Compromis-orgel, kent u die term nog? Dat was de tamelijk onpersoonlijke connotatie die enkele decennia geleden werd gegeven aan orgels die waren ontworpen om muziek van de barok tot de romantiek en verder te kunnen spelen. Een gruwel in de ogen en oren van de rechten in de leer, een zegen voor hen die maar moeilijk een keuze konden maken uit de grote muzikale erfenis van voorbije eeuwen en de muziek van de huidige tijd.
advertentie
Zo’n ‘compromis-orgel’, maar dan puur romantisch, staat ook in de St. Martin in Dudelange (Luxemburg). De Amerikaanse organist Jonathan Ryan vond voor deze cd in het Stahlhuth/Jann-orgel (1912/2002) het beste van meerdere werelden. De hoofdmoot van deze opname is de Symphonie-Passion van Marcel Dupré. Dat werk ontstond als improvisatie op het Wanamaker-warenhuisorgel in de Amerikaanse stad Philadelphia. De uitgeschreven versie kreeg haar première op het Willis-orgel in Westminster Cathedral in Londen, terwijl Dupré het opus 23 zelf voor Philips opnam op het Cavaillé-Coll-orgel in de Saint-Ouen te Rouen. Een ‘Universalsinfonie’ zo gegezegd.
Et voilá! Daar doemt Dudelange op. Een orgel waarin Duitse romantiek met een uitgesproken strijkersklank, een Engels geluid (de hogedrukfeesttoeter) en Franse romantiek (tongwerken, overblazende fluiten en chamades) elkaar in één instrument vinden. Dat Duitse aspect van ‘Dudelange’ speelt in Dupré’s passiesymfonie niet zo’n grote rol, des te meer in de Introduction, Passacaglia and Fugue van de Engels/Canadese componist Healy Willan, een werk wat in die vorm schatplichtig is aan zijn Duitse tegenhangers.
Andere invloeden – de titel van de cd is niet uit de lucht gegrepen- zijn merkbaar in Ride in a High-Speed Train’. Ad Wammes schreef het werk voor het dansorgel ‘The Busy Drone’ in het Orgelpark met een treinrit en muziek uit de Balkan in zijn achterhoofd. Ryan verzorgt op deze cd de eerste commerciële opname van de orgelversie van dit werk. Een tweede première is de Pastorale, speciaal voor deze opname geschreven door Philip Moore, de voormalig Master of Music van York Minster: een rustig en vredig werk, gebaseerd op twee thema’s.
Influences
Jonathan Ryan, Organ
Stahlhuth 1912 / Jann 2002
Introduction, Passacaglia and Fugue, Op. 149 (Healey Willan); Ride in a High-Speed Train (Ad Wammes); Pastorale (Philip Moore); Symphonie-Passion, Op. 23 (Marcel Dupré)
Label: Acis
Nummer: APL34530
Speelduur: 66’45
Booklet: 16 pagina’s (EN)
Prijs: ca. $ 20,00 / € 18
Verkrijgbaarheid: www.acisproductions.com ook als mp3 of in iTunes
