In de vorige aflevering begonnen we nog eenvoudig met akkoorden en zochten we met wat kleine veranderingen de verfijning op. In deze vierde aflevering gaan we improviseren met toonladders.
advertentie
Een beknopte uitleg voldoet dit keer. Om der tijdswille heb ik me gehouden aan de majeurtoonladders. Je kunt ook aan de gang met mineurtoonladders en met kerktoonladders. In dit voorbeeld van Psalm 136 doe ik dat laatste al.
In het notenvoorbeeld van Psalm 136 schreef ik boven de c een herstellingsteken, de Psalm staat immers niet in G grote terts, maar in D-mixolydisch. Het spelen van een D-groot toonladder met een cis ligt voor de hand, vandaar het toegevoegde herstellingsteken.
Voor een uitleg over kerktoonladders verwijs ik naar de website muziektheorievoorbeginners.nl.
Ritmische varianten
Nog even terug naar het voorbeeld van Psalm 136. Ik heb daarin een viertal ritmische varianten van de toonladder gedemonstreerd, om didactische redenen. Een muzikaal bevredigend resultaat levert dat niet op; het is meer een inventarisatie van mogelijkheden.
Je kunt je vooralsnog beter beperken tot een en dezelfde ritmisch vorm. Als je de eerste beheerst ga je over naar de tweede etc. Melodie links, rechts, of in de voeten. Of een regel in de voeten, dan een regel links, dan een regel opnieuw in de voeten, dan een regel rechts. Probeer de varianten maar. Je kunt de toonladder ook in een gepuncteerd ritme spelen.
Het kan van fortissimo tot aan een enkele 4′-fluit, over twee verschillende klavieren of over alle klavieren, als je er meer hebt dan twee.
Verder oefenen
Kies zelf Psalmen om verder te oefenen. Van een lange Psalm kies je vooralsnog een paar regels. Je kunt ook iets proberen met gebroken drieklanken.
Ook kun je toonladders spelen met je voeten, dat is vast een vooroefening voor het improviseren van een pedaalsolo. Verdiep je eens in de voetzettingen voor pedaaltoonladders. Raadpleeg daartoe een orgelmethode.
Nieuwe dingen leren
Mag ik je eraan herinneren langzaam te oefenen? Laat je niet uit het veld slaan als het niet lukt. Mij lukt nog steeds veel niet bij de eerste keren dat ik iets nieuws probeer. Ik vind dat geruststellend, er blijkt dan dat ik nog nieuwe dingen te leren heb. Veel plezier en creativiteit gewenst!
Download hier de voorbeelden als pdf
- Voorbeeld 1 – toonladders – Notenschrift | Klavar
- Voorbeeld 2 – Psalm 136 – Notenschrift | Klavar
Ik ben deelnemers dankbaar voor kritische kanttekeningen en correcties in de notenvoorbeelden. Volgende week brengen we correcties in de vorige afleveringen aan.
