Creator spiritus’ (Nicolas De Grigny); Cinq versets sur Veni Creator spiritus (Jean-Baptiste Robin); ‘Pange lingua’ – Quatre versets en contrepoint à l’hymne Pange Lingua de Nicolas De Grigny (Benoît Mernier); Hymne ‘A Solis Ortus’ (Nicolas de Grigny); ‘Adusque Terrae Limitem’ (Pierre Farago); Hymne ‘Verbum Supernum’ (Nicolas De Grigny); Evocation IV (à Vincent Dubois) (Thierry Escaich).
Label: Aeolus
Nummer: AE-11101 – SACD – 2CD
Speelduur: 60’19 + 57’25
Booklet: 67 pagina’s (EN/FR/DU)
Prijs: € 29,99
Bestellen: www.aeolus-music.com
