Dit jaar is het 25 jaar geleden dat de fameuze blinde organist, improvisator en componist Jean Langlais overleed. Dat wordt zaterdag 24 september in de Elandstraatkerk te Den Haag herdacht met een concert door Bert den Hertog.

Text Example

advertentie

Langlais (1907-1991) was organist van Ste. Clothilde te Parijs en schreef vele indrukwekkende orgelwerken. Tijdens het herdenkingsconcert speelt Den Hertog op het Franssen-orgel werk uit Langlais’ vroegere scheppingsperiode (Incantation pour un jour Saint uit 1949) en de intergrale cyclus Cinq Méditations pour l’Apocalypse.

De vijf meditaties over het einde der tijden schreef Langlais in 1973 nadat hij begin dat jaar ternauwernood een zware hartaanval overleefde. In het indrukwekkende, bijna drie kwartier durende werk, worden vijf delen uit het bijbelboek Openbaringen door hem geklankschilderd.

Naast werk van Langlais vermeldt het programma ook de nieuwe compositie Meditatie over Jesus Dulcis Memoria van Henk Vermeulen, de Rotterdamse componist die in 2011 ook al eens een Hommage à Langlais schreef.

Het Langlais-herdenkingsconcert (een van de weinige, zo niet het enige in Nederland dit jaar) begint om 15.00 uur. Toegang bedraagt 10 euro. De kerk is te vinden op Elandstraat 194, vrij parkeren kan op vijf min lopen van de kerk rondom het Koningsplein. De kerk is bereikbaar per openbaar vervoer vanaf Den Haag HS met tram 11, vanaf Den Haag CS met tram 3.

Jean Langlais werd in 1907 geboren in La Fontenelle, Ile-et Vilaine (Bretagne). Hij werd al op tweejarige leeftijd blind. Zijn ouders waren arm, maar door zijn grote muzikale talent kon hij toch studeren bij de beste musici in Parijs: eerst aan het blindeninstituut in Parijs, daarna aan het Conservatoire bij Marcel Dupré voor orgel, Paul Dukas voor compositie en André Marchal voor improvisatie. Van 1945-1987 was hij organist van de St. Clothilde in Parijs, opvolger van fameuze organist/componisten: César Franck, Gabriel Pierné en Charles Tournemire. Hij verwierf grote faam als orgelvirtuoos, zowel vanwege de uitvoering van de klassieke literatuur als met zijn improvisaties en composities. Hij gaf vele orgelrecitals en was een sterke, kleurrijke persoonlijkheid, zeer innemend. Ook als pedagoog was hij veelgevraagd en uit de hele wereld studeerden gevorderde organisten bij hem.

Jean Langlais schreef een enorm aantal composities (254 opusnummers), voor een groot deel voor orgel, maar ook veel missen en vocale muziek. In zijn werk is een veelheid aan muzikale vormen te vinden: van klassieke prelude’s en fuga’s, suite’s en symfonieen, tot zeer vrije vormen, vaak geïnspireerd op buitenmuzikale thema’s. Zijn stijl kan gematigd-modern genoemd worden (vooral in de vroege werken), is complex in het harmoniegebruik, kent een duidelijke ritmiek, en heeft vaak gregoriaans als melodische basis. In zijn latere werken laat Langlais de klassieke vormen meer varen, en wordt zijn stijl dissonanter en experimenteler (La Cinquieme Trompette uit 1973, of zijn laatste grote werk, Mort et Resurrection ui 1990). Hoewel Langlais altijd als componist enigszins in de schaduw heeft gestaan van zijn tijdgenoten Olivier Messiaen en Maurice Duruflé, hebben een aantal van zijn werken een vaste en unieke plaats ingenomen in het orgelrepertoire. Zijn muziek is ‘direct’ van uitdrukking en lijdt niet aan overgeconstrueerdheid. Groot is hierin ook de relatie met het spontane moment van de improvisatiekunst, die Langlais zowel als liturgisch als concertant organist meesterlijk beheerste. Veel werken zijn het zonder meer waard om herondekt te worden.