advertentie
In één woord: een topuitgave, die terecht bekroond wordt met de titel ‘keuze van de redactie’ (Joost van Beek, recensent orgelnieuws.nl).
Julius Reubke – The Works for Piano and Organ
Paolo Marzocchi, piano
Luca Scandali, Ladegast organ Dom Schwerin (D)
Piano: Sonata in B flat minor; Scherzo in D minor; Mazurka in E
Organ: Adagio in E minor; Trio in E flat; Der 94ste Psalm – Sonata in C minor
Label: CPO
Nummer: 7774672
Speelduur: 76’04”
Boekje: 32 pagina’s (DU, EN, FR)
Prijs: € 14,50
Uitvoering * * * * *
Opname * * * * (*)
Tot zaterdag 16 januari 2010 is deze cd voor de prijs van € 13,00 (ex verzendkosten) te bestellen bij www.orgelnieuws.nl
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
Het niveau van de muziek van Julius Reubke rechtvaardigt de stelling dat deze jonggestorven componist een van de groten van de negentiende eeuw had kunnen worden. ‘Als’ telt echter ook in de muziek niet en dus moeten we het doen met de composities die van hem bewaard gebleven zijn en die nu allemaal op één cd te vinden zijn.
De pianomuziek van Reubke is nooit erg populair geworden. Opnamen ervan zijn op de vingers van twee handen te tellen. Helemaal onlogisch is dat misschien niet als men zich bedenkt dat Reubke moet concurreren met veel beroemdere tijdgenoten als Brahms, Liszt en Schumann.
In Reubkes muziek zijn nog vrij veel invloeden van anderen te horen. In de Sonate zijn Franz Liszt en Richard Wagner onmiskenbaar aanwezig en het Scherzo en de Mazurka vertonen verwantschap met de gelijknamige composities van Frédéric Chopin. Is dat een probleem? Wat mij betreft niet. Deze muziek moet gewoon beluisterd worden vanuit het besef van wie en wat Reubke was: een jonge talentvolle componist die in veel zaken nog zoekende was. Een componist bij wie echter ook zeker nieuwe dingen zijn waar te nemen, bijvoorbeeld in harmonisch opzicht en in het gebruik en de uitwerking van muzikale vormen en thema’s. Kortom, muziek die de moeite van het ontdekken zeker waard is.
De Italiaanse pianist Paolo Marzocchi, die onder meer studeerde bij Liszt-specialist Leslie Howard, heeft een bijzondere affiniteit met het werk van Reubke. Hij werkte mee aan de ‘new critical edition’ en toont zich ook vanachter de piano een evenwichtig en geïnspireerd pleitbezorger van deze muziek. De pianoklank is mooi vastgelegd, al valt met name in de robuustere passages op dat de microfoons redelijk dicht op de Steinway staan. Iets meer afstand had zeker geen kwaad gekund.
Voor de orgelmuziek van Reubke zijn nauwelijks geschikter instrumenten denkbaar dan de Ladegasten van Merseburg en Schwerin. Desondanks is het opvallend dat uitgerekend deze orgels in de Reubke-discografie zwaar ondervertegenwoordigd zijn. Alleen al in dat opzicht is deze schijf een aanwinst. De opname is ook prima en dat lijkt me geen geringe opgave in een kathedraal die qua akoestiek zo ruim bedeeld is.
Reubkes beroemdste compositie is natuurlijk Der 94ste Psalm, een van de hoogtepunten uit de negentiende-eeuwse orgelliteratuur. Ook hier is de invloed van zijn leraar aanwezig. Toch vertoont Reubkes opus meer coherentie dan Liszts Ad nos, dat als inspiratiebron diende. Mogen we zeggen dat Reubke hier zijn leermeester vooruit was?
Het kan niet anders of Luca Scandali, landgenoot van Marzocchi, heeft de psalmteksten bestudeerd die ten grondslag liggen aan dit symfonische gedicht. De vertwijfeling en de ontreddering van de psalmdichter zijn in het Allegro con fuoco bijna tastbaar. Datzelfde geldt voor de verstilling in het daaropvolgende Adagio en het hervonden godsvertrouwen in het slotdeel. Een overweldigende uitvoering.
Het Adagio is een vrij ongecompliceerd werkje, waarvan het melodische thema later door Reubke hergebruikt werd in Der 94ste Psalm. CPO stelt dat het hier gaat om een ‘world first recording’. Die eer gaat echter naar Christian Ott, die net iets eerder was met zijn opname in Versailles (IFO 7228.2).
Het bijzonder fraaie Trio werd door Reubke al op 16-jarige leeftijd gecomponeerd. Ott geeft het stuk weliswaar een contrastrijker registratie mee, maar door het rustiger tempo van Scandali bevalt diens uitvoering mij toch beter.
Het boekje is voorbeeldig uitgevoerd. Zeer uitvoerige toelichtingen op de muziek, informatie over beide musici en het orgel. De relevante teksten uit Psalm 94 zijn opgenomen, evenals een elegie die dichter Peter Cornelius schreef naar aanleiding van het overlijden van Reubke.
Het verband tussen Julius Reubke en de op de voorkant prijkende afbeelding van de Walchensee is me overigens niet duidelijk geworden.
In één woord: een topuitgave, die terecht bekroond wordt met de titel ‘keuze van de redactie’. [JOOST VAN BEEK]
[button link=”http://www.orgelshop.nl/orgelnieuws” target=”_new” style=”large” title=”BESTELSERVICE”][/button]
© 2009 www.orgelnieuws.nl
