Terugblikken op het voorbijgaande jaar is een goede gewoonte. Dat ontaardt nogal eens in een droge opsomming van feitjes zonder commentaar. Daar is Orgelnieuws te bijzonder voor. Omdat veel lezers van deze webpagina een binding met een kerkgenootschap hebben en het orgel natuurlijk bij uitstek een kerkelijk instrument is, menen we er goed aan te hebben gedaan het afgelopen orgeljaar in pastoraal perspectief te laten zetten. Het woord is aan dominee Grimnaad, emeritus predikant der Vrije Herstelde Gemeente te Scherpenwoude.
advertentie
‘Interessant, maar gaat u verder!’ kent u die uitdrukking? Het was in de jaren ’80 van de vorige eeuw dat de omstreden radiomaker Jacques Plafond zijn gasten steevast interrumpeerde met deze zin. Wat de gast vertelde was best interessant, maar er moest toch meer zijn. Bovendien tikte de klok door en had Jacques nog wel meer te doen in zo’n uitzending. ‘Interessant, maar gaat u verder!’
Ik moest daar aan denken toen ik werd gevraagd mijn pastorale licht te laten schijnen over het jaar 2014. O ja, er was weer heel veel interessants gebeurd! Het regende kleine gebeurtenissen die werden gepresenteerd als wapenfeiten, als mijlpalen, als kleine stappen voor orgelspelers en orgelmakers maar grote stappen voor de mensheid. Natuurlijk kwamen er in de wereld weer een paar Bachorgels bij, evenals stadsorganisten, en werd er ergens op het Friese platteland een Van Dam-orgeltje gered van de ondergang. Interessant! Maar gaat u vooral verder….
Verdergaan. Het lijkt zo logisch, verdergaan op de ingeslagen weg in 2015. Interessant, maar laten we eens teruggaan naar 2014. Wat gebeurde er eigenlijk allemaal níet?
• In het Orgelpark werd geen initiatief genomen tot de bouw van een Zuid-Nederlands orgel (desnoods met hydraulische springladen) ter nagedachtenis aan één van ’s lands belangrijkste orgeladviseurs, die ons in 2014 ontviel: Hans van der Harst. Al vanaf de 50er jaren zette hij zich onvermoeibaar in om het historische orgel in de Rooms-Katholieke Kerk op de landkaart te zetten en hij tekende voor heel veel advieswerk bij rehabilitatie van de orgels van Smits, Van Hirtum, Vollebregt en anderen.
• Er werd ook dit jaar weer geen Stichting Marinus Koppejan opgericht. Juist binnen het behoudend reformatorische smaldeel der natie (momenteel richtinggevend in orgelbouw, orgelspel en orgelpolemiek) zou je een eerherstel voor deze orgelmaker/-pionier verwachten. De reconstructie van het boeiende Koppejan-orgel in de Hervormde Kerk te Ouddorp zou een fantastisch doel kunnen zijn waar alleen al de liggende gelden van de Stichting tot behoud uit Elburg voldoende voor zouden kunnen zijn. Bovendien zouden we dan eindelijk in Nederland een perfect orgel hebben voor de vertolking van het oeuvre van Simon Landsman.
• Peter R. de Vries voltooide dit jaar nog net niet zijn supplement op de ‘Haarlem Essays’, waarin alles wordt onthuld wat het Haarlemse orgelfestival zo smeuïg maakt, maar niet de officiële geschiedschrijving haalde: verwarring rond prijsuitreikingen, dronken juryleden, fraude met stembiljetten voor de publieksprijs, plagiaat, bedreigingen, moord enz.
• Ook in 2014 werd het koororgel van de Grote of Sint-Bavokerk in Haarlem niet ingeschakeld bij het improvisatieconcours en groeit de mening dat dit orgel helemaal geen binnenwerk heeft. Onvoorbereid improviseren over een eenvoudig thema kwam ook dit jaar niet op het programma.
• Eveneens dit jaar werd er geen stadsorganist benoemd in Maastricht. Sterker nog: het orgeltje in het stadhuis werd geplaatst in de O.L.Vrouwebasiliek. Naar verluid zou de beoogde stadorganist (géén sollicitatieprocedure!) in Almere zijn gespot met een toyorgeltje. In de rest van het land werd gemokt over de salarissen en honoraria voor beroepsorganisten. maar verder lieten diezelfde organisten zich wél voor een appel en een ei benoemen tot stadsorganist.
• In 2014 was er wederom geen nieuws over het orgelarchief van Jan Jongepier, dat het Friese documentatiecentrum Tresoar zou beheren en ontsluiten.
• In november meldden de media: ‘Bepaalde bevolkingscategorieën lopen een groter risico om voor langere tijd in een slecht betaalde baan gevangen te blijven zitten. Dat is de conclusie van een onderzoek van het Britse Chartered Institute of Personnel and Development (CIPD) en de organisatie John Lewis Partnership. Het beleid moet volgens de onderzoekers dan ook maatregelen nemen om het aanbod kwalitatieve banen verder uit te breiden’. Er werden voorbeelden als verpleegkundige, automonteur en buffetjuffrouw genoemd. Kerkmusici ontbraken, gek genoeg. Dit was dan ook dit jaar weer geen reden voor de KVOK om de aandacht te trekken. Wél deed zij dat toen één of andere gooi- en smijtorganist uit Overberg (!) in het Algemeen Dagblad meldde dat hij het zo druk had met Kerst.
• In tegenstelling tot het Vlaamse zustertijdschrift Orgelkunst heeft Het Orgel ook in 2014 nagelaten een cd te presenteren met werk van één van de vele Nederlandse orgelcomponisten (Kee, Bartelink, Mul, Mayer, Dragt, Post, Engels, Maessen enz. enz.) De stand is inmiddels 4-0 in het voordeel van Vlaanderen.
Er waren natuurlijk wél heel veel concoursen (met meestal dezelfde juryleden), workshops, cd-presentaties, aanbiddingsbijeenkomsten voor het nieuwe Flentrop-orgel in Hamburg, sluitende kerkgebouwen met wegkwijnende orgels en dito orgelopleidingen.
Heel interessant, maar laten we verder gaan. Ik wens u fijne feestdagen en een voorspoedig 2015. Met veel spekjes.
© 2014 beeld www.orgelnieuws.nl
