Een nieuwe plaat van het Domorgel is een belevenis en een nieuwe plaat van Jan Hage is dat zeker ook. Toccata Records brengt drie cd’s in een box uit met orgelwerken van de leermeester van Jan Hage, Jan Welmers. Al eerder heeft Toccata Records fantastische opnamen van Hage uitgebracht – uit de Kloosterkerk (Bach) en uit de Rotterdamse Laurens (Dupré, Liszt en Reubke).
advertentie
Jan Welmers is zonder twijfel een van Nederlands grootste orgelcomponisten. Welmers was leerling van onder anderen Johan van der Meer, Cor Kee en de onvergetelijke Charles de Wolff. Welmers’ werk is vaak groots, monumentaal en origineel. Welmers verbindt het verleden met vandaag door de inzet van citaten en motieven uit de traditie. Het kan gaan om veertiende-eeuwse muziek, maar we horen ook associaties met Liszt.
Toonrepetities, minimal music, klankblokken en klanklagen, citaatmuziek en twaalftoonsmuziek, maar ook traditionele klanken èn gedurfde syntheses van verschillende technieken, komen op onderscheiden wijze samen in Welmers’ composities. Zijn muzikale wereld is een heel eigen universum waarin totaal verschillende componisten (Charles Ives, Satie, Liszt, Reger, Bach) hun invloed doen gelden. In de grote werken (bijvoorbeeld Invocazione) zijn er overweldigende spanningsbogen die je als luisteraar in bevangenheid aan je stoel gekluisterd houden.
De voortreffelijke teksten van Hage werpen licht op de klankwereld van Welmers. Hage gebruikt prachtige metaforen om de klankwereld van Welmers te beschrijven: ‘… alsof er een trein is gepasseerd, een bui is overgekomen…’ over de zich ontwikkelende en na een climax wegstervende Litanie. Over Laudate Dominum: ‘[Welmers eindigt] met de massieve verstarring die het gevolg is van deze muzikale kortsluiting.’ En over Welmers muziek: ‘karakteristieke weerbarstigheid …’.
Jan Hage is met zijn on-Nederlands verbluffende techniek de ideale uitvoerder van deze muziek. Het monumentale van Welmers’ werk vraagt om een enorme verbeeldingskracht en een feilloze techniek. Met Hage zitten we op fluweel in de loge. Ook het Domorgel met zijn unieke ruisende en ruige klank werkt van harte mee. Een platina set!
Welmers’ werk is niet meer weg te denken uit onze Nederlandse orgelcultuur. Zijn werk reikt ook ver over onze grenzen. Welmers is een van de weinige hedendaagse Nederlandse componisten die echt repertoire heeft gemaakt. Het is verrukkelijk om zóveel Welmers door middel van deze fraaie box nu te kunnen ondergaan. Met waardering voor de intrigerende analyses van Hage, het gaat toch om dat ondergaan van de klankstromen van Jan Welmers; om een meegesleept worden door de amorfe klanken die in hun voortdurende vervorming tijdloosheid evoceren. Je ondergaat het en je wordt erin opgenomen. Welmers muziek horen ook bij een Hollands landschap en roepen ook iets op van de lichtval van oude Hollandse kerken. Werk van een groot Hollands kunstenaar op grootse wijze vertolkt.
Jan Welmers – Organ Works
Jan Hage – Bätzorgel Domkerk Utrecht
CD1: Laudate Dominum (1979); Partita ‘O grote Christus, eeuwig Licht’ (1961); Passacaglia (1965); Monologen (1984: Duo I & II; Invocazione (1989); Psalm 142 (1991); Von Got twill ich nicht lassen – nachtmuziek (1988)
CD2: Sequens (1979); Monologen (1984): Duo III, IV & V; Nun komm’ der Heiden Heiland III; Daar komt een schipgeladen; Sferen ’70 (1970); Vater unser im Himmelreich; Veni Creator Spiritius; Memories II (2016); Monologen (1984): Trio I, II & III; Transformaties (1977)
CD3: Litanie (1982); Reflectie (1976); Movements (1990); Movements en dialogen (1987); Monologen (1984): Trio IV, V & VI; Licht en Donker II Te Deum (1996)
Label: Toccata Records
Nummer: TRR 99023 3CD
Speelduur: 61’54 +77’28 + 74’18
Booklet: 32 pagina’s (NE/EN)
Prijs: € 30,00 (tot 31-12-2017)
Verkrijgbaar via Toccata Records
