Het nieuwe label tuliprecords.nl presenteerde op 12 april jongstleden in de Hooglandse Kerk in Leiden zijn eerste uitgave. Op deze cd is Theo Visser te horen die ‘zijn’ De Swart/Van Hagerbeerorgel in de Hooglandse Kerk bespeelt. Het programma bevat onder meer werk van Cabanilles, Bull, Tomkins, Van Noordt, Sweelinck, Froberger en van Bovet. Jan Quintus Zwart, de man achter het label, beantwoordt tien vragen over het initiatief.
De man achter tuliprecords.nl
Jan Quintus Zwart (1957) is dirigent van diverse mannenkoren, gemengde koren –waaronder het Holland Koor– en een jongerenkoor. Hij produceert sinds 1977 lp, cd- en dvd-producties. Het zwaartepunt ligt daarbij tot nu toe bij geestelijke koor- en orgelmuziek, maar Zwart bracht ook producties met de organisten Christiaan Ingelse, Jos van der Kooy, Jan Kleinbussink en Hans Leenders uit.
1. Wat is het profiel van Tuliprecords.nl?
”Het streven is een kwaliteitslabel neer te zetten. Het eerste project bestaat uit het opzetten van een staalkaart van het Nederlandse orgellandschap. Ik wil Nederlandse organisten op hun eigen orgel aan het woord laten. Ze mogen laten horen welke mogelijkheden het instrument biedt, waartoe het orgel hen inspireert én etaleren wat zij zelf in hun mars hebben. De programma’s zullen uit literatuur bestaan, muziek die aansluit bij een orgel. Improvisaties ontbreken of moeten passen binnen het kader van de productie. Verwacht in deze serie eveneens geen integrale orgelwerken van welke componist dan ook. Ik wil belangwekkende orgels en goede organisten portretteren en zie daarvoor voldoende mogelijkheden. De laatste jaren hebben diverse restauraties plaatsgevonden en zijn er nogal wat organistenwisselingen geweest. Beroemdheden zullen niet in de reeks ontbreken, maar er zijn ook fraaie orgels van bescheiden omvang en minder bekende spelers die een registratie verdienen. Ik wil mij daarbij niet alleen boven, maar ook beneden de grote rivieren bewegen.”
2. Best verrassend. Veel muziekliefhebbers zullen u eerder associëren met het Holland Koor en met het tv-programma Nederland Zingt.
”Dat kan ik me voorstellen, maar ik vind het als orgelliefhebber ook leuk om een label als tuliprecords.nl te starten. Zo heb ik ooit met Charles de Wolff de orgelwerken van Anthon van der Horst opgenomen.”
3. Zit Nederland te wachten op een nieuw label dat enkel orgelcd’s uit gaat brengen? Is de markt nog niet verzadigd?
”Er verschijnen jaarlijks talrijke orgelcd’s in Nederland. Daar is dus een markt voor, al blijkt die klein. Ik hoop dat tuliprecords.nl een eigen plek in de orgelwereld weet te veroveren, zowel in Nederland als daarbuiten. Mijn intentie is jaarlijks zo’n vijf cd’s uit te brengen. Een meerdelige serie vergroot de exportmogelijkheden.”
4. Zijn de naam en het logo, een tulp, bedacht met het oog op buitenlandse toeristen en op de export? Past tuliprecords.nl in het rijtje van tulpen, klompen en molens?
”De naam was aanvankelijk een grap. Uiteindelijk bleken de aanduiding en het logo prima bij de intenties te passen. Het klompengehalte zal niet hoog zijn, want het repertoire bestaat uit literatuur en wordt gespeeld door organisten die echt iets te vertellen hebben.”
5. Theo Visser mag op het orgel van de Hooglandse Kerk in Leiden het spits afbijten. Is dit visitekaartje bewust gekozen?
”Visser klopte bij mij aan met een bestaande in 2007 gemaakte opname, terwijl ik nog volop in de ontwikkelingsfase van tuliprecords.nl zat. Ik ben met hem in zee gegaan, omdat ik de opname goed binnen het concept vond passen. Daardoor is de boel wel in een stroomversnelling geraakt en kom ik eerder dan gepland met mijn label naar buiten.”
6. Het programma van de Leidse cd met muziek uit de periode 1543 tot 1712 en één twintigste-eeuws werk zal een select publiek aanspreken.
”Inderdaad, het wordt vast geen kassakraker. Eerlijk gezegd zou ik zelf deze schijf in de winkel niet als eerste uit de bak trekken. Toen ik de opname beluisterde was ik echter verkocht. Visser brengt ontzettend leuk repertoire waarmee alle facetten van het instrument aan bod komen. En hij speelt fantastisch. Deze cd moet je ontdekken, maar daarna blijf je hem draaien.”
7. Krijgen organisten de vrije hand bij de samenstelling van de cd-programma’s? Legt u zelf bepaalde wensen op tafel?
”Een organist mag een programmavoorstel doen. Hij moet werken kiezen die goed bij (het bouwjaar van) het orgel passen. Guilmant op het orgel in de Hooglandse Kerk? Nee, dan ga ik dwarsliggen. Iemand als Theo Jellema zou bijvoorbeeld met goede argumenten moeten komen om de Fanfare van Lemmens op het Müllerorgel in de Grote Kerk van Leeuwarden te brengen. Hij speelde er vorig jaar samen met Erwin Wiersinga ”Le Sacre du Printemps” van Stravinkski. Bijster interessant, maar niet geschikt voor deze serie van tuliprecords.nl.”
8. In hoeverre krijgt onbekende muziek een plek in de serie?
”Laten we nuchter zijn. Veel muziek ligt onder een dikke laag stof. Die laag eraf blazen, blijkt in veel gevallen muzikaal onverantwoord, omdat desbetreffende werken niet interessant zijn. Dus: onbekende muziek brengen is wat mij betreft prima, maar alleen als ze voldoende kwaliteit biedt. Mijn vader (Willem Hendrik Zwart, red.) speelde tijdens zijn leven regelmatig de Eerste Sonate van René Becker. Een boeiend werk, hoewel niet briljant. Becker componeerde nog meer orgelmuziek, maar die is niet de moeite waard.”
9. Tuliprecords.nl en orgelnieuws.nl leidden enkele dagen voor 1 april talrijke orgelliefhebbers om de tuin met de aankondiging dat Jos van der Kooy een improvisatiecd had opgenomen in Lelystad waar het pijpwerk van Nederlands oudste orgel momenteel staat opgesteld. Het stemt verdrietig dat die cd er niet komt. Is er geen klein kansje?
”Nee, want het instrument is verre van compleet. Het verbaasde mij dat velen daarmee onvoldoende op de hoogte zijn.”
10. Welke producties kunnen we na Leiden verwachten?
”Er zit het nodige in de pijplijn. Ik ben met verschillende organisten in gesprek, maar daar wil ik nog niets over kwijt. In elk geval komen er cd’s met Jos van der Kooy op het Duyschot/Vater/Flentroporgel in de Amsterdamse Westerkerk en op het Cavaillé-Coll-orgel in het Haarlemse Philharmonie.” [GERT DE LOOZE]
De presentatie van de cd in de Hooglandse Kerk van Leiden begint om 16.00 uur met een korte inleiding door organist Theo Visser, gevolgd door een miniconcert. De organist laat ondermeer muziek horen die op de cd staat. De cd kost 18,50 euro.
© 2008 www.orgelnieuws.nl