Deel 1, de introductie op deze online cursus ‘Improviseren voor organisten’, werd al met veel belangstelling en positieve reacties begroet. In dit tweede deel gaat het echte werk van start. Eenvoudig beginnen.
Ik herinner je nog even aan het centrale thema van de inleiding: het is belangrijk geduld te hebben, eenvoudig beginnen dus.
Oefen de opgaven langzaam, net zo als je een stuk muziek langzaam studeert. Je hebt dan tijd om vooruit te denken aan wat gaat komen terwijl je speelt. Als vanzelf ga je beter luisteren naar je eigen spel. Bij musiceren gaat het erom dat je van tevoren hoort wat je gaat doen. Niet achter je vingers aanluisteren, maar voor je vingers – en natuurlijk ook voeten – uit horen wat er gaat komen.
Tegelijkertijd controleer je ook nog wat je aan het doen bent. Met je oren ben je op twee plekken tegelijk!
Download hier het voorbeeld in Klavar.
In het voorbeeld van Psalm 86 speel je als begeleiding de samenklank g-d-g. Dat werkt goed omdat de tonica van de melodie g is. De tonica is de toon waarop de melodie tot rust komt. Vaak begint de melodie op die toon. Het is verstandig ook te kijken wat de laatste toon van de melodie is. Als dat diezelfde toon is, weet je het bijna altijd zeker.
Niet bij elke regel van Psalm 86 is d-a-d ideaal, maar dat laten we vooralsnog even zitten.
Door het eenvoudig te houden komt er vaart in het oefenen. In de volgende aflevering brengen we er verfijning in aan.
Toepassen op andere psalmen
Als je de techniek van Psalm 86 gaat toepassen op Psalm 84 moet je eerst de grondtoon van Psalm 84 bepalen. Dat is in het Liedboek 2013 de d. De samenklank voor de begeleiding is dan d-a-d.
Psalm 84 heeft acht regels. Beperk je tot de eerste vier, als dat lukt ga je tot het eind van regel 6 en als dat lukt neem je alle acht regels.
De begeleidingsfiguur past bij een smeek- of boetepsalm. Dat is Psalm 84 uiteraard niet. Voordeel van deze melodie is dat de samenklank bij alle regels goed klinkt. Vind je het saai om steeds de zelfde samenklank te spelen? Heb nog een weekje geduld alsjeblieft.
Zie het maar als een oefening. Je kunt ook zelf nog een boetepsalm zoeken om het mee te oefenen.
Wat dacht je van Psalm 6? Neem de ‘foute’ samenklank aan het eind van regel 5 vooralsnog voor lief, alsjeblieft. Ook hier geldt: om te beginnen de eerste drie regels, als dat goed gaat voeg je een voor een de volgende regels toe
Voorbeelden
Op het YouTube-kanaal van de Remonstrantse Arminiuskerk in Rotterdam vind je voorbeelden van improvisaties. De afgelopen maanden zetten we dagelijks een filmpje op het web met een meditatie over een lied door een van onze beide predikanten. Over dat lied improviseer ik op redelijk eenvoudige wijze. Je zult veel technieken horen die in deze cursus aan de orde komen.
Veel plezier, inspiratie en geduld bij het oefenen van de opgaven!
Leuk nu al veel geleerd.
Dank je wel Jos. Jouw improvisaties in de Arminiuskerk beluister ik met veel plezier.