advertentie
Martin Böcker – Die Huss-Schnitger-orgel (1675/88) in SS. Cosmae et Damiani in Stade (D) – A film by Johannes Eckelmann
Gagliarda Diecima (Schmid); Praeambulum in g (Scheidemann); Vater unser im Himmelreich (Böhm); Alamande “Also geht’s, also steht’s” (Scheidt); Nun bitten wir den Heiligen Geist (Buxtehude); Praeludium in C BWV 531 (Bach).
Label: Fagott
Bestelnummer: DVD F39071
Speelduur: ca. 60 min
Booklet: 4 pagina’s (D, E)
Prijs: € 20,75
Muzikale interpretatie * * * *
Programmakeuze * * *
Keuze van het instrument * * * *
Kwaliteit van de opname * * *
Informatie in het boeklet * *
Grafische vormgeving (cd en boekje) * *
Klik hier om dit artikel te bestellen
Luisteren naar muziek ervaren we anders dan het kijken naar muziek (film/DVD). We moeten dat goed onderscheiden van elkaar. Feit is dat de DVD ondertussen aardig gemeengoed is geworden. Ik moet u echter bekennen dat ik persoonlijk meer plezier beleef aan het luisteren naar muziek dan aan een combinatie van beide: het kijken en luisteren.
Een belangrijk aspect bij het kijken naar beelden (en dat geld zeker voor orgel) is dat je ten dele afgeleid wordt van waar het uiteindelijk om gaat: de muziek. Nog een ander aspect van de (meeste) DVD is het surround effect. En niet alleen bij de DVD, tegenwoordig verschijnen er ook heel wat surround-audio (SACD) opnamen. Nu moet je thuis natuurlijk wel een installatie hebben waarop dit afgespeeld kan worden. Die heb ik niet, om de eenvoudige reden dat ik het liefst in stereo beluister. Geluid wat overal om je heen is ervaar ik als irritant en op den duur wordt je daar helemaal dol van. Daarentegen valt de bron in zo’n situatie heel moeilijk te definiëren. Als luisteraar in de kerk ervaar je ook niet dat de orgelklanken overal om je heen zijn. Geluid is richtinggevoelig en heeft een bron die duidelijk definieerbaar is. Met onze beide oren horen we uitstekend stereo! Voor orgelopnamen heb je echter wel een goede en duurzame installatie nodig waarin een breed klankspectrum te beluisteren valt. Vanuit dit perspectief gezien wil ik dan ook niet voorbijgaan in het noemen van deze toch wel duidelijke verschillen.
Voorliggende DVD speelt zich af rondom het historische drieklaviers Huss-Schnitger-orgel uit 1675/88 in Stade (D). Een orgel met een bewogen geschiedenis. Het werd in 1675 gebouwd door Berendt Huss met medewerking van zijn neef Arp Schnitger. Vincent Lübeck, sinds 1674 organist van de kerk, gelastte in 1688 een ombouw van de werken door toevoeging van vier tongwerken op de verschillende manualen. In de loop der jaren onderging het orgel verschillende aanpassingen. Georg Wilhelm Wilhelmy en Johann Hinrich Röver pasten voorts het klankbeeld aan naar de smaak van de tijd. Op de 300ste geboortedag van het orgel, in 1975, werd het orgel naar de toestand van 1688 teruggerestaureerd door Jürgen Arend uit Leer. In 1993/94 onderging het instrument nog eens een revisie. Het orgel telt thans 42 stemmen verdeeld over Hauptwerk, Oberwerk en Rückpositiv en een klokkenspel bespeelbaar vanaf het Oberwerk. Het instrument staat in een gemodificeerde middentoonstemming (met drie reine tertsen) en staat een hele toon hoger dan normaal (a=493 Hz).
Organist Martin Böcker presenteert zijn orgel op deze DVD en laat ons de diverse klankkleuren horen. Hij begint (uiteraard in de Duitse taal) met een beknopte geschiedenis van het orgel. Daarnaast krijgen we een korte uitleg over hoe een en ander werkt en functioneert in het orgel toegespitst met enige voorbeelden. Er valt veel te genieten. Wat ook meteen opvalt is de soberheid. Recht toe recht aan. Dat mag ik wel. Soms bekruipt je zelfs een wat desolaat gevoel. Een lege kerk (zonder banken) en de rust die uit deze beelden spreekt. De indeling is verder overzichtelijk. Je kan kiezen uit verschillende onderverdeelde menu’s. Tijdens het spelen worden de beelden afgewisseld. De ene keer zie je de organist aan het werk, de andere keer krijg je beelden van het orgel en de kerk te zien. De beelden zijn bij mij vrij donker. Meer transparantie geeft meer kijkplezier. Wellicht geeft hier de scherminstelling bij de meeste onder ons uitkomst. Via het menu zijn er verder ook foto’s te bekijken en te downloaden terwijl er ook de mogelijkheid is Stade en zijn omgeving te verkennen. Daarnaast kunnen we ook de klokken van de kerk nog beluisteren en zien.
Samenvattend: Een mooie en veelzijdige productie die een goed beeld geeft van een waardevol historisch orgel en zijn omgeving. Organist Böcker speelt fris en soepel. Zijn spel is aangenaam om naar te luisteren. Het programma is daarentegen wel erg gering met maar 6 nummers. Ook jammer dat er niet een aparte audio-cd bijgevoegd is. Dat had een extra dimensie gegeven. Het bijgeleverde inlegvelletje mag amper de titel van boekje dragen. De informatie is wel erg beknopt. En toch … in al z’n soberheid een mooie productie. [JAN-WILLEM VAN BRAAK]
Klik hier om dit artikel te bestellen
© 2007 www.orgelnieuws.nl
