Op woensdag 28 mei wordt in de Christelijke Gereformeerde Ichthuskerk op Urk een nieuw orgel van Ide Boogaard in gebruik genomen. Voor de bouw van het instrument is voor een groot deel gebruik gemaakt van materiaal uit het voormalige Kleuker-orgel van de St. Johanniskirche te Hannover.
advertentie
De Urker Ichthus-gemeente ontstond in 2005 nadat een groot aantal leden van de Gereformeerde Kerk na het ontstaan van de Protestantse Kerk in Nederland overging naar de Christelijke Gereformeerde Kerk. In mei nam de gemeente een nieuw kerkgebouw in gebruik met ruim 1.200 zitplaatsen.
Hannover
Orgelmaker Ide Boogaard uit Rijssen kreeg de opdracht voor de bouw van een drieklaviers orgel. Als adviseur trad Stef Tuinstra op. Voor de bouw werd gebruik gemaakt van het voormalige orgel van de Neustädter Hof- und Stadkirche St. Johannis in Hannover. Dit orgel met 38 registers verdeeld over hoofdwerk, zwelwerk, borstwerk en pedaal werd in 1963 gebouwd door Detlef Kleuker. In 2008 werd het te koop aangeboden.
Drieklaviers
Er ontstond een nieuw drieklaviers concept met drie manualen (Hoofdwerk, Rugwerk, Bovenwerk in zwelkast) en Pedaal in een nieuwe orgelkas met nieuw frontpijpwerk. Het frontontwerp sluit aan bij eerder door Boogaard gemaakte orgels in Geldermalsen (2004/2005) en Scherpenzeel (2013).
Van het Kleuker-orgel werden het pijpwerk, de hoofdwerklade en de zwelwerkladen opnieuw gebruikt. Voor het Pedaal werden nieuwe C- en Cis-laden gemaakt; voor het Rugwerk werd gebruik gemaakt van een lade uit het voormalige Van Leeuwen-orgel (1953/1956) uit de Grote Kerk te Vianen. De drieklaviers klaviatuur is eveneens afkomstig uit Vianen.
Uitbreiding
Voor de uitbreiding van de dispositie werden enkele registers nieuw gemaakt; een aantal registers kon uit de voorraad van de orgelmaker worden geleverd. Het frontpijpwerk werd geheel nieuw gemaakt. Voor het Hoofdwerk werden nieuwe Trompetten 16’ en 8’ gemaakt, de twee Kleuker-trompetten van het Hauptwerk kwamen op het Bovenwerk terug als Fagot 16’ en op het Rugwerk als Schalmei 8’. Om meer tegengewicht te kunnen bieden tegen de nieuwe tongwerkbezetting van de manualen werden de pedaaltongwerken voorzien van wijdere kelen. Het Hoofdwerk werd voorzien van een nieuwe Cornet V discant.
Hinsz
Voor de klankgeving was aanvankelijk het Bätz-orgel van de Evangelisch Lutherse Kerk in Den Haag het uitgangspunt. Gaandeweg het project bleek de klankwereld van Hinsz – en dan met name diens orgels in Kampen en Bolsward – beter aan te sluiten bij de mogelijkheden die de mensurering van het pijpwerk aangaf. Wel werd het Kleuker-pijpwerk in de discant anderhalve toon opgeschoven. De intonatie werd door Ide Boogaard grondig herzien. Voor het Bovenwerk is meer naar romantische sferen gezocht met de plaatsing van strijkers en een zwelkast.
Ingebruikname
Op woensdag 28 mei wordt het Boogaard-orgel officieel in gebruik genomen. Tijdens deze bijeenkomst die begint om 20.00 uur zal adviseur Stef Tuinstra het orgel bespelen.
Op vrijdag 30 mei geven twee organisten van de Ichthuskerk, Jelle Jan Loosman en Jacob Schenk een orgelconcert. Aanvang is 19.30 uur.
Open dag
Tijdens een open dag op zaterdag 31 mei is het orgel tussen 10.00 en 16.00 uur te bezichtigen. Bespelen is ook mogelijk na opgave vooraf bij Auke Kapitein, secretaris van de orgelcommissie, via orgelichthus@gmail.com. ’s Avonds is er nog een orgel- en koorconcert door Christelijk Mannenkoor Soli Deo Gloria onder leiding van Jaap Kramer. Marco den Toom bespeelt het orgel.
De Ichthuskerk is gelegen aan de Richel 2, 8321 RX Urk.
Dispositie
Hoofdwerk C-g3
Bourdon 16 – Van Leeuwen (1953/56), Grote Kerk Vianen
Prestant 8 – 2014
Roerfluit 8
Octaaf 4
Gedekt 4
Quint 3
Octaaf 2
Mixtuur VI
Cymbel III
Cornet V – discant; 2014
Trompet 16 – 2014
Trompet 8 – 2014
Rugwerk C-g3
Prestant 8
Gedekt 8
Octaaf 4
Roerfluit 4
Quintfluit 3 – 2014, uit voorraad orgelmaker
Octaaf 2
Quint 1 1/3
Sesquialter II
Scherp IV
Dulciaan 16
Schalmei 8 – voormalige Trompete 8’ Hauptwerk
Bovenwerk C-g3 – in zwelkast
Salicionaal 8 – 1963, voorheen Viola
Baarpijp 8
Quintadeen 8
Viola di Gamba 8 – 2014, uit voorraad orgelmaker
Vox Celeste 8 – 2014, uit voorraad orgelmaker
Fluit 4
Nasard 3
Woudfluit 2
Flageolet 1 – 2014, uit voorraad orgelmaker
Fagot 16 – voormalige Trompete 16’ Hauptwerk
Oboe 8
Vox Humana 8 – voormalige Regal 8’ Brustwerk, bekers nieuw 2014
Cymbelster
Pedaal C-f1
Prestant 16
Subbas 16
Roerquint 12 – 2014, uit voorraad orgelmaker
Octaaf 8
Gedekt 8
Octaaf 4
Bazuin 16
Trompet 8
Cornet 4
Werktuiglijke registers
Koppel Hoofdwerk – Bovenwerk
Koppel Hoofdwerk – Rugwerk
Koppel Pedaal – Hoofdwerk
Koppel Pedaal – Bovenwerk
Koppel Pedaal – Rugwerk
Tremulant Hoofdwerk
Tremulant Bovenwerk
Tremulant Rugwerk
Steekien – ‘snoepje’, registertrekker biedt plaats aan een rol pepermunt
Pinne – ‘potlood’, registertrekker met ruimte voor een potlood
© 2014 fotografie Orgelcommissie Ichthuskerk Urk
