Organist en orgeldocent Gert van de Hoef is dinsdag 2 juli 2019 op 74-jarige leeftijd overleden. Van de Hoef was organist van de hervormde Julianakerk te Veenendaal en had daar een omvangrijke regionale lespraktijk. Daarnaast hielp hij als in- en verkoper van orgelpijpen menig gebruikt register aan een nieuwe bestemming. Oud-leerling Bert Rebergen schreef een in memoriam.
Gisterenmorgen, 2 juli 2019, werd mij bekend dat Gert van de Hoef uit Veenendaal is overleden. Aangezien de orgelwereld ook een jonge Gert van Hoef kent, heb ik de ‘de’ maar even onderstreept.
Al was Gert (leerling van Jaap Zwart sr., John Propitius en Bert Wisgerhof) geen landelijk bekend organist, voor velen was hij in de wereld van orgels en organisten geen vreemde. Met name vanwege zijn in- en verkoop van orgelpijpen. Gert reed stad en land af om orgelpijpen op te halen. Helemaal zonder risico was dat niet, want de nodige jaren geleden zat hij met een flink bebloed achterhoofd op een parkeerplaats langs de snelweg, toen een orgelpijp iets te enthousiast naar voren was geschoten in zijn auto.
Gert leerde ik kennen in de kerk van mijn jeugd, de Julianakerk te Veenendaal. Daar was in mijn jongste jaren Willy van Stempvoort organist, maar daar – als er een dominee voorging waar Van Stempvoort niet zoveel mee had – speelde Gert al zo nu en dan een dienstje. Gert was er in mijn jeugd eerst nog koster, maar toen Van Stempvoort overleed werd Gert de nieuwe bespeler van het – toen nog – Sauer-orgel. Een type orgel dat je ongeveer zou kunnen vergelijken met het orgel van Sauer in het Orgelpark in Amsterdam.
Gert bleef tot eind jaren tachtig de vrijwel enige bespeler van het instrument. Later deelde hij die functie met Wim Leeuwenkamp en de afgelopen jaren spelen meerdere organisten in de Julianakerk.
Het Sauer-orgel was er slecht aan toe, eind jaren zeventig en in 1982 kreeg het instrument een volledige make-over. Met meer dan vijftig registers, waarvan slechts een enkel register van Sauer, een elektrische speeltafel en tractuur kreeg de Julianakerk een geheel ander en bijzonder groot instrument. Later kreeg het orgel twee heuse 32-voets registers, een klokkenspel (thans niet meer), octaafkoppels en een generaal-crescendo. Weinigen weten dat de Vox Humana uit de Prinsessekerk van Amsterdam, beroemd geworden door Piet van Egmond, deel uitmaakt van de dispositie van het huidige instrument. Ooit waren er zelfs plannen voor een Fernwerk.
Gert van de Hoef zat in die jaren dag en nacht in het instrument, dat hij met veel zorg en toewijding zo’n beetje vertroetelde.
Als jonge kerkbezoeker wilde je natuurlijk graag eens boven kijken bij zo’n orgel en nog in het Sauer-tijdperk zat ik regelmatig boven op zondagmiddag.
Later zou ik een van de vele orgelleerlingen worden die bij Gert op les zaten. Zowel thuis als in de kerk stond een elektronisch orgel en als je wat jaartjes verder was, mocht je op het kerkorgel lessen.
Gert is voor veel jeugdige orgelliefhebbers een enorme stimulator geweest. Regelmatig reed ik met hem mee in zijn rode Renault 4. Om het portier te openen diende je je hand in een gat te steken en als je niet uitkeek zat je onder te tectyl. Met Gert hoorde ik grote namen, waaronder Feike Asma, tot vlak voor zijn dood.
Velen herinneren zich Gert ook vanwege zijn verkoop van geluidsdragers en orgelboeken bij hem thuis, in de kerk en tijdens de concerten in Veenendaal. Gert maakte vele jaren deel uit van de hervormde orgelcommissie in Veenendaal en moest soms op dezelfde zaterdag nog een vervanger zoeken voor een ziek geworden concertorganist.
Gert leefde grotendeels van de orgelmuziek, al herinner ik me nog dat hij werkte bij Geha van Leeuwen in Veenendaal, een toenmalige ijzerwarenhandel. Menige rouw- en trouwdienst werden door hem gespeeld.
Gert maakte je enthousiast voor ons geliefde instrument. Hij gaf je regelmatig een boekje, of tijdschrift cadeau. Dan weer een kopietje en dan weer een misdruk van Willemsen uit Amersfoort, waar hij dan soms de ontbrekende pagina’s bij gaf.
Intussen hield hij de kwaliteit van de orgels in Veenendaal nauwlettend in het oog en daar waar reparatie nodig was, stond hij altijd klaar, met zijn collega Arnold Kuik die een verleden in de orgelbouw had.
Zo’n tien jaar was ik zijn leerling. Orgelles was vooral veel praten over orgels en organisten.
Gert was altijd druk. Een visite met hem afspreken bleek geen sinecure. De agenda was regelmatig boordevol.
Gert trouwde nog op latere leeftijd. Enkele oud-leerlingen van hem, waaronder schrijver dezes, maakten voor die bruiloft een opname in de Julianakerk. Zijn oudste stiefzoon zou later ook organist worden.
Kritiek was er ook op Gert. Soms op zijn spel, soms op alle veranderingen die hij heeft uitgevoerd in het orgel van de Julianakerk. ‘Is dat niet die kathedraalorgelbouwer?’, zei ooit Willem Hendrik Zwart tegen me, toen ik het in Kampen over Gert had.
Maar velen hadden vooral een zwak voor deze orgelfanaat, wiens pijpwerk nog in menig Nederlands orgel terug te vinden is.
Voor mij is Gert toch vooral de man gebleven die je liefde voor het orgel stimuleerde en deed groeien.
We hadden voor het laatst schriftelijk contact toen ik maanden geleden een rouwdienst speelde in de Julianakerk. Op het tafeltje naast de speeltafel lag een tijdschrift voor me klaar, met een klein krabbeltje van Gert. Alsof de tijd had stil gestaan.
Gert van de Hoef werd 74 jaar.
De uitvaartdienst voor Gert van de Hoef vindt plaats op maandag 8 juli om 10.30 uur in de Julianakerk, Prins Bernhardlaan 26 te Veenendaal. Aansluitend vindt de begrafenis plaats op de Munnikenhof te Veenendaal.
